Zo bezien lijkt de wereld in brand te staan (elke rode stip is een brand). Niet iedere brand is slecht voor een ecosysteem… (afb: NASA)

Niet alleen in het Amazonegebied en in Rusland staan bossen in brand. De wereld brandt en dat lijkt slecht nieuws. De wereldleiders hebben nu in Biarritz afgesproken om Brazilië te helpen bij het blussen van de branden, maar er is bijna geen plek op de aardbol waar geen branden zijn. Dat is lang niet altijd slecht. Graslanden schijnen wel te varen bij een goede brand zo nu en dan.
Elke rode punt op de kaart van de NASA is een brand. De satellietbeelden van het Amazonegebied lijken de meeste indruk te maken maar wie de bovenstaande kaart bekijkt ziet dat het Amazonegebied lang niet het enige is dat in de fik staat. Grote delen van Centraal en Midden-Afrika zijn knalrood. Op de kaart lijken die gebieden een aaneengeschakelde brand. Dat heeft natuurlijk met de schaal en de grootte van de rode punten te maken. Die kloppen niet helemaal, maar alles bij elkaar lijkt de situatie nogal verontrustend. Alhoewel, die branden vormen juist het levenselixer van de savannen, maar voor de regenwouden zijn ze vooral destructief.

Graslanden

De graslanden (steppen en savannen) breidden zich zes- tot achtmiljoen jaar geleden sterk uit en beslaan nu grote delen van Afrika, Amerika en Azië. Eenvijfde deel van het landoppervlak bestaat er uit. Savannen zijn droog en afgestorven grassen vergaan maar langzaam, waardoor ze jonge planten in hun groei hinderen. Door een goeie fik verdwijnt die barrière en het neergedaalde as dient als mest.
Terwijl regenwouden minstens honderd jaar nodig hebben om te herstellen van een brand hebben graslanden daar veel minder problemen mee. Al na een paar weken is het ecosysteem al weer voor een groot deel hersteld.

Zeldzamer

Zulke branden werden echter steeds zeldzamer, waarschuwden onderzoekers. Tussen 1998 en 2015 daalde het brandoppervlak wereldwijd met een kwart. Dat is voornamelijk een gevolg van de uitbreiding van de landbouw. Daardoor zou het systeem onder druk zijn gekomen. “Mensen verstoren de oeroude, natuurlijke cycli van branden en herstel in deze gebieden”, stelden onderzoekers van de universiteit van Californië in Irvine in 2017. Anders dan bij regenwouden wordt er nauwelijks moeite gedaan de graslanden in stand te houden.

Het kleinere aantal branden heeft ook voordelen. Daardoor blijft er in die graslanden meer koolstof gebonden en ontstaat er minder gezondheidsschadelijke luchtvervuiling. Graslanden slaan minder koolstof op dan regenwouden. Minder rook in de atmosfeer betekent ook weer meer zonlicht op de aarde, wat de aardopwarming dan weer bevordert. Het is allemaal niet eenvoudig.

Bron: der Spiegel