ABTAA versterkt het effect van chemo (afb: IBS)

Het antilichaam ABTAA dat gebruikt wordt tegen bloedvergiftiging blijkt bij muisjes met kanker ook effectief te zijn. De Koreaanse onderzoekers stellen dat door dat antilichaam de chemo beter zijn doel weet te bereiken. Resultaat: de tumoren in de muisjes werden kleiner. ABTAA bleek het vatenstelsel in tumoren te normaliseren zowel bij muisjes met borstkanker, als met long- of hersenkanker.
Bloedvaten in en rond een kankergezwel vormen een chaotisch en niet erg functioneel systeem. Gezonde bloedvatwanden bevatten endotheelcellen en pericyten. In bloedvaten in tumoren zijn de verbindingen tussen de endotheelcellen verbroken en laten ook de pericyten los. De vatwanden lekken. Bloed komt maar heel moeilijk in een tumor en daardoor komen kankermedicijnen ook maar moeilijk in het kankergezwel. Ook ontstaat er daardoor een zuurstoftekort die weer uitzaaiing tot gevolg heeft.

De onderzoekers vonden dat ABTAA de bloedvaten weer restaureert. “We noemen het de normalisering van de tumorbloedvaten, want die zien er bijna uit als gezonde, normale bloedvaten”, zegt onderzoeker Park Jin-Sung van het onderzoeksinstituut IBS. “Een tumor past zich aan aan zuurstoftekort en kan dan heel agressief worden. Dat wilden we voorkomen door de bloedvaten te normaliseren in de tumor. ABTAA verandert de hele omgeving van de tumor, de zuurstoftoevoer, het lactaatpeil, zodat de afweercellen en medicijnen de tumor beter kunnen bereiken. Zo verbeter je het effect van de behandeling.”

Ang2

De onderzoekers hadden het eigenlijk op het eiwit Ang2 gemunt. Endotheelcellen maken dat extra aan als ze in de problemen zitten. Ze wilden het eiwit blokkeren met antilichamen. Het bleek, voor hen tamelijk verrassend, dat ABTAA op een rare manier functioneerde en bovendien een dubbele functie had. ABTAA blokkeer Ang2, maar activeert tegelijkertijd ook de aanmaak van Tie2. Tie2 is een receptor op het celmembraan van endotheelcellen. Als Tie2 wordt geactiveerd dan normaliseren de bloedvaten in de tumor zich. Dat bleek dus een gouden greep.
Er zijn al verschillende farmabedrijven die Ang2-blokkerende antilichamen maken om te worden ingezet tegen kanker. Zelfs als deze antilichamen de tumorgroei afremmen, dan  vormen ze nog geen remedie voor het zuurstoftekort in de tumor. Bovendien worden kankermedicijnen vaak ingezet tegen tumoren in een vroegstadium, als de diagnose van de tumor nog moeilijk te stellen is, zeggen de onderzoekers.
ABTAA werkt bij ‘gevestigde’ tumoren. “Als de tumor gevestigd is dan is het zuurstoftekort de belangrijkste drijfveer voor de tumorgroei. Als we dat elimineren, dan wordt de tumor minder agressief”, zegt onderzoeksleider Gou Young Koh.

Muizen

De onderzoekers probeerden het antilichaam uit op muizen met drie verschillende kankers: glioom (hersens), longkanker en borstkanker. Ze vergeleken ABTAA ook met het antilichaam ABA, dat ook Ang2 blokkeert maar Tie2 niet activeert. In alle drie de kankers bleek ABTAA superieur vanwege die genoemde normalisering van de bloedvaten.

Glioom is een moeilijk geneesbare vorm van kanker. De tumor in de muizenhersentjes bleek door ABTAA met 39% te zijn afgenomen. Bij ABA met 17%. In combinatie met chemo (temozolomide oftewel TMZ) slonk de tumor nog meer: 76% bij ABTAA met TMZ, 51% bij ABA en TMZ. TMZ alleen kwam niet verder dan 36%.
Bij de muisjes met longkanker werd ABTAA gebruikt in combinatie met cisplatine (Cpt). Die combinatie bleek de tumor met 52% te doen slinken. Bovendien bleek een deel van de tumor af te sterven. Bij de muisjes met borstkanker werd ook cisplatine gebruikt in combinatie met het antisepsisantilichaam. Ook daar werd de tumorontwikkeling geremd en bleek ABTAA de werkeing van cisplatine te versterken.

De groep wil gaan onderzoeken welke relatie er is tussen disfunctionele bloedvaten en ziektes. Koh: “We willen dit antilichaam gebruiken in een orgaan dat rijk is aan bloedvaten, het oog. We willen kijken of dat antilichaam nuttig kan zijn bij oogziektes zoals netvliesveroudering (maculadegeneratie) of aantasting van het netvlies door suikerziekte.”

Bron: EurekAlert