De omvang van het Noordpoolijs op 10 september 2016. De gele lijn is het gemiddelde sinds het begin van de satellietwaarnemingen in 1981 tot 2010 (afb: NSIDC)

Het Noordpoolgebied warmt dubbel zo snel op als elders op aarde en verandert daardoor drastisch. Volgens recent onderzoek gaat het smelten van het Noordpoolijs en de permafrost de mens tot het eind van deze eeuw biljoenen euro’s kosten, mogelijk zelfs 90 biljoen. De geringe voordelen, nieuwe scheepvaartroutes en makkelijker toegang tot fossiele bronnen, wegen daar volgens de rond negentig onderzoekers niet tegen op.

De onderzoekers hebben voor hun rapport (‘Snow, Water, Ice, Permafrost in the Arctic‘) zo’n beetje alle relevante wetenschappelijke literatuur doorgeploegd. Het is een ‘voortzetting’ van een eerdere studie van zes jaar geleden in opdracht van de Arctische Raad, waarvan acht ‘Noordpoollanden’ lid zijn: de VS, Rusland, Canada, Zweden, Denemarken (voor Groenland), Noorwegen, Finland en IJsland. De acht ministers van buitenlandse zaken zullen zich op 11 mei in Fairbanks (Alaska) over de kwestie buigen. Amerikaans president Donald Trump noemde tijdens zijn verkiezingscampagne klimaatverandering een leugen, maar het is na zijn eerste 100 dagen als president nog steeds niet duidelijk of hij het klimaatakkoord zal opzeggen. Zijn ministers van buitenlandse zaken en van energie hebben hem dat ontraden.

De onderzoekers beschrijven in hun rapport de gevolgen die de aardopwarming nu al heeft in het Noordpoolgebied. De ‘eeuwig’ bevroren bodem (permafrost) van Siberië tot Alaska smelt. Als gevolg daarvan ontstaan er aardverschuivingen zoals in het Russische Bovanenkovski of overstromingen op de olievelden in het noorden van Alaska. Inheemse jagers raken door het terugtrekkende ijs in de problemen bij de jacht, net zoals de dierlijke jagers als ijsberen en robben.
Zeewater warmer
Het Noordpoolgebied warmt sneller op dan wel gebied ook op aarde, stellen de onderzoekers. Met de drastische inkrimping van sneeuw- en ijsmassa’s, die tot nu toe een groot deel van het zonlicht weerkaatsten, komt daarvoor steeds meer donkere grond en donker zeewater in de plaats. Die nemen het zonlicht en de daarbij behorende warmte veel beter op: het zeewater wordt dientengevolge warmer en de permafrost smelt. In de afgelopen winter zijn vele warmterecords in de noordelijkste Arctis gebroken.

Het ijsverlies gaat sneller dan in de studie van 2011 werd voorzien, stelt onderzoeksleider Lars-Otto Reiersen. Het wordt vrij algemeen aangenomen dat vooral de mens verantwoordelijk is voor die aardopwarming door broeikasgassen.

Bron: der Spiegel