Een rotsduif
Ik heb ze altijd een beetje domme beesten gevonden, duiven, maar ik vrees dat ik mijn mening moet herzien. Duiven blijken meesters te zijn in het herkennen kankerkenmerken op röntgenfoto’s. Ze presteerden na een ‘opleiding’ van een paar weken net zo goed als mensen in het herkennen van kwaadaardige of goedaardige gezwellen op de foto’s, zo ondervonden Amerikaanse onderzoekers. De duif kan wel wat.
De duiven waren in staat te generaliseren wat ze hadden geleerd. Als ze andere plaatjes kregen dan tijdens hun ‘opleiding’, dan wezen ze zonder problemen het kwaadaardige gezwel aan. De prestatie werd, net als bij mensen, slechts weinig beïnvloed door het gebruik van kleur, evenmin als door de mate van compressie van het (gedigitaliseerde) beeld. De vogels herkenden ook de kalkspatten in borstfoto’s, maar ze hadden het wat lastiger (om niet te zeggen: ze bakten er niks van) met het beoordelen van verdacht weefsel. Daar hebben mensen ook moeite mee.
“Er is een sterke band tussen de mensen en zijn dierlijke ‘naasten'”, zegt onderzoeker Edward Wasserman van de universiteit van Iowa. “Zelfs verre familieleden zoals duiven, hebben een zelfde manier om complexe patronen waar te nemen en te categoriseren, zoals die op röntgenfoto’s. Daar heeft de natuur ons niet op voorbereid.” De goede resultaten van de duiven geven aanwijzingen hoe artsen de beelden interpreteren en tot een diagnose komen, stellen de onderzoekers. Ook leerden ze (de onderzoekers, niet de duiven) dat de vogels dat werk heel goed zouden kunnen doen bij wijze van eerste schifting. Hoewel duivenhersens niet groter zijn dat het kootje van een wijsvinger, lijkt het er op dat die op een soortgelijke manier werken als mensenhersens. Volgens Wasserman hebben de rotsduiven (zeg maar de gewone stadsduif) die bij de proef gebruikt werden een geweldig vermogen om te onderscheiden en in te delen. “Onderzoek van de de afgelopen 50 jaar heeft ons geleerd dat duiven individuen en menselijke gezichtsuitdrukkingen kunnen onderscheiden, letters, misvormde capsules en zelfs schilderijen van Monet tegenover Picasso. Hun beeldgeheugen is indrukwekkend. Ze kunnen op zijn minst 1800 verschillende beelden bewaren en oproepen.”
Elke duif werd geleerd beelden van kankerweefsel te onderscheiden van gezond weefsel door de goede antwoorden te belonen met voer. Sommige vogels kregen voorbeelden van goedaardige en kwaadaardige gezwellen eerst in kleur en weinig vergroot (4x) te zien en vervolgens vergrotingen van 10 en 20 maal. Ook werden ze geconfronteerd met grijstintopnames en met verschillende vormen van compressie (bedoeld om de digitale bestanden te verkleinen). Om te voorkomen dat de vogels de beelden uit hun hoofd leerden, werden ze geconfronteerd met nieuwe foto’s en kregen ze willekeurig een voedsel’beloning’. Ze bleven het goed doen. “De vogels waren opmerkelijk goed in het onderscheiden van goed- en kwaadaardige gezwellen in de borstfoto’s, onafhankelijk van de vergroting”, zegt onderzoeker Richard Levenson van de universiteit van Californië in Davis. De score van de duiven ging omhoog van 50% op dag een van de opleiding tot bijna 85% na 13 tot 15 dagen.
Wasserman doet al meer dan veertig jaar onderzoek bij duiven. “Toen we een groepje van vier duiven een serie onbewerkte beelden lieten zien, kwamen ze met zijn vieren tot een score van een ongelooflijke 99%, hoger dan welke duif afzonderlijk ook.” Bij kalkspatten scoorden de duiven 84% goed bij foto’s die ze al eerder gezien hadden en 72% bij nieuwe. Het beoordelen of weefsel ‘verdacht’ is (zonder de kalkspatten) ging ze niet zo goed af. Radiologen komen tot een score van 80%. Duiven scoorden niet beter dan op goed geluk.
Levenson, een patholoog die kunstmatige intelligentie uitprobeert om foto’s beter te kunnen beoordelen, denkt dat daar nog veel verbetering te halen. “Terwijl de beeldverwerking steeds beter wordt, zullen die veranderingen moeten worden gewogen op kwaliteit en betrouwbaarheid door goed opgeleide waarnemers. Dat is een moeilijk, tijdrovende en dure klus waar duuropgeleide krachten voor een relatief simpele taak moeten worden gebruikt.” Duiven zouden bij dat proces wel eens behulpzaam kunnen zijn, denkt hij.
Bron: EurekAlert