Deinococcus radiodurans (afb: WikiMedia Commons)

Of je het leven kunt noemen weet ik niet, maar er zijn bacteriën die gedroogd of bevroren honderden miljoenen jaren kunnen ‘overleven’, denken onderzoekers te weten. Zelfs intense radioactieve straling doet ze niks. Een laagje aarde volstaat om de bacteriespore te beschermen. Zouden er nog bacteriënsporen op Mars zijn die weer tot leven kunnen worden gewekt?
Sporen van de Bacillus-bacterie, die onder de grond te vinden is, zouden honderden miljoenen jaren levensvatbaar blijven. Die bacterie schijnt een bijzondere weerstand te hebben tegen ionische straling. Die wordt dan ook vaak aangeduid als Conan (?) de bacterie. Onderzoekers van de Northwesternuniversiteit hebben aangetoond dat de Deinococcus radiodurans wel honderden miljoenen jaren zou ‘overleven’ onder de extreme omstandigheden die op Mars heersen.
Wellicht zijn er dan toch nog sporen van leven op Mars te vinden. Dat zou trouwens ook een gevaar kunnen inhouden voor de besmetting van de aarde door niet-aards leven. Ook zou dat een probleem kunnen worden voor toekomstige Mars-toeristen, al betwijfel ik of dat ooit zover komt. In mijn idee sterft de mens eerder uit door een, zelfveroorzaakte, klimaatverandering. Ik zie het de overblijvende fauna niet zo gauw voor elkaar krijgen de ruimte in te gaan (maar je kunt het niet uitsluiten). Er zijn (dus) ook aardse bacteriën die de omstandigheden op Mars aankunnen.

Om tot een uitspraak te kunnen komen stelden de onderzoekers hun bacteriemonsters (naast de D. radiodurans, ook de E. coli, bakkersgist en drie Bacillus-soorten) bloot aan de omstandigheden die op Mars kunnen heersen zoals kou, hitte, straling en droogte; onder de grond, dat wel, op verschillende dieptes.
D. radiodurans overleefde straling tot 25 000 Gray. Dat zou overeenkomen met 1,2 miljoen jaar straling zo’n 10 cm onder de Marsaarde had eerder onderzoek al aangetoond. Gedroogde of diepgevroren sporen, toonden de onderzoekers nu aan, doorstonden 140 000 Gray. Vandaar die honderden miljoenen jaren. Om een idee te krijgen: dat zou 28 000 maal de dosis zijn om een mens te doden.

280 miljoen jaar

De onderzoekers kwamen uit op 280 miljoen jaar als de sporen een paar meter onder de grond zouden verblijven. Die weerstand tegen straling zou iets met de plasmiden te maken hebben. Dat zijn cirkelvormige DNA-moleculen die bacteriën hebben naast hun genoom (het ‘hoofd’-DNA). Bij de D. radiodurans zouden chromosomen en plasmiden zo zijn ingesteld dat ze schade aan DNA door radioactiviteit goed kunnen repareren.

Dat wordt een kwestie van graven op Mars. Of er wat wordt gevonden hangt ook af van de gevolgen van inslagen van meteorieten op Mars, die veel vaker bestookt wordt dan onze aarde vanwege het nagenoeg ontbreken van een beschermende atmosfeer. Succes.

Bron: Futura-Sciences