Juliane Kokott, advocaat-generaal bij het Europese Gerechtshof
Bedrijven als Shell, ExxonMobil, Dow Chemical, DSM en de NAM zijn in het verleden te ruim bedeeld met gratis rechten om het broeikasgas CO2 uit te stoten. Dit stelt advocaat-generaal Juliane Kokott van het Europees Hof van Justitie. Zij maakt daarmee hoogstwaarschijnlijk een einde aan de kruistocht van tientallen grote industriële bedrijven tegen de Europese Commissie om meer emissierechten te verkrijgen. In 2013 verlaagde de commissie de hoeveelheid gratis emissierechten die ze kregen. De uitspraak van een advocaat-generaal is geen gerechtelijke uitspraak, maar haar oordeel wordt vaak overgenomen door het hof.
Binnen de Europese emissiehandel geldt een limiet aan de hoeveelheid broeikasgas die jaarlijks mag worden uitgestoten. Bedrijven die toch meer CO2 produceren, moeten de extra rechten van anderen kopen. Om te voorkomen dat industrieën zich zouden verplaatsen naar buiten de Europese Unie, kregen zij hun eerste uitstootrechten vaak gratis. Het besluit van de Europese Commissie om deze gratis rechten vanaf 2013 te beperken, werd door bedrijven aangevochten voor rechtbanken in Oostenrijk, Nederland en Italië. De rechters in deze landen vroegen de Europese rechter daarop vorig jaar om advies. Het nu uitgesproken oordeel van de advocaat-generaal wordt doorgaans overgenomen door het Europese Hof. De kans dat de bedrijven gelijk krijgen lijkt daardoor dus verkeken.
In Nederland stapten onder meer Shell, DSM, AkzoNobel en de NAM naar de Raad van State omdat ze meenden recht te hebben op meer gratis uitstootrechten. De verontwaardiging daarover bij onder meer de milieubeweging was groot. In de jaren vóór 2013 kregen veel bedrijven al veel meer uitstootrechten dan ze feitelijk nodig hadden, mede omdat ze door de economische recessie minder produceerden dan voorheen.
De spelregels van de Europese Emissiehandel werden bewust veranderd om aan deze praktijk een einde aan te maken. Bedrijven kregen de rechten niet meer vooraf toebedeeld, maar achteraf aan de hand van hun werkelijke broeikasgasproductie en beperkt tot het niveau van de efficiëntste productiemethoden in hun sector. De Europese Commissie heeft inderdaad fouten gemaakt in het toedelen van rechten, vindt Kokott, maar dat gebeurde anders dan de klagende bedrijven betogen. Het oordeel moet binnen een jaar leiden tot nieuwe regels. Dat betekent niet dat de bedrijven alsnog moeten gaan bijbetalen.
Bron: de Volkskrant