Vertraagde beelden in de rechtszaal beïnvloeden oordeel juryleden en rechters (afb: BBC)

Er worden tegenwoordig nogal eens bewegende beelden in een rechtszaal gebruikt (niet zo vreemd met al die bewakings-camera’s). Je zou denken dat dat bijdraagt aan een eerlijker proces, maar onderzoekers in Amerika hebben ontdekt dat je daarmee moet oppassen. Uit proeven die ze deden met nepjury’s bleek dat als er vertraagde beelden werden gebruikt in een (nep)rechtszaak de oordelen harder waren dan als de beelden normale snelheid werden afgedraaid. Bij vertraagde beelden  lijkt de dader bedenktijd te hebben, denken de onderzoekers, waardoor het lijkt alsof ze met voorbedachte rade te werk gaan.
In de experimenten waren de (proef)juryleden veel sneller bereid een dader een moord aan te hangen (met voorbedachte rade dus) na het zien van alleen vertraagde beelden van de daad dan als ze die (ook) op normale snelheid hadden gezien. Dat is natuurlijk niet onbelangrijk. aangezien beeldbewijs de laatste jaren steeds belangrijker is geworden onder veel meer ook doordat agenten steeds vaker camera’s dragen.
Rechtbanken over de hele aanvaarden dergelijke opnames meestal probleemloos als bewijsmateriaal. Bij moorden is opzet een belangrijk punt. Of het doodslag is of moord scheelt nogal in de straf.
De proefpersonen in het onderzoek, die zich moesten voorstellen juryleden te zijn, kregen eerst een winkeloverval te zien, waarbij de winkelbediende werd doodgeschoten. Die opname werd of in een normaal of op lager tempo vertoond aan de proefpersonen. Na de vertraagde beelden te hebben gezien waren de nepjuryleden vier keer meer bereid de dader schuldig te verklaren aan moord.
Zoals gezegd wekken de vertraagde beelden de indruk dat de dader van plan was te moorden. “Vertraagde beelden kunnen de werkelijkheid beter weergeven, om bepaalde snelle acties te kunnen volgen”, zegt onderzoeker Eugene Caruso van de universiteit van Chicago. “Tegelijkertijd vonden we dat die vertraagde beelden effect lijken te hebben op onze inschatting van de mentale toestand en dan is het niet zo duidelijk dat de vertraging ons een beter inzicht geeft in wat er in iemand omgaat tijdens die handelingen.”

De onderzoekers draaiden de beeld ook af met de meelopende tijd geprojecteerd. Daarmee geef je de proefpersonen een aanwijzing hoeveel tijd de dader had. Het bleek niet veel uit te maken. Nepjuy’s die alleen de vertraagde beelden kregen te zien waren 3,5 keer vaker geneigd tot moord tegenover proefpersonen die de beelden in normaal tempo hadden gezien. Als de nepjuryleden zowel vertraagd als in normaal tempo kregen te zien, dan was de verhouding nog 1,5.
De onderzoekers halen het geval aan van John Lewis die veroordeeld werd voor de moord op een politeagent tijdens een gewapende overval in 2007. Er werd beroep aangetekend met een verwijzing naar de vertraagde beelden van de overval, waardoor de indruk ontstond dat de dader met voorbedachte rade handelde. Dat werd afgewezen omdat de beelden ook op normale snelheid waren afgespeeld en omdat het tijdsverloop zichtbaar was. Dat lijkt nu dus een betwistbaar besluit.
De onderzoekers keken ook nog naar vertraagde beelden in sport. Het bleek dat het bekijken van de (vertraagde) beelden invloed had op de beslissing, vooral als het ging om het uitdelen van straffen. Volgens Caruso zou het gebruik van vertraagde beelden als bewijsmateriaal moeten worden beperkt. Weg videoscheidsrechter?

Bron: BBC