Fruitvliegje (afb: WikiMedia Commons)

Het is bekend dat mannetjes in de dierenwereld vaak heftig met elkaar strijden om te mogen paren met vrouwelijke soortgenoten. Het beeld daarbij is dat de vrouwtjes die ‘paarstrijd’ lijdzaam ondergaan, maar onderzoeksters rond Maria Luisa Vasconcelos van het Champalimaudcentrum voor het onbekende in Portugal vonden dat vrouwtjes bij fruitvliegjes subtielere manieren hebben dan mannetjes om de ‘paarstrijd’ te beïnvloeden. Alhoewel, subtielere…

Hun proef begon met twee vrouwtjes en een mannetje in een testruimte. Het mannetje paarde met beide vrouwtjes. In een later stadium viel het ‘muurbloempje’ echter het copulerende paartje aan, waarbij ze zich vooral richtte op de achterkant van het parende vrouwtje. “Dat is opmerkelijk aangezien als er twee mannetjes en een vrouwtje bij elkaar zijn dan strijden ze om het vrouwtje, maar als er gepaard wordt dan valt het ‘verliezende’ mannetje niet aan. Hij gaat door met haar het hof te maken terwijl ze met andere zaken bezig is”, zegt Vasconcelos.
Dat was op zich al opmerkelijk, maar de onderzoeksters wilden weten waar dat gedrag vandaan komt. Was het, bijvoorbeeld, van belang als de vrouwtjes nog maagd waren? Had het gedrag iets met geuren te maken?

Ze kwamen er achter dat de miskende vrouwtjes alleen agressief werden als ze het hof gemaakt werden. “Als een maagd de ruimte in kwam waar gepaard werd, dan viel dat niet aan”, zegt mede onderzoeker Miguel Gaspar.
Dat betekende dus dat de paarstatus van het vrouwtje van belang is. Vrouwtjes die net hadden gepaard werden niet agressief zelfs als een mannetje haar vooraf het hof gemaakt had alvorens een andere partner te kiezen.
Gaspar: “Paren zorgt voor een reeks fysiologische veranderingen in vrouwtjes die, zoals bekend, ook een dramatisch effect hebben op hun gedrag. Maagden werden snel agressief, terwijl vrouwtjes die gepaard hadden zich niets aantrokken van copulerende paartjes.”

Voedselgeur

Niet alleen de paarstatus maar ook een voedselgeur bleek van invloed op het gedrag. Vanconcelos: “We weten dat vrouwtjes die gepaard hebben agressief worden tegen iedere soortgenoot in de buurt van voedsel. Mogelijk omdat ze dat nodig hebben voor hun zwangerschap. Hier waren de vrouwtjes maagd. Een mogelijk verklaring is dat paren in een omgeving met voedsel wordt opgevat als een indicator voor een succesvolle zwangerschap.”

De onderzoeksters ontdekten ook dat een speciaal type geurreceptoren wezenlijk waren voor het agressieve gedrag. Als die werden geblokkeerd, die de aanwezigheid van soortgenoten verraden, dan was de agressie aanzienlijk minder. Gaspar: “Die receptoren zijn betrokken bij de ‘ontvankelijkheid’ van vrouwtjes. Dat lijkt logisch. Opmerkelijk is dat de geurfactoren die getest hebben belangrijker waren dan de zichtbare signalen. Blinde vliegjes werden nog steeds agressief zolang die geurreceptoren werkten en er was een voedselgeur in de testruimte.”

De lijdzaamheid van vrouwtjes in de ‘paarstrijd’ lijkt dus onzin, tenminste bij fruitvliegjes, maar om nou te zeggen dat vrouwtjes die strijd ‘subtiel’ proberen te beïnvloeden…

Bron: Alpha Galileo