Een recent onderzoek heeft aannemelijk gemaakt dat niet alleen in dit deel van de wereld, maar overal het aantal insecten in razend tempo afneemt. Van die lieve bijtjes zien we het allang met lede ogen aan maar ook van ander ‘ongedierte’ verdwijnt zo’n 40% zo’n acht keer sneller dan zoogdieren, vogels en reptielen. Huisvliegen en kakkerlakken, onze eigen huisinsecten, doen het daarentegen prima.
Voor veel mensen zijn insecten vervelende beestjes die je steken, jeuk bezorgen en ander ongerief veroorzaken, maar insecten vormen een onmisbaar deel van de dieren- en plantenwereld (inclusief de mens). Ze zorgen voor de bestuiving van (ook) voedingsgewassen, dienen als voedsel voor andere levende wezens (inclusief de mens), houden de bodem vruchtbaar en nog zo wat andere zaken die voor de mens belangrijk om niet te zeggen onontbeerlijk zijn.
Er zijn al diverse onderzoeken gedaan naar de achteruitgang van de bijen, maar de onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Sydney hebben wat meer om zich heen gekeken, in die zin dat ze zo’n 73 onderzoeken op dit terrein hebben geanalyseerd waar ook naar andere insecten (dan bijen) is gekeken.

Leefruimte

Uit die meta-analyse concludeerden ze dat de achteruitgang de komende decennia in bijna alle regionen zou kunnen leiden tot het verdwijnen van rond 40% van de insecten. Eenderde van de soorten is gekwalificeerd als bedreigd. “Dat komt vooral door verlies van leefruimte als gevolg van landbouw, verstedelijking en ontbossing”, zegt onderzoeker Francisco Sánchez-Bayo.
“De tweede oorzaak is het toenemende gebruik in de wereld van bestrijdingsmiddelen en kunstmest in de landbouw en vervuiling door allerlei chemicaliën. Dan hebben we de biologische factoren als nieuwe indringers en ziekteverwekkers. Op de vierde plaats hebben we dan nog de klimaatverandering, die vooral in de tropische gebieden grote gevolgen heeft.”

En, zoals gezegd, het gaat niet alleen om die lieve bijtjes, maar ook om minder fotogenieke insecten zoals de mestkever die afval verwerkt en de soms prachtige libellen. “Er zijn steeds meer tekenen dat de ecologie op knappen staat en we zullen daar toch alles aan moeten doen op dat een halt toe te roepen”, zegt Matt Shardlow van de Britse insectenorganisatie Buglife. “Insecten langzaam laten uitsterven is geen redelijke optie.”
De onderzoekers wijzen op een ander gevaar dat dreigt als er veel insecten verdwijnen. Die spelen, zoals gezegd, toch ook een belangrijke rol in de voedselketen. Als een groot deel van de insecten verdwijnt, dan verdwijnen er ook allerlei diersoorten die voor hun voortbestaan van het eten van insecten afhankelijk zijn, direct of indirect.

Niet alle insecten

Dat verhaal gaat overigens niet op voor alle insecten. Huisinsecten, die hun leven lijken te hebben afgestemd op de mens, zullen floreren. Het is goed mogelijk dat het verdwijnen van veel insectensoorten gepaard zal gaan met plagen van de ‘overlevenden’ zoals huisvliegen en kakkerlakken.
Wij zelf zouden ook een (bescheiden) bijdrage kunnen leveren om het proces af te remmen of zelfs te keren. We zouden moeten ophouden insectenverdelgers te gebruiken en moeten overstappen op natuurlijke meststoffen en biologisch gekweekt voedsel.

Bron: BBC