Veel schilderijen uit de 16de en 17de eeuw zijn winterlandschappen. In die tijd was het aanmerkelijk kouder dan eerder en later in de geschiedenis, die dan ook de kleine ijstijd wordt genoemd. Onderzoekers van het universiteitscollege in Londen denken dat temperatuurverlaging (mede) het gevolg was van de decimering van de inheemse bevolking in Amerika door oorlogen en door de kolonialen geïntroduceerde ziektes, die dodelijk voor de inheemsen waren. Door die deels wrede ontvolking gedurende de 16de eeuw greep de natuur weer op grote schaal haar kans met als gevolg een daling van de kooldioxidespiegel in de atmosfeer met enkele promiljoen (ppm) met als gevolg een koudere aarde, is de redenering van die wetenschappers.

Door die ontvolking door oorlogen en dodelijke, ‘blanke’ ziektes kwam er veel landbouwgrond braak te liggen dat weer werd ‘opgeëist’ door de natuur. Die extra natuur haalde veel CO₂ uit de atmosfeer, mede waardoor de aarde afkoelde. “Het grote sterven van de inheemse bevolking van Amerika (Noord- en, vooral Zuid;as) had tot gevolg dat er genoeg bouwland braak kwam te liggen dat de daaropvolgende koolstofopname een waarneembare invloed had op zowel de kooldioxideconcentratie in de atmosfeer als op de temperatuur”, schrijven de onderzoekers rond Alexander Koch.
De onderzoekers gebruikten alle bevolkingsgegevens die ze konden vinden over hoeveel mensen er in Amerika woonden voor het eerste contact met de Europeanen in 1492 (Columbus ontdekt Amerika). In de daaropvolgende decennia hielden de Europeanen er vreselijk huis en stierven grote aantallen inheemsen als gevolg van oorlogen, slavernij, ‘Europese’ ziektes en instorting van de eigen maatschappij. De onderzoekers schatten dat er eind van de vijftiende eeuw zo’n 60 miljoen mensen in Amerika woonden, ongeveer 10% van de wereldbevolking. Honderd jaar later waren er daar nog maar vijf of zesmiljoen van over.
Vervolgens berekenden de onderzoekers hoeveel land bebouwd werd door inheemse volkeren en hoeveel land door het teruglopen van de inheemse bevolking braak kwam te liggen, waardoor dat weer oerwoud of savanne werd. Zij schatten dat op 56 miljoen hectare, ongeveer het oppervlak van Frankrijk.
De herbegroeiing daarvan zou verantwoordelijk zijn geweest voor de verlaging van de kooldioxideconcentratie in de atmosfeer met 7 tot 10 promiljoen (ppm). “Om het even in een context te plaatsen: wij verbranden fossiel en produceren z’on 3 promiljoen per jaar. We praten dus over een grote hoeveelheid koolstof die uit de atmosfeer werd gehaald”, zegt Kochs baas Mark Maslin.
“In die tijd was er een duidelijke afkoeling: de kleine ijstijd. We zien een aantal processen die daar een beetje voor verantwoordelijk kunnen zijn, maar voor het hele beeld, het dubbele van de natuurlijke processen, moet het die volkerenmoord zijn die de daling verklaart.”

IJs

De bevolkingsaantallen zijn vrij grove schattingen, maar hoeveel CO₂ de atmosfeer bevatte is vrij nauwkeurig te achterhalen uit ijsmonsters van de Zuidpool. Ingevroren luchtbelletjes in zo’n boorkolom verraden de luchtsamenstelling en dan hoef je ‘alleen’ nog maar te schatten wanneer die ijslaag is gevormd. Het ‘ijsverhaal’ wordt volgens de onderzoekers ondersteund door gegevens van steenkool- en pollenafzettingen in Amerika. Die vertonen verstoringen die je kan verwachten bij het verminderd gebruik van affakkelen van landbouwgrond en het weer aangroeien van natuurlijke vegetatie.

Volgens klimaatwetenschapper Ed Hawkins van de universiteit van Reading, die niet aan dit onderzoek deelnam, is de kleine ijstijd door verschillende factoren veroorzaakt. “Deze nieuwe studie laat zien dat de teruggang in kooldioxide deels een gevolg is van de verovering van Amerika en als gevolg daarvan ineenstorting van de inheemse bevolking, waardoor de natuurlijke vegetatie weer terugkwam. Die laat ook zien dat menselijke activiteiten het klimaat al beïnvloedden voor de industriële revolutie begon.”
Medeonderzoeker Chris Brierly denkt dat de politiek lessen kan trekken uit dit onderzoek. “Er wordt veel gepraat over ‘negatieve uitstoot’ en het aanplanten van bomen om CO₂ uit de lucht te halen. We kunnen ook uit deze studie leren over welke schaal we het dan hebben. Het Grote Uitsterven resulteerde in de herbebossing van een gebied ter grootte van Frankrijk en leverde ons maar een paar ppm op. Dat is nuttig omdat dat aangeeft wat herbebossing vermag. Tegelijkertijd kun je zien dat die vermindering maar twee jaar van de huidige broeikasgasuitstoot vertegenwoordigt.”

Bron: BBC

Commentaar as: Het gezichtspunt vind ik apart, maar hebben de onderzoekers er ook rekening mee gehouden dat ook de Spanjaarden en Portugezen moesten eten of importeerden die alles uit het moederland? Ik zou het ook wel aardig vinden om te weten hoeveel Spanjaarden en Portugezen er in de zestiende eeuw in Amerika woonden.