Poetin begin juni op een economisch congres in St. Petersburg
Onzekere mensen stemmen op heerszuchtige politici. Dat zou zijn gebleken uit een analyse van de gegevens van 140 000 mensen uit 69 landen. De onderzoekers van de London Business School hebben het over compensatiegedrag.
Het lijkt wel of in dit tijdsgewricht de haantjes victorie kraaien. In Amerika heb je Trump, in Rusland Poetin en in Turkije Erdogan. Agressieve, ijdele en heerszuchtige mannetjes lijken het wereldtoneel te domineren. De onderzoekers wilden weten waarom die haantjes dan toch bij de kiezers in de smaak vallen.
De uitkomst: onder druk van economische onzekerheid en het gevoel de controle over het eigen leven verloren te hebben, stemmen mensen eerder op autoritaire politici dan op kundige. Het is overigens niet uitgesloten dat mensen in een leiderspositie zowel autoritair als kundig zijn. Om uit te vinden wanneer en waarom mensen naar het lijkt vooral heerszuchtige politici zo populair zijn analyseerden gedragspsychologen Hemant Kakkar en Niro Sivanathan de enquêtegegevens van 140 000 ondervraagden. Welke psychologische en andere factoren spelen een rol bij die keus?
Ze schreven drie artikelen in het tijdschrift PNAS, waarvan twee zich op de VS concentreren. In het derde en belangrijkste artikel ‘behandelt’ het tweetal de wereldpolitiek. Daarbij putten ze uit gegevens van de Wereldbank: een databank met ontwikkelingsindicatoren (WDI) en een met enquêtegegevens uit zo’n honderd landen verzameld tussen 1981 en 2014. Kakkar en Sivanathan combineerden de werkeloosheidsgegevens uit WDI met de enquêteresultaten van 140 000 ondervraagden uit 69 landen.
Werkeloosheid
Het blijkt dat met de groei van de werkeloosheid de hang naar dominante politici groeit. Tegelijkertijd groeit ook het idee de controle te verliezen over het eigen leven. De keuze voor een heerszuchtige politicus zou, volgens het tweetal, een compensatiestrategie zijn. Dat zou vooral gelden voor mensen die zich sterk vereenzelvigen met een groep of land.
Uit psychologisch oogpunt zou het onderzoeksresultaat van Kakkar en Sivanathan overtuigend zijn, stelt Siegfried Preiser, hoofd van de psychologische hogeschool (!) in Berlijn. Onzekerheid zou de menselijke hang naar geborgenheid ondergraven. Samen met (het idee van) controleverlies zou dat tot stress kunnen leiden. Preiser: “In zulke situaties is de denkbandbreedte geringer. Dan overtuigen politici met eenvoudige oplossingen meer.” Maak Amerika weer fantastisch.
Ik heb een beetje moeite met deze uitkomst. Er zijn genoeg voorbeelden van landen waar dit scenario niet opgaat of is de nieuwe Franse president Macron ook zo’n haantje?
Bron: der Spiegel