Op 16 juli 1945 vond de eerste atoomproef plaats

Een werkgroep van geologen die zich heeft gebogen over de mate van invloed van de mens  op de aarde, is tot de conclusie gekomen dat we inmiddels in het tijdperk van het antropoceen, het mensentijdperk, zijn aanbeland.  De groep bepleitte op een geologencongres in Kaapstad (Zuid-Afrika) die term in te voeren. Alvorens de wereld van de geologie die term zal aanvaarden, zo al, zullen er nog wel wat jaartjes verstrijken.

Zoals je wellicht weet delen geologen de aardgeschiedenis in tijdperken in. Het jongste tijdperk is het holoceen dat begint na het einde van de ijstijd. 34 van de 35 werkgroepleden kwamen overeen dat het holoceen midden vorige eeuw is beëindigd. Het 35ste lid onthield zich van stemming.
Het begrip antropoceen zou in 2000 zijn gemunt door de Amerikaanse bioloog Eugene Stoermer, in 2012 overleden, en de Nederlandse Nobelprijswinnaar Paul Crutzen. Sedertdien is dat woord vaak gebruikt, maar heeft verder geen ‘officiële’ status (voor zover een term een officiële status kan hebben).
Uitingen van de menselijke invloeden op de planeet zijn volgens de werkgroep de omvangrijke milieuvervuiling, de grootschalige veranderingen in de kringlopen van koolstof, stikstof en fosfor, de ongeëvenaarde verbreiding van dieren- en plantensoorten en de klimaatverandering. “Veel van deze van deze veranderingen zijn geologisch gezien blijvend en sommige vrijwel onomkeerbaar”, schrijft de werkgroep van geologen.

Atoombom

De werkgroep stelt voor het antropoceen te laten beginnen in het midden van de vorige eeuw. Daarbij zou 16 juli 1945 een belangrijke datum kunnen zijn: de dag waarop de eerste atoomproef plaatsvond, waarvan de sporen nog over de hele wereld zijn te zien. In de komende twee, drie jaar zullen geologen het eens moeten worden welke stoffen als referentie kunnen dienen voor het vaststellen van het nieuwe tijdperk. Dat zou dan een combinatie kunnen zijn van kunststofafval, effecten van atoomproeven en/of het voorkomen van industrieel vliegas, stelt Reinhold Leinfelder van de Vrije Universiteit in Berlijn, een van de werkgroepleden. Daarover zullen zich dan wat andere werkgroepen buigen, alvorens de internationale vereniging van geologen (IUGS) haar fiat kan/zal geven.
De formele overname van het begrip heeft volgens Leinfelder vooral een signaalkarakter, maar dat zou voor de werkgroep geen rol hebben gespeeld. “We willen de geologische invloed van de mens vastleggen, onafhankelijk van de maatschappelijke discussie.” Niet iedere geoloog zal onmiddellijk erkennen dat we inmiddels in een nieuw tijdperk zijn aanbeland. 12 000 jaar is wel erg kort van een geologisch tijdperk.

Bron: der Spiegel