James Bridle is schrijver en, anderszins, kunstenaar en denkt dat op de wereld heel wat bruikbare intelligentie braak ligt en die is niet noodzakelijkerwijs menselijk, schrijft hij in the Guardian. Hij denkt dat we die niet-menselijke intelligentie heel goed kunnen gebruiken om de klimaatcrisis te lijf te gaan.
Hij vertelt dat hij de laatste jaren heeft samengewerkt met onderzoekers in het noorden van Griekenland die daar bezig zijn metaal te oogsten in het Pindosgebergte. Die kweken daar drie plantensoorten die als als ‘superverzamelaars’ worden beschouwd. Die halen metalen uit de bodem en verzamelen die in hun stengels en bladeren. Normaal gesproken zijn natuurlijke metaalrijke bodems giftig voor planten, maar deze hebben zich daaraan aangepast. Je kunt die door de planten opgenomen metalen gewoon oogsten.
Er zijn planten die een voorkeur hebben voor nikkel, maar ook voor zink, aluminium, cadmium en zelfs goud en op die manier maken ze de bodem weer geschikt voor het telen van andere gewassen die wat meer problemen hebben met metaalrijke grond. Zou het ook een alternatief of aanvulling voor de verwoestende en vervuilende mijnbouw kunnen worden, vraagt Bridle zich af.
De drie door de onderzoekers gekweekte plantensoorten zijn thuis in Griekenland en omstreken. Het gaat om Alyssum murale, de Leptoplax emarginata Bornmuellera tymphaea, de effectiefste van de drie.
Die planten zouden over een bepaalde kennis beschikken waar wij mensen niet aan kunnen tippen. In zijn steeds driftiger zoektocht naar grondstoffen vernielt en bevuilt de mens steeds meer. Planten, zo stelt Bridle, hebben daar een veel nettere manier voor gevonden. Misschien kunnen we daar iets van leren.
En wat te denken van slijmzwammen. Dat zijn eencelligen die erg goed zouden zijn in het oplossen van moeilijke wiskundige problemen. Zo zou Physarum polycephalum het roemruchte handelsreizigersprobleem kunnen oplossen (het vinden van de kortste route tussen verschillende adressen). Ze zouden dat sneller en efficiënter doen dan welke supercomputer ook.
Verschillende dieren zouden aardbevingen kunnen ‘voorspellen’ nog voor de seismiek waarneembaar is met apparatuur. Kwallen en inktvissen zouden overal in hun lichaam hersencellen hebben zodat die onderdelen onafhankelijk kunnen reageren van het oppercommando (de hersens). Spinnen zouden informatie in de webdraden verweven die ze zouden gebruiken als een verlengstuk van de hersens. Intelligentie hoeft niet zo georganiseerd te zijn zoals dat bij de mens werkt, wil Bridle daarmee zeggen.

Wat weten we eigenlijk?

Volgens Bridle, en niet alleen volgens hem, is er hoop dat we niet weten. Het lijkt er inmiddels op dat planten een stuk minder weerloos en ‘dom’ zijn dan we tot nu toe hebben aangenomen. Planten lijken te kunnen horen en een geheugen te hebben. Als rupsen aan planten knabbelen, dan brengen ze hun chemische afweer in stelling. Dat doen ze ook als het geluid van een bandrecorder komt. Meer planten lijken te leren van ervaring. Bomen schijnen met elkaar voedingsstoffen te delen en te ‘praten’. Dat zijn allemaal vormen van intelligentie, vindt Bridle. Het is hun manier om te overleven.
We beginnen volgens Bridle maar net te wennen aan het idee dat er andere vormen van kennis zijn en van manieren om te reageren, dat het niet alleen om de mens gaat maar ook om de overlevingsstrategieën van andere soorten waarmee we de aarde delen. We zijn al bezig delen van die wereld te vernietigen als we zien hoe snel de biodiversiteit terugloopt en hoeveel soorten bedreigd worden met uitsterving. Dat maakt het ons volgens Bridle moeilijker de ecosystemen te handhaven waarvan ons leven afhangt. We bloeien samen of niet, zegt hij.

We moeten niet alleen zuinig op de soorten zijn vanwege hun bijdrage aan ons voortbestaan zoals in de voedselketen, maar ook vanwege hun wat Bridle (dus) intelligentie noemt. We zouden moeten luisteren en moeten leren van de medeaardbewoners. Er zijn grenzen. Laat ons zien (die niet-menselijke intelligentie) dat er ook andere manieren zijn om aan onze (= menselijke) behoeften te voldoen zonder dat de aarde en alles wat daarop leeft daarvan de dupe is. Andere werelden zijn niet alleen mogelijk, ze groeien overal om ons heen, stelt de schrijver.

Bron: the Guardian