Leefbare gebieden op Pangea Ultima bij lage (l) en hoge kooldioxideconcentratie in de atmosfeer (afb: Alexander Farnsworth et. al./Nature)

Er zijn al pessimisten die de mensheid binnenkort zien uitsterven, maar als dat niet komt door de door de mens zelf veroorzaakte rampen, waaronder de klimaatontwrichting, dan zal dat zeker over 250 miljoen jaar gebeuren als de continenten samenkomen tot een supercontinent en de temperatuur op aarde zo stijgt dat geen zoogdier die opwarming zal overleven, zo stellen onderzoekers (zij het dat het best mogelijk is dat een enkele ergens op de polen overleeft).
Zo’n 250 miljoen ontstonden uit reptielachtigen zoogdieren. Die zoogdieren hebben in de laatste pakweg 55 miljoen jaar de aarde gedomineerd door hun aanpassingsvermogen aan temperatuurwisselingen in het cenozoïcum, maar dat zou over 250 miljoen jaar wel eens afgelopen kunnen zijn door het samenkomen van de diverse werelddelen in een continent: Pangea Ultima.
De onderzoekers kwamen tot die conclusie op basis van gegevens van de bewegingen van de continenten, evenals de veranderingen van de samenstelling van de atmosfeer. Ze gebruikten voor hun voorspellingen rekenmodellen.

Volgens onderzoeksleider Alexander Farnsworth van de universiteit van Bristol zou het dan wel eens te heet kunnen worden voor zoogdieren om op land te overleven. Volgens de onderzoekers wordt het op aarde onprettig heet door een helderder zon, de verandering van de geografie van de continenten en een toename van het kooldioxidegehalte in de atmosfeer.
Andere onderzoekers hebben ooit berekend dat de zon steeds helderder wordt en over 7,6 miljard jaar de aarde zou ‘verzwelgen’ (niet letterlijk). De rekenmodellen gaven aan dat de zon over 250 miljoen jaar 2,5% helderder is dan nu en dat de koolstofdioxideconcentratie in de atmosfeer tegen die tijd zal zijn verdubbeld tot zo’n 800 delen per miljoen.
Door die energiekere zon en die stijgende kooldioxideconcentratie zal er meer water verdampen. Water is een belangrijk broeikasgas dat het opwarmingsproces nog eens versterkt. Over tweemiljoen jaar zouden dan de oceanen zijn verdampt en dan zou het helemaal over zijn met leven op de aarde.

Pangea

Eens, zo’n 330 miljoen tot 170 miljoen jaar geleden, bestond er ook een supercontinent: Pangea. Die situatie zou er weer kunnen komen en daarmee wordt de situatie voor het leven op aarde onaangenaam en zelfs dodelijk.
Landoppervlak warmte sneller op dan water en dat landoppervlak zou ook nog eens bezaaid kunnen zijn met vulkanen die kooldioxide uitbulken. Als het leven op aarde steeds minder kooldioxide opneemt door resterende planten en micro-organismen, wordt er ook steeds minder kooldioxide uit de atmosfeer opgenomen en stijgt de aardtemperatuur nog verder.

Nu brengt de mens zich door dom gedrag en domme techniek al ernstig in de problemen, maar volgens Farnsworth en zijn collega’s zal het bij de vorming van dat supercontinent nog vele malen erger zijn. Misschien overleven dan de koudbloedige reptielen en hier en daar wellicht een enkel zoogdier.

Bronnen: New York Times, bdw, Science