De SA-11-raketwerper
Een vliegtuig uit de lucht halen, zoals de Boeing 777 van Malaysian Airways (MH17), met een SA-11- of SA-17-raket schijnt niet zo’n erg groot probleem te zijn. De Amerikanen geloven dat pro-Russische separatisten daar schuldig aan waren. Als dat zo is dan hebben ze dat toch hoogstwaarschijnlijk ‘per ongeluk’ gedaan. Er is hier en daar al in de kranten gesuggereerd dat de seperatisten wel de knop hadden weten te vinden om de raket te lanceren, maar niet wisten hoe je een militair vliegtuig op 10 km hoogte zou kunnen onderscheiden van een burgervliegtuig. Volgens het Amerikaanse (web)blad WIred is het vrij simpel om de raketwerper te leren bedienen. Een cursus van drie dagen zou genoeg zijn. Om te leren hoe je een militair vliegtuig van een burgervliegtuig onderscheidt kost wat meer tijd.
Volgens Wired zou het gaan om de SA-11, een radargestuurd raketsysteem. In de kranten wordt ook steeds van de veel geavanceerdere SA-17 gesproken. Het eerste model van de SA-11 werd in de Sovjet-Unie in 1979 geproduceerd. De mobiele raketwerper wordt door vier man bediend en is bedoeld om gevechtsvliegtuigen uit de lucht te halen. De raketten ontploffen, voor een maximaal effect, vlak voor ze hun doel raken. Doelen tot 20 km hoogte en 35 km afstand vormen geen probleem.
Om het wapen goed te leren bedienen, ben je weken of zelfs maanden bezig. Dat zou kunnen wijzen op een zeer dodelijke vergissing, omdat het vermoeden bestaat in de VS dat de raketwerpers vlak voor de actie naar het opstandige gebied zijn verplaatst. Met de SA-11 schijnt het lastig te zijn het doel te ‘identificeren’. Schieten is geen probleem. Je moet weten waarop je schiet, want de SA-11 zou voor elk vliegtuig, militair of civiel, hetzelfde bliepje geven. De schutter ziet een vliegtuig, hoogte en snelheid, maar niet de afmeting en het type. “Als de radar het doel oppikt, dan moet je het systeem vertellen wat het doel is en dan vuren”, zegt luchtvaartingenieur Paul Huter van vliegtuigbouwer Lockheed Martin. Dat betekent een vinklijst volgen en een doel kiezen of door op het scherm te klikken of op een knop te drukken of iets dergelijks (afhankelijk van het model). In opleiding volg je die procedure onder verschillende omstandigheden en die is zo simpel dat het volgens Huter zeker mogelijk is voor iemand zonder opleiding de vinklijst af te werken en op het doel te vuren. Het is zoiets als het bedienen van een geweer. De trekker overhalen is simpel, maar beslissen wanneer je dat doet en tegenover wie is wat ingewikkelder. De SA-11 is niet voorzien van een systeem de raket bij te sturen. Je drukt en de raket gaat op zijn doel af, met dodelijke gevolgen.
Vliegtuigen zenden een speciale code uit, de IFF-code, waarmee militaire en burgervliegtuigen zijn te onderscheiden. De SA-11 kan dat signaal wel degelijk opvangen, maar om dat te kunnen doen moet de opleiding iets langer zijn dan die genoemde drie dagen. Zeker als je bedenkt dat de schutter maar een paar minuten de tijd heeft om ‘af te drukken’. Het lijkt een vergissing, een gruwelijke vergissing. Nu maar hopen dat die vergissing tot het geruisloos verdwijnen van de ‘Poetin-revolutionairen’ leidt.
Bron: Wired