Micro-RNA’s sturen de activiteit van genen

Het lijkt geen wilde gok om te voorspellen dat de werking van onze hersens wetenschappers nog tientallen jaren voor raadsels zal stellen. We willen dat orgaan maar al te graag voorstellen als computer, maar ik denk dat dat een wel erg armoedige vergelijking is. Vraag: hoe werkt het geheugen? Antwoord: tja, dat heeft iets met verbindingen tussen hersencellen te maken. Reactie: o. Onderzoekers van het Scrips-instituut in Florida (VS) denken nu dat kleine RNA-moleculen, niet onlogisch micro-RNA genoemd, een rol spelen bij het vastleggen van herinneringen. Sommige micro-RNA’s vergroten het geheugen, andere doen daar juist afbreuk aan; ten minste, dat is zo bij fruitvliegjes zo. Tja.
Micro-RNA doet niet mee aan de productie van eiwitten, zoals grote broer boodschapper-RNA. Micro-RNA’s houden zich bezig met het regelen van allerlei processen in de cel door de activiteit van genen te beïnvloeden. Zo hebben eerdere onderzoeken laten zien dat die kleine RNA-moleculen wezenlijk zijn voor de ontwikkeling en groei van de cel en, daardoor, ook van belang zijn bij het ontstaan van allerlei ziektes. In het huidige onderzoek testten Ron Davis en zijn medeonderzoekers 134 micro-RNA’s op hun bijdrage aan leer- en geheugenprocessen van de wereldberoemde fruitvlieg, de Drosophila melanogaster. Dat beestje zou, wat onderzoekers noemen, een diermodel zijn voor geheugenstudies. Dat betekent dat die proeven ook enige zeggingskracht hebben voor mensen. De rol van die RNA-moleculen werd bekeken door ze opeenvolgend het zwijgen op te leggen. Op die manier kwamen de onderzoekers er achter dat ten minste vijf micro-RNA’s van doen hebben met het middellange geheugen. “Van die vijf is er een beslist noodzakelijk voor geheugenvorming”, zegt onderzoeker Germain Busto. “Interessant is dat de pendant in de mens  bij verschillende hersenziektes, zoals de ziekte van Alzheimer of Huntington, verandert. Mogelijk is dat een aanknopingspunt voor verder onderzoek.” Verrassend voor de onderzoekers was dat de micro-RNA’s verschillende rollen hadden: sommige verbeterden, andere verslechterden het geheugen. Kennelijk hebben de micro-RNA’s effect op óf de onderliggende celstructuur van het geheugen óf op de ontwikkeling van het zenuwstelsel, zo redeneren de onderzoekers. “Deze moleculen worden tijdens de ontwikkeling van de hersens en ook in de volwassen hersens sterk gestuurd”, zegt medeonderzoekster Tugba Guven-Ozkan. “Als dat niet goed gaat dan zouden er hersenziektes kunnen ontstaan als autisme of Alzheimer.” Tja, zou kunnen. Het lijkt me een groffe gok.

Bron: Science Daily