Een klompje van een miljard rubidium-atomen op een temperatuur van eentienmiljoenste graad boven het absolute nulpunt leverde een kunstmatige monopool op. De echte monopool is een deeltje, dat echter nog nooit is waargenomen (afb: Nature).
Een eenpolige magneet, wat moet ik me daar bij voorstellen? Een bol die alleen maar aantrekt of afstoot, zonder zijn eigen tegenpool te hebben? Toch heeft de Finse onderzoeker Mikko Möttönen van de Aalto-universiteit in Helsinki het mijn zijn onderzoeksgroep en onderzoekers van het Engels Amherst College voor elkaar gekregen een monopool te maken. Dat resultaat wordt als bewijs gezien dat monopolen ook daadwerkelijk in de natuur voorkomen. Die zijn echter nog nooit waargenomen. Zo’n natuurlijke monopool ontdekken zou iets zijn als de ontdekking van het elektron zo’n 120 jaar geleden, klinkt het.
Al lang gaan wetenschappers er van uit dat er monopolen moeten zijn. Al zo’n 80 jaar geleden werd de kwantummechanische structuur van zo’n eenpolige magneet voorspeld, maar tot nu toe is die nooit waargenomen. Dat schijnt nogal verrassend te zijn, omdat volgens de oerknaltheorie monopolen overal in het universum aanwezig zouden moeten zijn. ”Wat wij gedaan hebben opent voor het kwantumonderzoek hele nieuwe poorten”, zegt Möttönen.
Wetenschappers zijn overal op zoek geweest naar monopolen: in maangesteentes en in zeer oude mineralen. Ook de dure LHC-versneller van het Cern in Zwitserland is gebruikt om monopolen te vinden, maar die lieten zich niet betrappen. De Finse proeven sterken de mening dat dat ding er toch moet zijn. “Deze synthetisering van de monopool is het begin van talrijke doorbraken in het kwantumfysische onderzoek”, zegt de Fin, niet gespeend van enige bravoure.
Volgens de huidige inzichten is een monopool een deeltje zoals het elektron, maar in plaats van een elektrische lading, zoals het elektron, heeft de monopool een magnetische ‘lading’. De peetvader van de kwantumfysiek, Paul Dirac, bedacht 80 jaar geleden de theoretische structuur voor de kwantummechanica, waar voor de monopool een plaats was ingeruimd. Volgens sommige theorieën bevatten monopolen zoveel energie, dat er auto’s mee kunnen worden aangedreven. Monopolen zouden, volgens deze theorie, in de LHC voor grote schade kunnen zorgen als een positief en een negatief monopool elkaar zouden treffen: BENG! Gelukkig dat ze daar nooit gevonden zijn.
Bron: Alpha Galileo