Meer en andere nieuwe hersencellen…

Bewegen is goed, voor onze lichaam, maar ook voor onze geest. Al in de jaren 60 werd ontdekt dat fysieke activiteit een positieve uitwerking heeft op de hersens. Er worden inderdaad meer hersencellen aangemaakt, maar onderzoekers moesten vorig jaar constateren dat die nieuwe hersencellen ook anders zijn dan die van inactieve soortgenoten en dat effect is al snel te merken. Die veranderde nieuwe cellen hebben gunstige gevolgen voor het geheugen en de ‘vatbaarheid’ voor hersenziektes als dementie. Tel uit je winst. 
Ooit kreeg ik te horen dat we het ons leven lang moesten doen met hetzelfde stel hersencellen. Dat bleek niet (helemaal) waar te zijn en nu lees ik (dus) dat in de hersens meer nieuwe cellen worden aangemaakt als we ons fysiek inspannen. Hersens blijken veel dynamischer dan gedacht, vooral in die delen die te maken hebben met denken en geheugen.

Leefstijl

De aanmaak van nieuwe hersencellen kan worden beïnvloed door de leefstijl, met inbegrip van beweging. Uit dierproeven werd duidelijk dat fysieke activiteit de aanmaak van nieuwe hersencellen kan verdubbelen of zelfs verdrievoudigen ten opzichte van luie soortgenoten.
Er worden niet alleen meer cellen aangemaakt, dat is het nieuws niet, maar de aangemaakte hersencellen schijnen ook anders te zijn dan de nieuwe hersencellen van ‘bankzitters’. Dat werd vorig jaar bij muizen aangetoond. Een deel van de proefmuizen kreeg een maand lang (equivalent aan mensenjaren) volop de gelegenheid fysieke activiteit te ontwikkelen in een looprad. De controlegroep beschikte niet over zulke sportattributen.
De actieve beestjes kregen nieuwe neuronen die meer en langere dendrieten (uitlopers) hadden dat de inactieve. Ze constateerden ook dat deze hersencellen verbindingen maakten met delen van de hersens die van belang zijn voor het ruimtelijk geheugen van de muisjes.

De onderzoekers vroegen zich af hoe snel die verandering in de nieuwe hersencellen ontstond. De proeftijd werd tot een week teruggebracht. Dan heb je het, ongeveer, over een half mensenjaar. De diertjes werden ingespoten met een goedje dat nieuwe hersencellen markeert. De helft mocht rennen de andere helft niet. Na die week kregen de diertjes een rabiësvaccin ingespoten waarmee de nieuwe synapsen en verbindingen werden gemarkeerd.

Afwijkend

De actieve muisjes hadden meer nieuwe neuronen aangemaakt dan de inactieve en die waren ook afwijkend van de nieuwe neuronen van de noodgedwongen luie muisjes. De nieuwe neuronen van de actievelingen leken rijper, ook na een week extra beweging (half jaar dus). De nieuwe cellen waren ook beter opgenomen in het netwerk met meer en langere verbindingen naar delen van de hersens die verantwoordelijk zijn voor geheugenfuncties. Die nieuwe cellen waren ook minder snel te activeren dan die in de hersens van de inactieve muisjes.

Het is niet duidelijk wat die veranderingen betekenen voor de hersenfuncties, zegt NIH-onderzoekster Henriëtte van Praag. Dat was ook niet onderzocht. De studie geeft wel enig bewijs dat de nieuw aangemaakte hersencellen anders zijn. “Die veranderingen treden al vrij snel op.” Sommige onderzoekers stellen dat iets soortgelijks ook bij mensen gebeurt, maar Van Praag vindt het nog een beetje te vroeg om dat te concluderen.

Bron: New York Times