Een onderzoekster van mummie-DNA (afb: univ van Tübingen)
Je kunt je natuurlijk afvragen welk doel het dient, maar het blijkt dat bij de oude mummies uit Egypte nog, neem ik aan. stukken DNA gevonden zijn. Moderne Egyptenaren hebben genetisch meer gemeen met zuidelijker gelegen Afrikaanse volken dan de oude Egyptenaren. Het verbaast me niks. Overigens zou ik gemummificeerde Egyptenaren niet meteen tot doorsnee-Egyptenaren betitelen.
Het ging om mummies die dateren van 1400 voor tot 400 na Christus. Egypte wordt gezien als ‘schatkamer’ voor de bestudering van oude volken. Het land heeft een rijke en goed gedocumenteerde geschiedenis en heeft door zijn ligging altijd een dynamische bevolkingsontwikkeling gehad.
Dat er betrouwbaar genetisch materiaal beschikbaar komt niet zo vaak voor. Dat heeft mede te maken met de (on)betrouwbaarheid van het gevonden DNA. Er zijn eerder DNA-monsters van mummies geïsoleerd, maar wetenschappers hadden twijfels of die, vooral van het DNA in de kern, wel betrouwbaar waren. “Het isoleren van DNA moet met wantrouwen worden benaderd”, zegt directeur Johannes Krause van het Max Planck-instituut voor de geschiedenis van de mensheid in Jena (D). “Het warme Egyptische klimaat, de hoge vochtigheidsgraad in vele graven en sommige stoffen die bij het mummificeren werden gebruikt dragen bij tot het uiteenvallen van DNA. Het werd erg onwaarschijnlijk geacht (bruikbaar; as) DNA in mummies aan te treffen.” Dat lijkt dus toch niet het geval te zijn. Leuk voor onderzoekers.
De onderzoekers verzamelden materiaal van 151 gemummificeerde doden in Aboesir El-Meleq langs de Nijl in Midden-Egypte. De mummies kwamen uit een verzameling van de universiteit van Tübingen (D) en het prehistorisch museum in Berlijn.
Mitochondriaal DNA
Daaruit isoleerden ze het mitochondriale DNA van 90 mensen en het kern-DNA van drie personen. Ze gebruikten eerder verzamelde gegevens om wat hypotheses te testen. “We waren in het bijzonder geïnteresseerd in de veranderingen van de genetische samenstelling van de inwoners van Aboesir El-Meleq”, zegt medeonderzoeker Alexander Peltzer van de universiteit van Tübingen. De onderzoekers wilden achterhalen of de bevolking erfelijke tekenen vertoonden van vreemde overheersing en ze vergeleken die resultaten met wat ze wisten van de moderne Egyptenaren.
Zo wilden ze zien of Alexander de Grote of andere veroveraars hun genetische stempels op de bevolking hadden gedrukt. Ik vraag me dan wel af of je dat met zo weinig materiaal kan doen. Slechts van drie mensen heb je een kern-DNA (het ‘normale’ DNA) en dan waarschijnlijk nog niet eens compleet en van de rest alleen mitochondriaal DNA. Dat laatste is toch een zeer bescheiden molecuul met maar enkele tientallen genen.
Slavenhandel
Dat weerhield de onderzoekers er kennelijk niet van tot de slotsom te komen dat de oude Egyptenaren (in een stad in Midden-Egypte) vooral verwant waren aan volken in de Levant, de streek van wat nu Libanon, Jordanië, Israël, Syrië en Irak is. Ook waren er banden met Anatolië (Turkije) en Europa. Die genetische samenstelling veranderde in 1300 niet erg veel. Moderne Egyptenaren kennen genetisch meer invloeden van de sub-Sahara. Dat betekent een toename van de Afrikaanse invloed in de laatste 1500 jaar. Dat komt, denken de onderzoekers, waarschijnlijk door een verbeterde mobiliteit via de Nijl, waardoor meer handel over grote afstanden kon worden gedreven, waaronder de slavenhandel (die zo’n 1300 jaar geleden begon).
Dit onderzoek zou de skepsis over de beschikbaarheid en/of bruikbaarheid van oud DNA van Egyptische mummies ondergraven. Ondanks het uiteenvallen van DNA en de verontreiniging (met ook ander DNA-materiaal) zouden de bereikte resultaten betrouwbaar zijn. Ik heb ernstige twijfels, maar ik ben een leek op alle fronten.
Bron: Science Daily