Positief geladen nanodeeltjes (b)lijken schade aan de hersens teo te brengen (afb: Science)

Op vele fronten wordt er gewerkt aan een systeem voor gedoseerde medicijnafgifte, een systeem dat medicijnen daar in het lijf brengt waar het ‘mankement’ zit. Daartoe worden ook nanodeeltjes getest, die hun medicinale lading op de plek des onheils moeten lossen. Mooie gedachte, maar kan dat zo maar? Kristina Bram Knudsen van het Kopenhaagse centrum voor werkomgeving ontdekte dat positief geladen nanodeeltjes schade in de hersens kunnen veroorzaken.

Deze nanodeeltjes, micellen, kunnen hun lading te bestemder plekke lossen door ze een lading te geven, een bepaald molecuul op de buitenkant te plakken. Wat voor een lading of welke moleculen is dan afhankelijk van de plaats waar het medicijn moet worden afgeleverd. Er wordt ook gekeken om nanodeeltjes de bloed/hersenbarrière te laten nemen, de natuurlijke bescherming van de hersens tegen vreemde indringers. Die barrière maakt het lastig via het bloed medicijnen naar de hersens te transporteren.
Dan moet natuurlijk eerst uitgezocht worden of dat veilig kan. Knudsen en haar collega’s testten twee typen micellen die van verschillende kunststoffen waren gemaakt en die of positief of negatief geladen werden. Beide nanodeeltjes, zonder medicinale lading, werden in de hersens (in de hippocampus) van ratten ingespoten. Na een week werd gekeken wat het resultaat was: drie van de vijf ratten die met positief geladen nanodeeltjes waren ingespoten hadden een hersenbeschadiging opgelopen. De ratten die negatief geladen deeltjes ingespoten hadden gekregen hadden geen waarneembare schade.
De onderzoekster denkt dat wat positief geladen micellen zulke goede medicijnkoeriers maakt, ook de oorzaak is van de hersenschade. Cellen hebben een negatieve lading aan de buitenkant en trekken dus positief geladen deeltjes aan. Die komen mede daardoor in de cel terecht. De aanwezigheid van micellen in de cel of de verandering van de oppervlaktelading van de cel, zou volgens haar kunnen leiden tot fouten. Negatief geladen deeltjes kunnen ook in de cel geraken, maar dat gaat een stuk minder makkelijk, omdat ze de afstoting (- tegen -) moeten overwinnen. Het zou kunnen zijn dat die negatieve nanodeeltjes niet tot schade leiden, omdat ze minder vaak in cellen doordringen dan de positief geladen deeltjes. Je kunt je dan natuurlijk afvragen of dat systeem daarmee ook effectief is. Bovendien vraag ik me af of die nanodeeltjes de cel kunnen binnenkomen zonder het celmembraan te beschadigen. Tenslotte hoeven die deeltjes alleen hun medicinale lading maar te lossen.
Onderzoekers wijzen er op dat het Deense onderzoekresultaat niet meteen bewijst dat dat ook voor alle positief geladen micellen geldt. Ook de afmeting en de concentratie van de deeltjes, evenals de spanning waar de rat aan onderhevig was zouden een rol kunnen hebben gespeeld. Ehhh. Natuurlijk. Meer onderzoek is nodig.

Bron: Science