Ellen Goddard

Iedereen heeft zelf kunnen constateren dat planten eerder ontbotten en bloeien dan voorheen (althans voor zover hijzij dat voorheen bewust heeft meegemaakt).  Ikzelf heb zelfs half december al bomen in bloei gezien. En ja hoor, het schijnt ook echt zo te zijn. Volgens de botanische vereniging in Groot-Brittannïe en Ierland bloeien deze ‘winter’ meer wilde planten dan ooit tevoren begin januari in de laatste tien jaar. Dat zou zijn gebleken uit de tiende nieuwjaarsplantenjacht van zo’n 1800 plantenliefhebbers.
De plantenminnaars gingen op jacht tussen 1 en 4 januari. Vanwege de coronamaatregelen was een grootschalige jacht uitgesloten, maar kleine groepjes of individuën namen wel deel een legden de situatie van een groot aantal soorten vast. De analyse van de verzamelde gegevens werd gedaan door Ellen Goddard, promovenda aan de universiteit van Loughborough.

De 1800 ‘jagers’ vonden 710 verschillende planten die in bloei stonden tijdens de eerste dagen van januari 2021. Verleden jaar waren dat er 615, in 2019 627. Er werden 21 419 meldingen doorgegeven, 50% meer dan vorig jaar.
Goddard deed voor de vierde keer mee aan de januari-jacht. “Je ziet schommelingen in het aantal bloeiende wilde planten die zeer waarschijnlijk zijn toe te schrijven aan het weer voorafgaand aan januari. De bloeiperiode is van invloed op hoe goed de bestuivers het doen. Normaal komen insecten ’tot leven’ gelijk met de voor de soort belangrijkste bloemsoort. Er zal meer onderzoek moeten worden gedaan of die bloeitijden ook van invloed zijn op het verschijnen van de bestuivers.”

Meest in zuiden en westen

Zoals verwacht werden de meeste bloeiende planten in het zuiden en westen van Groot-Brittannië en Ierland gevonden, waar een milder klimaat heerst. Het grootste aantal bloeiende soorten (86) werd op het Kanaaleiland Jersey gevonden. Dat is overigens minder dan de 115 soorten die in 2020 in Swanage werden gevonden en bijna de helft van de 162 soorten die in 2016 in Berkshire ten westen van Londen zijn waargenomen.
2021 is volgens Goddard een recordjaar, zowel in aantal bloeiende planten als in aangeleverde waarnemingslijsten. Nu gingen, gedwongen door de coronamaatregelen, ook veel meer mensen alleen op pad. Daardoor waren er rond 5% meer deelnemers en aanzienlijk meer ingediende lijsten (bijna 50%). Daar zou de voor januari ongebruikelijk aangename temperatuur mede aan hebben bijgedragen.

53% van de bloeiende planten bloeien normaal na midzomer. Dat was vorige jaren niet veel anders. Slechts 24% waren lentebloeiers. Het fenomeen is dus geen louter gevolg van het verschuiven van de bloeiperiode. 23% van de in bloei aangetroffen soorten waren het ‘gewend’ rond Nieuwjaar te bloeien of soorten waarvan niet goed vast te stellen was of ze vroeg of laat in bloei staan, met inbegrip van de winterspecialisten als de winterzonnewende. 36% van de ‘winterbloeiers’ was niet inheems. Die werden meer in de buurt en in steden gevonden dan elders.
Kevin Walker, wetenschappelijk medewerker van de botanische vereniging is voorzichtig de verandering te koppelen aan de klimaatverandering. “We kunnen dus niet zeggen dat er nu meer planten in midwinter bloeien dan in het verleden.”

Bron: Alpha Galileo