Vuursalamander (afb: WikiMedia Commons)
In opdracht van de de organisatie voor natuur-bescherming IUCN hebben zo’n honderd onderzoek(st)ers de stand van zaken onderzocht van amfibieënsoorten. Die kwamen tot de conclusie dat zo’n 40% van de amfibieënsoorten bedreigd wordt met uitsterving. Achteruitgang en verstoring van hun biotopen is daar nog steeds de belangrijkste oorzaak van, maar de klimaatverandering speelt daarin een steeds grotere rol, volgens de wetenschappers. Vooral de salamanders worden zwaar getroffen. Daar zou een schimmelziekte in Europa en de VS mede de oorzaak van zijn.
De onderzoek(st)ers bekeken de bedreigingen en oorzaken daarvan voor rond 8600 amfibiesoorten waaronder bijna 2300 soorten waarvan niet eerder de situatie was onderzocht. Meer dan duizend onderzoekers hebben gegevens bijgedragen aan het onderzoek. Daarvan zouden dus zo’n 3200 soorten met uitsterving bedreigd worden (vreemd genoeg hebben de onderzoeker(st)ers over 2873 wereldwijd verspreide amfibiesoorten).Vergeleken met een eerder amfibieonderzoek uit 2004 is bij meer dan 300 soorten de dreiging verergerd. Van 39% daarvan was de klimaatverandering de belangrijkste oorzaak. Amfibieën zijn erg gevoelig voor klimaatverandering. De onderzoek(st)ers stellen dat de werkelijke toestand nog erger kan zijn dan zij schetsen.
“Amfibieën zijn klimaatgevangenen”, zegt hoofdauteur Jennifer Luedtke Swandby van Rewild. “Ze kunnen zich niet ver verplaatsen om de gevolgen van extreem weer of uitblijvende regen te ontlopen. Onze studie toont aan dat we die bedreiging niet moeten onderschatten. De bescherming en het herstel van bossen is niet alleen voor de soortenrijkheid maar ook voor de bestrijding van de klimaatverandering van doorslaggevend belang.”
Verstoring en vernietiging biotoop
De verstoring en het verlies van hun biotopen door menselijke activiteit (landbouw, infrastructuur, vervuiling, verstedelijking, recreatie e.d.) is nog steeds de belangrijkste oorzaak voor de dreigende uitsterving. Daar hebben bijna alle amfibiesoorten (93%) last van. Om het gevaar voor uitsterven terug te dringen en soortenrijkdom te bewaren is het behoud van hun (natuurlijke) leefruimte uiteraard van het grootste belang, waarbij die leefgebieden ook met elkaar verbonden dienen te zijn.
Uit het onderzoek kwam naar voren dat salamanders nog zwaarder worden getroffen. Rond 60% zou worden bedreigd met uitsterving. Voornaamste oorzaken zijn verstoring van leefgebieden en klimaatverandering. Enkele jaren geleden werd er in Azië en Europa een dodelijke salamanderschimmel ontdekt (Batrochachytrium salamandrivorans; afgekort Bsal). “Die heeft ervoor gezorgd dat de vuursalamanderpopulaties in België, Nederland en in het westen van Duitsland met uitsterven bedreigd worden of bijna uitgestorven zijn”, zegt medeonderzoeker Mark-Oliver Rödel van het amfibieën en reptielenmuseum in Berlijn. “Nu zien we dat die ziekte zich ook in het zuiden van Duitsland verspreid.”
Het percentage dat bedreigd wordt met uitsterven bij amfibieën is hoog in vergelijking met zoogdieren (26,5%), reptielen (21,4%) en vogels (12,9%). Inmiddels zouden sinds 2004 al vier amfibiesoorten ook zijn uitgestorven en 27 soorten als vrijwel zeker uitgestorven worden beschouwd. Alles bijeen zouden inmiddels 160 amfibiesoorten zijn verdwenen.
Er zijn ook een paar lichtpuntjes. De situatie van 120 soorten die op de Rode Lijst (ernstig bedreigd) van de IUCN staan is sedert 1980 verbeterd. De populaties van 63 soorten die door beschermingsmaatregelen de goede kant op gaan hadden voornamelijk baat bij bescherming van hun leefgebied. “Voor de wereldgemeenschap wordt het hoog tijd in de toekomst van amfibieën te investeren, want dat is een investering in de toekomst van onze planeet”, is de aanbeveling van medeonderzoekster Kelsey Neam. En in de rest van het aardse leven, zou ik (=as) daaraan willen toevoegen.
Bron: idw-online.de