Blinatumomab verbindt bij de bestrijding van ALL (acute lymfatische leukemie) kankercel en de cytotoxische T-cel (afb: National Cancer Institute)

Onderzoekstersters van, onder meer, de Friedrich-Alexander-universiteit in Erlangen-Neurenberg hebben een antilichaam, BLINA, gebruikt om T-cellen aan B-cellen te koppelen. Die gedwongen verbinding loopt slecht af voor de B-cellen. Dat zou bij (zes) reumapatiënten een eind hebben gemaakt aan de ontstekingsreacties van het eigen afweersysteem.
Beide typen afweercellen, die B- en T-cellen, spelen een belangrijke rol in het weren van ziekteverwekkers, maar hebben ook een grote rol in autoimmuunziektes zoals reumatische artritis. Het ziet er naar uit dat als je de B-cellen doodt, het eigen afweersysteem weer onderscheid weet te maken tussen ‘eigen’ en ‘vreemd’.
Volgens Melanie Hagen zouden de behandelingsmogelijkheden voor reuma goed zijn, maar die slagen er toch niet in de ziekte bij alle patiënten een halt toe te roepen. “10% tot 20% reageren niet voldoende.”

B-cellen zouden verantwoordelijk zijn voor de ontsporing van het afweersysteem. Die ontspoorde B-cellen maken antilichamen aan die leiden tot ontstekingen. Voor hun verbindingstruc van de afweercellen gebruikten de onderzoekersters het antilichaam blinatumomab.
Zoals alle antilichamen heeft BLINA twee zijtakken, waarvan de ene zich aan een T-cel bindt en de andere aan een B-cel, waardoor die twee afweercellen worden gekoppeld. Dat is (dus) het einde van de B-cellen, maar kennelijk ook van de reuma of althans van de door het ontspoorde afweersysteem veroorzaakte ontstekingsreacties. Mogelijk zo’n aanpak ook bij andere autoimmuunziektes.

Eerder geprobeerd

Er is al eerder geprobeerd om met medicijnen de ontspoorde B-cellen onschadelijk te maken om reuma te behandelen, maar die bleken niet afdoende. Door T-cellen het werk te laten doen gebeurt het doden van de B-cellen een stuk rigoureuzer. BLINA wordt eerst en vooral gebruikt bij een vorm van bloedkanker (ALL), waar ook de B-cellen de kwaaie pier zouden zijn.

Het lijkt er op dat het antilichaam ook B-cellen vindt die zich diep in weefsels hebben ‘verstopt’. Het effect van de behandeling zou ‘verbluffend’ zijn. “Zelfs bij therapieresistente reuma werd een eind gemaakt aan de ontstekingsreactie en verbeterde de situatie van de patiënt aanzienlijk”, zegt onderzoeksleider Ricardo Grieshaber-Bouyer. “Dit resultaat is een goed argument om ook voor andere autoimmuunziektes zo’n soort therapie te ontwikkelen.”

Bron: idw-online.de