Het Britse voedings- en milieu-onderzoeksinstituut Fera concludeerde op basis van veldonderzoek in 2012 dat bijensterfte niet is te wijten aan de bestrijdingsmiddelen neonicotinoïden. Een heranalyse van dat rapport door Dave Goulson van de universiteit van Sussex levert een diametraal andere conclusie op: neonicotinoïden zijn voor een belangrijk deel verantwoordelijk van de achteruitgang van de bijenstand. Overigens ging het onderzoek over hommels.

Volgens de onderzoekers van Fera bleven de korven waar neonicotinoïden werden aangetroffen levensvatbaar en productief. Goulsons analyse leverde echter op dat in alle korven waar clothianidine werd gevonden, een veel gebruikte neonicotinoïde, het aantal koninginnen was teruggelopen. Goulson: “Hun conclusies zijn volledig in strijd met hun onderzoeksresultaten.” De studie is nooit gepubliceerd in een vooraanstaand tijdschrift en zou door de voedselveiligheidsautoriteit van de EU zijn afgewezen. Toch haalt het Britse ministerie milieu en voeding het rapport aan ter ondersteuning van het eigen pesticidenbeleid. Een woordvoerder van Fera geeft toe dat de overheid een verkeerde gevolgtrekking uit het rapport heeft gemaakt. “In de samenvatting werd duidelijk gesteld dat het onderzoek geen uitspraak mogelijk maakte over het effect van met neonicotinoïde bedekt zaad op de gezondheid van de hommels. Het ontbreken van bewijs betekent niet dat het wel goed zit.” Als je die samenvatting leest, dan vraag je je af waarom de onderzoekers het rapport überhaupt hebben laten drukken.
Recente studies hebben wel degelijk de schadelijke uitwerking van neonicotinoïden op de gezondheid van bijen aangetoond. Die kregen echter kritiek omdat ze niet in de natuur zijn uitgevoerd. Veldproeven zijn lastig, al was het maar omdat je de bijen niet aan een touwtje hebt. Volgens Goulson is de proefopzet van Fera mislukt, waarna de onderzoekers ingewikkelde statistische methodes op de meetresultaten loslieten om te zien of er verband  bestaat tussen de hoeveelheid in de korf aangetroffen neonicotinoïden en het aantal koninginnen. Dat was volgens hem vreemd maar aanvaardbaar. “Ondanks de oorspronkelijke conclusies, vormen de meetgegevens het eerste bewijs dat kolonies vrij rondvliegende hommels die bloot gesteld worden aan neonicotinoïden, in hoeveelheden die in de praktijk normaal zijn, daar ernstig van te lijden hebben in termen van een lagere groei van de kolonie en het ontstaan van koninginnen.” Volgens hem zou beoordeling door referenten van wetenschappelijk tijdschriften het onderzoek al eerder onderuit hebben gehaald. Hij vindt dat de overheid zijn beleid niet moet afstemmen op onbeoordeelde rapporten.

Bron: the Guardian