De botulinum A-detector (foto: univ. van Aix-Marseille)

Onderzoekers van de universiteit van Aix-Marseille (F) hebben een 2 cm grote ‘chip’ ontworpen waarmee snel op het  sterke zenuwgif botulinum is te testen (botulinum A, om precies te zijn). De meetresultaten van de chip zijn eerder voorhanden dan met de, nu nog, standaardmethode en ook zouden met de chip lagere doses goed kunnen worden gemeten. Botulinum is een van de dodelijkste vergiften voor mensen dat door de bacterie  Clostridium botulinum wordt aangemaakt. Dit gif zou als terroristisch strijdmiddel kunnen worden gebruikt.

Als botulinum zou worden toegevoegd aan water, voedsel of lucht, zijn maar heel lage waardes nodig om mensen om te leggen. Bij een hoeveelheid van 0,005-0,05 µg/kg lichaamsgewicht, sterft de helft van de mensen. Een microgram is eenduizendste milligram. Overigens schijnen mensen die vergiftigd zijn een goede kans te hebben om te overleven als er snel wordt ingegrepen. De huidige test is traag en enigszins morbide. Bloed van een vergiftigde patiënt wordt bij muizen ingespoten. Als die botulisme krijgen en dood gaan dan is de patiënt vergiftigd. Dat kan dagen duren. Bovendien blijken mensen die weinig tijd over hebben vanwege de dosis, negatief te testen, omdat het gif zich zo snel mogelijk van het bloed verplaatst naar de spieren, waar het tot verlamming leidt (en uiteindelijk, als er niet wordt ingegrepen, de dood).
Moleculair neurobioloog Christian Lévêque en zijn medewerkers hebben een test ontwikkeld die gebruik maakt van de scheikunde die het gif in het lichaam teweeg brengt. Ze hebben zich daarbij gericht op botulinetoxine A, de meeste voorkomende botulinum-vorm. Die stof breekt het eiwit SNAP-25 af. Dat eiwit zorgt voor de ‘communicatie’ tussen zenuwen en spieren. De onderzoekers plakten dat eiwit op een chip en stelden die bloot aan bloed met het botulinegif. Daarnaast maakten ze een antilichaam dat alleen met SNAP-25 reageert als dat eiwit is aangetast door het A-gif. Op die manier konden ze binnen een paar uur het gif aantonen bij nog eens veel lagere concentraties dan met de muizenmethode mogelijk is.
De sleutel voor het succes van hun nieuwe methode zou liggen in het plakken van het eiwit op de chip. Daardoor is een directe reactie mogelijk met het gif in het bloedmonster. Lévêque werkt nu aan chips voor de detectie van andere botulinum-typen B, E en F.

Bron: Science