Het oogsten van aardwarmte uit de aardse diepte wordt gezien als een vorm van schone energie, maar zoals Groningers maar al te goed weten heeft het poeren in de aardkorst vaak nare bijwerkingen. In Pohang in Zuid-Korea werd voor 34 miljoen euro een aardwarmteinstallatie gebouwd voor verwarming en stroomopwekking. Die installatie lijkt nu de oorzaak te zijn van een van de zwaarste aardbevingen in de moderne geschiedenis van Zuid-Korea (5,5 op de schaal van Richter).
De aarde schudde in november vorig jaar in Pohang en veroorzaakte een schade van 45 miljoen euro. Negentig mensen raakten gewond. Het is waarschijnlijk de zwaarste aardbeving die veroorzaakt is door aardwarmtewinning.
Pohang ligt aan de zuidoost-kust van Korea en is ver verwijderd van schuivende aardschollen. Voor de installatie werden twee gaten geboord. Volgens onderzoeker Kwanghee Kim, seismoloog aan de Pusan-universiteit, was er voorheen nooit een aardschok van enige betekenis genoteerd.
Hij onderzocht in 2016 een andere aardbeving toen hij ‘gerommel’ uit de richting van Pohang waarnam. Hij liet meteen ter plekke seismische sensoren installeren. Hij verwachtte geen zware beving. Tot nu toe was de beving veroorzaakt door een aardwarmteinstallatie in Bazel (Zwi) met 3,4 op de schaal van Richter de zwaarste geweest.

Misvatting

Dat bleek een misvatting. Kim: “Die was zwaarder dan door de theorie werd voorspeld.” Hoewel de metingen een paar kilometer van de bron werden gedaan, kon Kim bewijzen dat de bron recht onder de vier kilometer diepe put lag, die gebruikt werd om water te injecteren. Hoogstwaarschijnlijk heeft dat water onder hoge druk als een soort smeerolie gefungeerd bij barsten in de rotsbodem, waardoor de formatie in beweging is geraakt, veronderstelt de seismoloog.

Europees onderzoek lijkt de resultaten van Kim en de zijnen te onderschrijven. Een eerdere lichtere beving van 3,1 op de schaal van Richter zou ook in de richting van de installatie wijzen. Satellietmetingen na de beving in november vorig jaar zouden dat bevestigen, stelt Stefan Wiemer van de Zwitserse seismologische dienst, de hoofdauteur van de tweede studie. “Het was duidelijk dat de barst energie opsloeg die vroeg of laat vrij zou komen”, zegt Wiemer. “Of dat de volgende week dinsdag gebeurt of over vijftig jaar zullen we nooit weten.”

Het afgelopen decennium zijn overal aardbevingen ontstaan door winning van fossiele brandstoffen onder hoge druk (we hebben het nu even niet over Groningen). Dat heeft onderzoekers er toe aangezet om eens beter te kijken naar de winningsmethoden maar ook naar de aanleg van geothermische installaties. “De beving in Pohang is een teken dat er iets moet veranderen en dat de risico’s groeien”, stelt Kim.
Als de recente onderzoeksresultaten stand houden dan hebben landen als Zwitserland een groot probleem. Die willen fossiele brandstoffen vervangen door geothermische energie. Het vervelendst voor geothermische energie als schoon alternatief voor fossiele brandstoffen is dat in Pohang een nieuwe techniek werd gebruikt, ‘zachte stimulering’, juist om de zwaarte van de bevingen binnen de perken te houden. Net als bij andere geothermische technieken wordt hierbij water onder druk geïnjecteerd om rotsen te splijten, maar dat gebeurt dan op een minder brute wijze dan bij andere technieken.

Commissie

Het definitieve antwoord moet van een Zuid-Koreaanse overheidscommissie komen. Bij het speurwerk van die commissie zullen de twee genoemde studies een belangrijke rol spelen. Volgens Wiemer zou het voorval in Pohang niet de ontwikkeling van verbeterde geothermische methodes mogen dwarsbomen. Bewoners van Pohang zijn ondertussen bezorgd en vragen Kim hoe groot het risico is op toekomstige aardbevingen. “Ik bevind me dan in een onmogelijke positie. We begrijpen nog steeds niet wat er gebeurt en wat er zal gaan gebeuren.”

Bron: Science