Dat we met een klimaatcrisis te maken hebben dat zal zelfs de Shell wel willen toegeven, maar minder duidelijk is hoe we die gaan oplossen en hoe we omgaan met de grenzen die de aarde ons stelt. Hier in de rijke delen van de wereld denken veel mensen dat dat mogelijk is zonder onze destructieve leefwijze erg te veranderen, maar dat is kul. We zullen ons leven moeten aanpassen aan de grenzen die onze omgeving ons stelt. Onderzoekers hebben eens gekeken hoe landen zich verhouden met die grenzen. Het lijkt dat geen van de 148 bekeken landen die aan sociale minimumvoorwaarden voldoen de laatste dertig jaar binnen die ecologische grenzen zijn gebleven.
De mens gebruikt steeds meer producten die de aarde ons levert, zoals hout en voedingsstoffen. Dat verbruik overschrijdt al jaren het ‘herstelvermogen’ van de aarde, zoals de aarduitputtingsdag al jaren aangeeft. Daarmee mergelen we de aarde uit.
De onderzoekers wilden erachter komen hoe de verschillende landen zich in dat opzicht gedragen. Kan de mens duurzaam leven en toch krijgen wat zijhij nodig heeft? “Iedereen heeft basisbehoeften om gezond te blijven en aan het maatschappelijke verkeer deel te nemen”, zegt Andrew Fanning van de universiteit van Leeds. “We moeten er echter ook voor zorgen dat het verbruik niet zo groot is dat dat ten koste gaat van milieu en klimaat.” Van onze leefomgeving (=de aarde), dus.

Voor hun onderzoek analyseerden Fanning c.s. relevante gegevens van de diverse landen over de kooldioxideuitstoot, het materiaalverbruik, het landgebruik, over voeding, levensverwachting, inkomen en mate van democratie. Dat geeft een idee over de ecologische en materiaalvoetafdruk van die landen samen met de sociale voorzieningen (leefomstandigheden). Vervolgens werd gekeken hoe die uitkomsten zich verhouden met de duurzaamheid (en dus de grenzen die de aarde stelt).

Geen land

Geen land van die 148 bleef de laatste dertig jaar binnen de ecologische grenzen. Volgens de onderzoekers overschrijdt de mensheid zes van de zeven biofysische grenzen die de planeet ons stelt, ondanks het feit dat miljarden mensen in landen leven onder omstandigheden die niet voldoen aan onze (= des onderzoekers) minimale sociale voorzieningen. Sociaal zijn de meeste landen er wel op vooruit gegaan, maar het aantal landen dat de aarde uitput en de aarde opwarmt stijgt alleen maar, zeker als we kijken naar de broeikasgasuitstoot en het materiaalverbruik.

Rijke landen verbruiken duidelijk meer dan hun toekomt gegeven de biofysische grenzen van de aarde. Zo verbruikt een land als Duitsland twee keer meer dan de aarde toestaat. “Gemiddeld veroorzaakt de consumptie in Duitsland dubbel zoveel milieubelasting als waar het land recht op heeft”, zegt Nicolas Roux van de universiteit voor bodemcultuur in Wenen.
Arme landen verbruiken minder natuurlijke grondstoffen, maar halen hun maatschappelijke doelen niet of nauwelijks. Roux: “Het doel zou moeten zijn aan de sociale minimumeisen te voldoen terwijl er zo min mogelijk natuurlijke grondstoffen worden verbruikt.” Dat betekent inschikken door de rijke landen om een ramp te voorkomen.

Zo doorgaan als nu is geen optie, stellen de onderzoekers. Ons economische systeem zal op de helling moeten. Eeuwigdurende groei en winstmaximalisatie zijn de dood voor de mensheid (de aarde zal niet vergaan, maar wel veel of alles wat daar op leeft).

Bron: bdw