Het was bedoeld om honderden jaren geleden oogkwaaltjes te genezen. Basisingrediënten waren ui, knoflook, witte wijn en koeiengal. Nu blijkt dat middeleeuwse goedje geduchte antibiotische eigenschappen te hebben moesten onderzoeksters van de universiteit van Warwick (Eng) constateren. Ook resistente bacteriën leggen het loodje.

Oude boeken bevatten soms onverwachte schatten. Deze schat duikelden de onderzoekers op uit een boek verschenen in de vroege middeleeuwen (de eind negende of begin tiende eeuw): Bald’s Leechbook. Het zou een van de oudste medische handboeken ter wereld zijn. Het bevat talloze recepten voor zalfjes en drankjes zoals een mengsel van ei, wijn en venkel als middeltje tegen bevriezing en houtthee gekookt in melk als liefdesdrankje.
In 2015 raakte Freya Harrison al geïnteresseerd in het goedje dat bekend was als de oogdruppels van Bald, vanwege de antibacteriële werking tegen de Staphylococcus aureus.  In het jongste onderzoek hebben Harrison en de haren het recept gevolgd met uien, witte wijn en knoflook van de supermarkt en  galzouten uit de maag (welke?) van een koe. Het goedje werkt prima tegen biolagen waar vaak resistente bacteriën in huizen. De verwijdering van biolagen is veel lastiger dan van een losse bacteriepopulatie in, bijvoorbeeld, de darmen.

Elk op zich actief

Los van elkaar hebben de ingrediënten allemaal een zekere antibacteriële werking. Knoflook en ui bevatten, bijvoorbeeld, allicine, een zwavelverbinding die planten produceren om zich insecten en andere vijanden van de stengel, wortel en het blad te houden. Volgens de onderzoeksters is echter de combinatie die de ‘oogdruppels’ zo effectief maakt tegen bacteriën. Volgens Harrison hebben antibiotica vaak een actieve antibacteriële component. Traditionele geneesmiddelen zijn vaak mengsels van allerlei stoffen, al of niet natuurlijk, en de synergie tussen die stoffen die doet ’t ‘m.

Citrox is mondwater op basis van bittere sinaasappels dat ook antibacteriële eigenschappen heeft. Daarin zitten diverse flavonoïden, zegt Harrison. “Door de afzonderlijke verbindingen te zuiveren om gemakkelijk kwantificeerbare en gekarakteriseerde medicijnen te verkrijgen, verliezen we mogelijk ook essentiële interacties van de ingrediënten in het oorspronkelijke recept die bijwerkingen of toxiciteit voorkomen,” stelt ze. We kunnen nog veel leren van die oude klungelaars en kwakzalvers uit het verleden, verwacht ik.

Bron: Futura-Sciences