De Russische programmeur Vladimir Spiridonov, die lijdt aan spinale spieratrofie, wil zijn hoofd op een ander lichaam laten zetten (foto: DPA)
De Italiaanse chirurg Sergio Canavero wil het hoofd van een ernstig zieke patiënt op het lichaam zetten van een hersendode. De Russische programmeur Valeri Spiridonov heeft zich al aangeboden als vrijwilliger. De operatie zou in 2017 moeten plaatsvinden. De plannen hebben voor opschudding gezorgd. Zo’n twee jaar geleden maakte Canavero zijn plannen voor een hoofdtransplantatie wereldkundig.
Canavero wil zijn opzet midden juni ontvouwen op een vakcongres in de VS. “Ik denk dat we op een punt zijn aanbeland dat alle technische aspecten haalbaar zijn”, zegt de Turijnse arts tegen het Britse blad New Scientist. Van diverse zijden is kritiek op de plannen geleverd, die onethisch en ook onuitvoerbaar zouden zijn. Volgens de Duitse chirurg Edgar Biemer, die eerder in Duitsland een arm heeft getransplanteerd. “Wat Canavero wil is onmogelijk.” Canavero is in voorbereiding op zijn lezing op het congres van de Amerikaanse academie van neurologische en orthopedische chirurgen (AANOS) ‘ondergedoken’. Volgens AANOS zou de chirurg zich al 30 jaar met de hoofdtransplantatie bezighouden. Bij de ingreep zouden honderden artsen betrokken zijn. Voor de operatie moeten de lichamen van de hersendode donor en van de ontvanger worden gekoeld om de overlevingsperiode zonder zuurstof zo lang mogelijk te rekken.
Cruciaal voor het welslagen van de operatie is het doorsnijden en weer aan elkaar ‘monteren’ van het ruggenmerg. Volgen Veit Braun, hoofd neurochirurgie in een ziekenhuis in Siegen, zal dat dan ook niet lukken. “In het beste geval krijg je dan een patiënt met functionerende hersens zonder de controle over zijn lichaam. Dat is zeer onethisch.” Canavero heeft een eigen tranplantatietechniek ontwikkeld, GEMINI genaamd, waarbij hoofd en romp en alle verbindende banen (zenuwen, bloedvaten en dergelijke) aan elkaar worden ‘geplakt’ met polyetheenglycol en chitosan. Er zijn al vele jaren geleden experimenten met hoofdtransplantaties gedaan bij dieren, maar meestal leverden die het nu door neurochirurgen voorspelde resultaat op, als de patiënten de operatie al overleefden. In 2013 zou het Ren Xiaoping zijn gelukt een muizenkop te transplanteren. Volgens de Chinese onderzoeker zou Canavero contact met hem hebben opgenomen.
In de opzet van de Italiaanse chirurg zou de patiënt na de operatie drie tot vier weken in een coma worden gehouden. Daarna zou hij moeten kunnen praten en, na een jaar fysiotherapie, kunnen lopen. De operatie zou 36 uur duren en 10 miljoen euro kosten. De Russische programmeur Vladimir Spiridonov (30) heeft zich inmiddels als vrijwilliger aangemeld, als hoofddonor (of lichaamontvanger). Hij zit nu in een rolstoel en zijn lichaam is misvormd. “Ik weet dat ik kan sterven”, zegt hij, “maar ik trek met niet terug. Ik heb een nieuw lichaam nodig. Niemand kan zich voorstellen hoe het is om met dit lichaam te leven.” Sedert zijn jeugd lijdt hij aan de ziekte van Morbus Werdnig-Hoffmann (spinale spieratrofie), waarbij langzamerhand, onder meer, spier- en orgaanweefsel verdwijnt en die tot een vrijwel onontkoombare dood leidt. Twee jaar geleden hoorde Spiridonov van de plannen van Canavero. “Het voelt alsof ik een held ben in een science-fictionroman.” Overigens heeft Canavero nog wel wat probleempjes. Zo zal iemand bereid moeten zijn zijn lichaam ter beschikking te stellen. “De grootste hindernissen zijn van ethische aard”, stelt Canavero. “Mag je zo’n operatie wel doorzetten? Er zullen waarschijnlijk veel mensen tegen zijn.”
Bron: der Spiegel