Aan het Londense Imperial College is een ‘slim’ chirurgisch mes ontwikkeld dat de chirurg met 100% zekerheid vertelt of weefsel kankercellen bevat of niet. De deugdelijkheid zou op 91 patiënten zijn beproefd. Het wegsnijden van kankerweefsel is nog altijd een van de probate middelen om kanker te bestrijden. Veiligheidshalve haalt de chirurg dan altijd ook wat extra, gezond weefsel weg. Het is vaak lastig te zien of weefsel kankercellen bevat. Zo moet een op de vijf patiënten met borstkanker opnieuw geopereerd worden. Bij twijfel wordt een monster van het weefsel voor onderzoek naar het lab gestuurd, terwijl de patiënt verdoofd is.
Het ‘slimme’ mes, heel modisch iKnife gedoopt, is gebaseerd op zogeheten elektrochirurgie, een al in 1920 ontwikkelde techniek die tegenwoordig alom gebruikt wordt. Bij elektrochirurgie wordt elektrisch opgewekte hitte gebruikt om te snijden om, onder meer, bloedverlies te voorkomen. De uitvinder van het ‘slimme’ mes, Zoltan Takats, kwam op het idee de rook die daarbij ontstaat niet simpelweg af te zuigen, maar te analyseren met behulp van een massaspectrometer, een apparaat dat chemische verbindingen scheidt op basis van hun massa. Het spectrum dat daaruit ontstaat geeft informatie over het celmateriaal waar het mes doorheen snijdt. Takats en zijn medewerkers hadden al massaspectra gemaakt bij operaties van zowel kanker- als niet-kankerweefsel en van allerlei typen kanker. Daarmee kregen ze gegevens, in feite een soort bibliotheek, in handen waarmee ze konden bepalen of het doorsneden weefsel kankercellen bevat. Tijdens het opereren worden de massaspectra van de patiënt die onder het mes ligt vergeleken met de referentiespectra. Na 3 sec is dan duidelijk of het weefsel kankercellen bevat of niet. Het mes werd, zoals gezegd, gebruikt in 91 operaties en de ‘conclusies’ van het mes bleken in alle gevallen overeen te komen met de diagnose na de operatie.
Het eerste doel van het onderzoek was het ‘herkennen’ van kankerweefsel, maar volgens Takats is het ‘slimme’ mes tot veel meer in staat, zoals het detecteren van slechte doorbloeding of de diverse bacteriën die in een weefsel aanwezig zijn. Het mes is ook gebruikt om paarden- van rundervlees te onderscheiden.
Bron: Eurekalert