Nederlands recordhoudster Henny van Andel-Schipper in 2003 (foto: Wikicommons)
Wij mensen zijn al langer op zoek naar de knop waaraan we moeten draaien om het eeuwige leven te verdienen. Vooralsnog heeft die zoektocht nog niet erg veel opgeleverd. Nu denken onderzoekers van de universiteit van Zuid-Carolina (VS) dat het kleine eiwit humanine de ‘knop’ voor een lang leven is, niet alleen bij mensen maar ook bij andere dieren, in ieder geval heeft dat eiwit veel te maken met gezondheid en levensduur. Overigens was dat goedje al een tijdje bekend, maar kennelijk is daar nu pas goed naar gekeken.
Humanine wordt aangemaakt door de mitochondriën, de krachtcentrales van de cel met een eigen DNA. Onderzoek heeft tot nu toe uitgewezen dat hogere humaninespiegels leiden tot een langer leven en een betere gezondheid. Ook zouden die mensen tegen ziektes als Alzheimer beschermen. “Humanine werd lang beschouwd als middel tegen ouderdomsziektes, maar dit is de eerste keer dat is aangetoond dat het de levensduur kan verlengen”, zegt gerontoloog Pinchas Cohen.
Humanine tref je aan in het hele dierenrijk. Dat is dan een bewijs dat het bijbehorende gen door de hele evolutie heen bewaard is gebleven. In het onderhavige onderzoek spitsen de onderzoekers zich toe op een aantal diersoorten zoals wormen en muizen, maar ook mensen (inclusief Alzheimerpatiënten en kinderen van honderdjarigen).
De resultaten van het onderzoek zouden de grote waarde van humanine en andere mitochondrioneiwitten aangeven als behandelingsmiddel voor ouderdomsziektes. Humanine zou ook een oud mitochondriaal systeem zijn dat van groot belang is voor levensduur en gezondheid.
Daling
Humaninespiegels dalen met de leeftijd in veel diersoorten. De onderzoekers constateerden nu dat hoge humaninespiegels samen gaan met hoge leeftijden, ook bij de naakte molrat die van ouderdom gevrijwaard lijkt. Bij die beestjes blijkt ook de humaninespiegel maar langzaam af te nemen met de leeftijd. Die beestjes worden wel dertig jaar.
Bij muisjes gaat het rap: -40% in de eerste achttien maanden van hun korte leventjes. Bij makaken zie je een soortgelijke daling tussen hun 19de en 25ste levensjaar. Achttien kinderen van honderdjarigen bleken ook een hogere humaninespiegel te hebben dan normaal (negentien kinderen van niet-honderdjarigen). Kinderen van 100-plussers worden doorgaans ook ouder dan normaal.
Als je bij wormen of muizen de genactiviteit zo veranderd dat er meer humanine wordt aangemaakt dan worden ze ook soms aanzienlijk ouder, maar die langere levensduur gaat gepaard met een lager kindertal. Iets soortgelijks is waar te nemen bij de hele ouden van het menselijke ras.
“Kennelijk is er een verband tussen hoge leeftijd en reproductie”, zegt medeonderzoeker Kevin Yen. Je zou dat kunnen zien als een bescherming tegen overbevolking.
Niet alleen beschermen hogere humaninespiegels je tegen ouderdomsziektes en verzekeren je van een hoge leeftijd, het omgekeerde klopt ook. Lagere spiegels van dit mitochondrioneiwit vergroten de kans op ziektes en verlagen je weerstand tegen giftige stoffen.
De onderzoekers verzamelden hersenvocht van Alzheimerpatiënten en vergeleken dat met hersenvocht van mensen zonder dementie. Het bleek dat bij Alzheimerpatiënten de humaninespiegel veel lager is dan bij de controlegroep. In navelstrengen van pasgeborenen vonden ze ook hoge humaninespiegels met veel humaninegenen per cel (de mitochondriën bestaan uit meer eenheden en dus ook meer mitochondriale genoompjes).
Cohen denkt dat het toedienen van humanine een probaat middel tegen een hele reeks ziektes kan zijn. Daarnaast vindt hij dat hierbij is aangetoond dat mitochondriën meer zijn dan de krachtcentrales van de cel. Waarvan acte.
Bron: Science Daily