Clostridioides difficile (afb: CDC)
Onderzoekers hebben een nieuw antibioticum ontwikkeld dat werkzaam is tegen ziekteverwekkende en resistente bacteriën, maar die de ‘goede beestjes’ ongemoeid zou laten. Bij proeven met muisjes zou dat zijn gebleken. Die waren besmet met Clostridioides difficile, een gevaarlijke ziekenhuisbacterie. Het middel, lolamicine, zou ook werkzaam zijn geweest bij 130 multiresistente bacteriën, maar die proeven werden gedaan in kweken die minder voorspellend zijn dan dierproeven.
Veel antibiotica maken geen onderscheid tussen goed en slecht. “Wij wilden antibiotica ontwikkelen die alleen de ziekteverwekkende bacteriën doden en niet de goede”, zegt Paul Hergenrother van de universiteit van Illinois Urbana-Champaign.
“De meeste goedgekeurde antibiotica doden alleen de grampositieve bacteriën of ook gramnegatieve”, zegt medeonderzoekster Kirsten Muñoz. De paar die ook gramnegatieve bacteriën doden, doden in principe ook goede gramnegatieve bacteriën.
Om daar een oplossing voor te vinden keken de onderzoekers naar middelen die waren ontwikkeld door AstraZeneca. Die stoffen remmen het zogeheten lol-systeem dat lipoproteïnen vervoert van alleen gramnegatieve bacteriën en onderscheid maken op basis van genetica tussen de goeden en de kwaden.
Niet effectief
Helaas bleken die stoffen niet erg effectief tegen gramnegatieve besmettingen, tenzij de afweer van de bacteriën werd uitgeschakeld. Omdat ze goed van slecht onderscheiden, waren het toch goede kandidaten om er mee verder te werken.
Na een serie proeven en het aanbrengen van veranderingen van de lol-remmers kwamen de onderzoekers uit op nieuwe verbindingen: de al genoemde lolamicines. Die waren werkzaam tegen gramnegatieve ziekteverwekkers als Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae en Enterobacter cloacae. Lolamicine had in celkweken geen merkbaar effect op grampositieve bacteriën. Bij hoge doses doodde het middel tot 90% van de multiresistente E. coli, K. pneumoniae en E. cloacae.
Bij proeven met muisjes met resistente vormen van septicemia (een vorm van bloedvergiftiging, ook septikemie genoemd) en longontsteking werd respectievelijk 100% en 70% van de besmette muisjes gered.
De onderzoekers keken ook naar de effecten van het middel op de darmflora van muisjes. Antibiotica zoals amoxicilline en clindamycine maakten er een zootje van. Lolamicine liet de ongevaarlijke bacteriën nagenoeg ongemoeid na een behandeling van drie dagen en een rustperiode van 28 dagen.
Nu zal moeten worden uitgezocht of het middel toch geen negatieve kantjes heeft en of het ook tegen andere ziekteverwekkers dan getest is in te zetten.
Bron: phys.org