Als er over broeikasgassen gesproken wordt gaat het meestal over kooldioxide en dat is goed te begrijpen want dat voornamelijk door mensen geproduceerd gas draagt het meest bij aan de aardopwarming. Methaan is echter ook een broeikasgas en niet zo’n klein beetje ook. Het broeikaseffect van methaan is vele malen groter dan dat van CO₂. Om de uitstoot van methaan te kunnen beteugelen is het wel handig als je weet waar de grootste bronnen zitten. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft met satellieten en rekenmodellen die uitstoot zichtbaar gemaakt.

Methaan (CH₄) zou verantwoordelijk zijn voor 20 tot 30% van de aardopwarming. Het broeikaseffect ervan is zo’n 25 maal groter dan van CO₂. Met het ‘speeltje’ van de NASA is de uitstoot te volgen en ook waar dat gas terechtkomt.
Methaan komt overal vandaan. Het komt vrij bij boringen naar olie en wordt daar vaak afgefakkeld (wat weer kooldioxide oplevert). Ook de oceanen vormen een bron evenals moerassen en  draslanden ten gevolge van ontleding van plantenafval. Bij de rijstproductie komt veel methaan vrij (rijst wordt in watervelden gekweekt). Geschat wordt dat 60% van alle methaanuitstoot ontstaat door toedoen van de mens, zegt NASA-onderzoeker Abhishek Chatterjee. Het is echter wegens het ontbreken van systematische metingen lastig te bepalen hoe die uitstoot zich zal ontwikkelen.

Om daar een mouw aan te passen hebben NASA-onderzoekers alle gegevens verzameld die er zijn via metingen op aardniveau maar ook door satellieten. Die gegevens hebben ze in een model gepropt, dat ook voorziet in schattingen van natuurlijke emissies. Dat model berekent ook hoe methaan in de atmosfeer ontleedt.
Dat is namelijk het aardige van methaan. Dat gas ontleedt relatief snel in de atmosfeer, terwijl kooldioxide echt een blijvertje is. Uiteindelijk leveren al die simulaties mooie (bewegende) plaatjes op.

Winden waaien

De visualisering van de CH₄-uitstoot brengt meteen de complexiteit van de materie aan het licht. Die geeft een idee van de bewegingen van methaan in de atmosfeer en wat landen en seizoenen daar aan bijdragen. Die laat ook zien dat winden het gas ver van hun ontstaansbronnen kunnen voeren. Daarbij vallen bepaalde delen van de wereld op.

60% van het methaan wordt komt uit de tropen. Dat is een gevolg van plantenrotting en landbouw (vooral rijst, dus). In Azië is meer dan 85% van de uitstoot door de mens veroorzaakt en die totale uitstoot stijgt jaarlijks met 1,5%. Europa lijkt er wat beter voor te staan. Daar daalt de (geregistreerde) uitstoot al de laatste twintig jaar.
In het Noordpoolgebied is meer dan 70% van de uitstoot natuurlijk. Die hogere breedtegraden zijn overigens maar verantwoordelijk voor zo’n 20% van de totale uitstoot. De onderzoekers stellen dat de belangrijkste bron niet nog ligt opgeslagen in het ‘eeuwige’ ijs van de hogere breedtegraden. Door aardopwarming dreigen de daarin opgeslagen broeikasgassen, waaronder methaan, massaal vrij te komen.

Bron: Futura-Sciences