Beeld uit het filmpje van de onderzoekers die het Meissnereffect bij LK-99 zou aantonen. Waarom komt die dan niet los van magneet? (afb: Hyun-Tak Kim)
Al verschillende malen hebben Ranga Dias en collega’s aangekondigd een supergeleider bij kamertemperatuur te hebben gevonden, maar als dat al zo is dan is die erg onpraktisch. Om supergeleiding te bereiken had je onpraktische hoge drukken nodig. Nu stellen Koreaanse onderzoekers in nog niet beoordeelde artikelen kamertemperatuursupergeleiding te hebben bereikt bij atmosferische omstandigheden met LK-99 (veranderd loodapatiet), maar de supergeleidingswereld blijft wantrouwig of dat ook werkelijk zo is. Verschillende pogingen om de resultaten reproduceren zijn tot nu toe gestrand. Een groep vond wel supergeleiding, maar zo’n 170°C. In Nature lijkt definitief het kruis over de kamertemperatuursupergeleider gemaakt. LK-99 is geen supergeleider die wel tot 127°C supergeleidend zou zijn.
De auteurs zijn Sukbae Lee en Ji-Hoon Kim van het kwantumenergiecentrum,(Q-Centre) in Seoul en Young-Wan Kwon van de Koreauniversiteit. In hun LK-99 zouden ze enkele loodatomen hebben vervangen door koperatomen: Pb10−xCux(PO4)6O (x is ongeveer 1). Het materiaal zou alle verschijnselen vertonen van een supergeleider zoals weerstandsloosheid, het Meissnereffect (afstoting in een magnetisch veld) en een kritische temperatuur in de buurt van kamertemperatuur maar ook bij normale atmosferische druk.
In een eveneens niet vooraf beoordeeld vervolgartikel was de auteurslijst langer. Dat riep bij supergeleidingdeskundigen vragen op, aangezien Nobelprijzen naar maximaal drie auteurs/onderzoekers gaan. Dat tweede artikel vertelt wat mee over het supergeleidende materiaal, dat in basis al in 1999 (vandaar die 99, de L en K komen van de namen van de bereiders) zou zijn gesynthetiseerd.
Als bewijs dat ze geen onzin vertelden plaatsten de onderzoekers een filmpje op Sciencecast, onderdeel van arXiv, waarop het Meissnereffect zou zijn te zien, maar dan zonder de gebruikelijke ‘stikstofdampen’ (van de vloeibare stikstof) die andere hogetemperatuursupergeleiders nodig hebben om supergeleidend te worden.
Niet overtuigend
Dat filmpje zou niet overtuigend de supergeleiding van dat materiaal aantonen, stelt Richard Greene, die al sedert de jaren ’70 bezig is met supergeleiding. “Dat zou ook gebeuren met diamagnetisch materiaal.” Collega’s van hem wijzen op andere inconsistenties in de artikelen.
Het feit dat loodapartiet geen geleider is, maakt onderzoekers als wantrouwig en hier en daar een loodatoom door koper te vervangen helpt daar weinig aan. Bovendien zou het zware lood niet zo goed lenen voor de vorming van Cooperparende elektronen die nodig zijn (worden geacht?) voor supergeleiding.
Onderzoekers zien wel een uitdaging om de truc van hun Koreaanse collega’s te herhalen, want anders dan de stoffen die Dias en zijn collega’s supergeleidend maakten bij extreme drukken zou dit materiaal relatief makkelijk te testen moeten zijn. Zo lijkt het. Toch is een eerste poging tot reproductie al gestrand. Het wachten is op de groep die er wel in slaagt hetzelfde resultaat te bereiken als de Koreanen, maar dat zou dan meteen ook drie onpasseerbare kandidaten opleveren voor de Nobelprijs voor natuurkunde het volgend jaar.
Bronnen: physicsworld.com, Science