Goochelaars en ‘magiërs’ zijn goed in het manipuleren van mensen, zonder dat die dat door hebben. Ze geven hun ‘slachtoffers’ het idee dat ze geheel vrij zijn in hun keuzes. Canadese onderzoekers, deels zelf goochelaar, ontdekten dat die ‘slachtoffers’ neigen naar aandachttrekkerij, maar hebben niet ontdekt hoe goochelaars hen beïnvloeden. Wel lijkt goochelen als terrein voor het onderzoeken van gedrag en de werking van hersens bij mensen te zijn ontdekt.

“We begonnen met het principe dat we niet helemaal begrepen: hoe slagen goochelaars er in mensen een kaart te laten kiezen, zonder dat die dat door hebben?”, zegt Jay Olson van de McGill-universiteit. “We vonden dat ze vaak mogelijkheden kiezen die opvallend of aandachttrekkend waren, maar waarom wisten ze niet.” Olson, die zelf goochelaar is, en zijn medeonderzoekers voerden de studie in twee stappen uit. Eerst werden proefpersonen van de straat en universiteitsterreinen gepikt en werd hun gevraagd er met de ogen een kaart uit te pikken, terwijl de kaarten werden getoond. Dat duurt een halve seconde. Olson maakte daarbij gebruik van de techniek om de doelkaart ‘zichtbaarder’ te maken dan de rest. 98% van de 118 proefpersonen koos die kaart, terwijl negen van de tien het idee had dat hij/zij vrij kon kiezen. De mensen konden vaak zelfs een verklaring geven waarom ze die kaart kozen (het was een harten tien). De tweede stap was in feite een computerversie van de de eerste. De proefpersonen kregen 26 kaarten te zien op het  scherm, waarvan de doelkaart iets langer werd getoond. Dat werd 27 keer herhaald. Mensen kozen in gemiddeld 30% van de gevallen de beoogde kaart. Nog wel hoog, maar ver van de ‘echte’ proef. “Mogelijk dat dat komt door het ontbreken van bepaalde sociale en situationele omstandigheden doordat deze proef in een lab werd gedaan”, zegt Ronald Rensink, hoogleraar psychologie aan de universiteit van Brits Columbia (Can). Bij een voorstelling worden de mensen beïnvloed door de goochelaar, door de verwachtingen die worden gecreëerd en de druk om de kaart snel te kiezen. “Goochelen biedt een ongewone manier om gedrag en de verwerking in de hersens te onderzoeken”, zegt Amir Raz, ook deelnemer aan deze studie en voormalig beroepsgoochelaar.

Bron: Science Daily