Cdkn2a (afb:WikiMedia Commons)

Onderzoekers zouden bij muisjes aannemelijk hebben gemaakt dat koolstofnanobuisjes net zo’n kankerverwekkend effect hebben als asbest. 10% tot 25% van de 32 proefdiertjes kreeg een mesothelioomtumor, een kwaadaardige kanker van het borstvlies die, vooralsnog, niet te genezen is. Dat wil overigens niet meteen zeggen dat die nanobuisjes hetzelfde effect hebben op mensen.

Koolstofnanobuisjes hebben allerlei geweldige eigenschappen en worden in steeds meer producten toegepast zoals helmen, fietsen, moederborden vliegtuigen. Het onderzoek van Marion MacFarlane en haar medewerkers zou voor het eerst aannemelijk hebben gemaakt dat nanobuisjes niet geheel ongevaarlijk zijn. “Niet alle nanovezels zijn dat”, zegt de onderzoekster. “We willen met ons onderzoek fabrikanten en wetgevers informeren over veilige opties.”
In het onderzoek plaatsen MacFarlane en de haren nanobuisjes in de pleura (borst- en longvlies) van de muisjes. “We volgden de ontwikkelingen in de pleura enige maanden. We zagen fases van chronische ontsteking, de activering van signaalroutes die wijzen op de ontwikkeling van kanker en uiteindelijk de deactivering en/of het verlies van genen die belangrijk zijn bij het voorkomen van kanker.” De borstvlieskanker die de muisjes kregen was in vele opzichten overeenkomstig met die bij menselijke patiënten.

De onderzoekers benadrukken dat het gevaar alleen geldt voor bepaalde typen nanomaterialen: lang, dun en bioinert. MacFarlane: “Die lijken heel erg op asbest wat betreft structuur en eigenschappen. Het afweersysteem herkent nanobuisjes die korter, dikker of gekruld zijn. Die worden door macrofagen (een bepaalde type afweercellen; as) verwijderd.”

Mechanisme

Het onderzoek leverde ook inzichten op hoe het mechanisme is elkaar steekt. Door de chronische ontsteking als reactie op de aanwezigheid van de nanobuisjes werden bepaalde genen uitgeschakeld, typerend voor borstvlieskanker bij mensen. Het uitschakelen van het Cdkn2a-gen leidde tot de desactivering van de genen die coderen voor de tumoronderdrukkers p16 en p19.

“Mesothelioom wordt vaak pas laat ontdekt. Daarom weten we ook niet hoe die kanker zich ontwikkelt”, zegt medeonderzoekster Tatjana Tsjernova. “Dit onderzoek zou kunnen helpen vroege aanwijzingen te herkennen.”

Bron: Science Daily