Een nieuwe, in Nederland ontwikkelde klasse stoffen zou in staat zijn niet alleen hiv maar ook het hepatitis-, knokkelkoorts- en westnijlvirus te neutraliseren. De klasse, vanwege octrooiering aangeduid met 16d, is beproefd op kweken van menselijke cellen en bij proefdieren. Daar zouden goede resultaten mee behaald zijn. Bij deze eerste, verkennende tests werden bij proefdieren geen bijwerkingen gevonden. Ook zou 16d werkzaam zijn tegen restistente hiv-stammen. Dat maakt de vooruitzichten buitengewoon gunstig, stelt Jan Willem Bakker van First Health Pharmaceuticals, het Amsterdamse bedrijf dat 16d ontwikkelde. 16d zou zelfs mogelijkheden hebben als kankermedicijn.
Bacteriën zijn sinds de ontdekking van penicilline te bestrijden met antibiotica, maar tegen virussen bestaat zo’n algemeen werkend middel niet. Met 16d – en de nieuwere varianten, die nu worden getest – denkt het Amsterdamse bedrijf zo’n middel op het spoor te zijn. De verbinding saboteert het enzym DDX3, dat veel virussen kapen om zichzelf te vermenigvuldigen. Het speelt ook een rol bij verschillende kankers. In theorie kan daardoor de vermenigvulidiging van alle virussen die gebruikmaken van DDX3 worden geblokkeerd: van herpes tot hepatitis c, van noro- tot westnijlvirus, en van hiv tot zika.
Volgens Bakker is dat tegen die aanpak moeilijk resistentie is op te bouwen. DDX3 is thuis in ons lichaam. Het virus zou een ander enzym moeten aanspreken om zich te vermenigvuldigen en dat is in genetische termen gesproken geen sinecure. Het zou zelfs mogelijk zijn dat 16d (c.s.) sluimerend hiv kan aanpakken (dat virus kan zich, ongrijpbaar voor het afweersysteem en medicijnen, lang verschuilen).
Er zijn nog wel wat probleempjes uit de weg te ruimen. Zo lost de stof lastig op en hoopt zich op in het vetweefsel. Vooralsnog staan er nog wel wat experimenten te wachten vooraleer 16d kan worden aangemerkt als de grote virusbestrijder.
Mogelijk is de stof ook inzetbaar tegen kanker, omdat bij diverse kankerssoorten grotere hoeveelheden DDX3 worden geproduceerd. Tumoren zouden verslaafd zijn aan dat enzym. Wordt ongetwijfeld vervolg.
Bron: de Volkskrant