De mens heeft in 120 000 het uitsterven van zo’n 1400 vogelsoorten veroorzaakt (afb: Rob Cooke et.al/Nature)
Je zou denken dat vogels redelijk goed geëquipeerd zijn om de dodelijke activiteiten van de mens te ontwijken, maar volgens onderzoekers zouden de laatste 120 000 jaar (sedert het laat pleistoceen
) zo’n 1300 tot 1500 vogelsoorten zijn uitgestorven door toedoen van de mens, waarvan 55% onopgemerkt zou zijn gebeurd, twee keer meer dan tot nu toe aangenomen.
Hoofdauteur Rob Cooke van het Britse centrum voor ecologie en hydrologie wilde niet alleen bekende uitstervingen berekenen, maar ook die niet opgemerkt zijn. Daartoe gebruikten hij en collega’s een rekenmodel dat, uitgaand van 640 bekende uitstervingen, ook in Nieuw-Zeeland is gebruikt met de aanname dat er geen onbekende uitstervingen waren. “Nieuw-Zeeland was het ijkpunt. Daar hebben ze een volledig beeld gebaseerd op gevonden fossielen en vogelwaarnemingen”, was hun aanname.
Ze keken vooral naar eilanden aangezien standvogels (niet-trekkers) niet eenvoudig kunnen verkassen. 90% van de uitstervingen zou op eilanden gebeuren. De onderzoekers schatten met het Nieuw-Zeelandse rekenmodel inde hand hoeveel vogels op een eiland zouden hebben geleefd. Daar trokken ze de bekende uitstervingen vanaf en telden de overblijvers. De rest zou dan een onbekende uitsterving zijn of uitsterving van een onbekende soort. Het aantal waarop ze uitkwamen is volgens Cooke vrijwel zeker aan de lage kant, maar hij stelt het aan de ‘veilige’ kant te hebben willen houden.
Vooral 14de eeuw dodelijk
Vooral het aantal verdwenen soorten in de 14de eeuw valt op, volgens de onderzoekers de grootste door mensen veroorzaakte aantal uitstervingen van gewervelde dieren tot nu toe. Die werden veroorzaakt door de verovering van de aarde door de mens met ontbossing en meenemen van invasieve diersoorten als ‘gezelschap’. De Homo sapiens is altijd al een destructieve diersoort geweest.
Cooke stelt dat het uitsterven van soorten ‘gewoon’ door zal gaan als de mens zijn leven niet betert. De komende paar honderd jaar staan nog zo’n zes-, zevenhonderd vogelsoorten op uitsterven, mede door klimaatverandering en ontbossing. We zullen met de verdwenen vogels niet alleen kleurige en muzikale medeaardebewoners kwijtraken, maar ook hun ‘diensten’ aan het leven op deze planeet missen…