Het goed mis in de wetenschap. Onlangs constateerde de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) dat het Nederlandse onderwijs, inclusief het tertiaire, op de schop moet, willen we ons (rijke) plaatsje in de wereld behouden. Vandaag stookt Frank Miedema, decaan van het Utrechts Medisch Centrum (vroeger heette dat het Utrechts Academisch Ziekenhuis), het vuurtje nog eens verder op in een vraaggesprek in de Volkskrant: “Prikkels in de wetenschap zijn net zo pervers als bij de banken.”
Volgens Miedema worden onderzoekers veel te veel achter hun vodden gezeten om maar te publiceren en dat levert veel half en ronduit slecht werk op. Onder biotechnologen zou het normaal zijn dat de helft van de onderzoeksresultaten niet reproduceerbaar zou zijn. Reproduceerbaarheid is een van de wezenskenmerken van echte wetenschap. Sommige Chinese onderzoekers zouden betaald krijgen voor publicaties in toptijdschriften, maar ik vrees dat die praktijk niet tot China beperkt is.
Met gelijkgestemden startte Miedema de beweging Science in Transition (ja, je zult het toch Wetenschap in Beweging noemen!) om een ommekeer te weeg te brengen. Het gaat nu in de wetenschap om kwantiteit, kwaliteit is nauwelijks aan de orde. Dat levert, zoals gezegd, veel slecht onderzoek op. Hoogopgeleid, zei U? Ernstig gedevalueerd, zult U bedoelen.
Volgens Miedema delen ook die zogenaamde toptijdschriften als Science en Nature in de malaise. De kwaliteitscontrole (‘peer review’) schiet ook bij die tijdschriften te kort, vindt de UMC-decaan. De maatschappij heeft, volgens Miedema, te veel eerbied voor dé wetenschap, maar wetenschappers zijn net mensen.
Miedema vindt dat kwaliteit weer (?) bepalend moet worden in de wetenschap. Dat is mooi en ik ben het daar van harte mee eens, maar ga er maar eens aan staan. Het onderwijsbouwwerk in Nederland staat na op instorten. Al jaren hanteert vooral ook de overheid perverse prikkels. Opbrengst, daar gaat het om en daar worden de universiteiten naar beloond. Hoeveel studenten jassen we er per jaar door. Hoogopgeleid moeten we zijn, al moeten we daarvoor de normen ver laten zakken. Welke universiteit kan zich veroorloven die prikkels te negeren?
Universiteiten zouden plaatsen moeten zijn waar wetenschappers worden opgeleid. Nu is voor het overgrote deel van de studenten, ik schat misschien wel 90%, de universiteit een beroepsopleiding. Het zou om te beginnen al helpen die niet-aspirantwetenschappers hun plek te wijzen: het hoger beroepsonderwijs. Dan krijgen hoogleraren ook weer eens tijd op zich met echte wetenschap bezig te houden en het scheelt nog een hoop geld ook.
Bron: de Volkskrant