Door verschillende invloeden verliest de Thwaitesgletsjer gigantisch veel ijsmassa (afb: thwaitesglacier.org)
Door de aardopwarming smelten de ijsmassa’s op aarde steeds sneller. De remedie daartegen is de uitstoot van broeikasgassen drastisch te reduceren, maar dat proces is uiterst traag (in allerlei opzichten) en er wordt gezocht naar ‘aanvullende maatregelen’. Er zijn allerlei technische ‘oplossingen’ geopperd, maar deze had ik nog niet gehoord/gelezen. Probeer het afsmelten van het ijs op Antarctica te verminderen door onderzeese dammen op te werpen. Het schijnt te helpen berekenden twee onderzoekers, maar de drastische reductie van de broeikasgasuitstoot blijft prioriteit nummer 1, vinden ze.
Overal op de wereld verdwijnt ijs – op bergtoppen, van gletsjers, op de Noordpool – maar nergens verdwijnt het ijs in zo’n tempo als in westelijk Antarctica. Op de Zuidpool ’transporteren’ gigantische gletsjers al sedert de oertijden grote hoeveelheden ijs naar de kusten van dit koude werelddeel. Daar komt het terecht in de oceanen rond het vasteland, waar de dooi intreedt en voortdurend grote stukken ijs van de eeuwig witte, drijvende ijsvelden afbreken.
Met de opwarmende aarde komt er steeds meer warm water onder de ijslaag, waardoor die smelt, maar die waterlaag vermindert ook de wrijving, waardoor die gletsjers sneller in de oceaan storten dan voorheen.
Deze effecten zouden met technische maatregelen kunnen worden ingedamd, denken onderzoekers Michael Wolovick van de Princeton-universiteit en John Moore van de universiteit van Lapland in Rovaniemi (Fin).
Luchtfietserij?
Om niet te worden beschuldigd van luchtfietserij bekeken de onderzoekers de mogelijk eeffecten van twee ideeën: een duur, de ander minder kostbaar. Wolovick: “Het moesten eenvoudige structuren zijn zoals zandophopingen of grint op de zeebodem.” De dure variant gaat om een soort dam op de oceaanbodem die als rem moet fungeren voor de ijsstromen. Ook zou zo’n dam kunnen verhinderen dat warm(er) water met ijs in contact komt.
De wat eenvoudiger variant is een heuvel van 300 m op de oceaanbodem. Die blokkeert geen warm water, maar moet net als de dam als gletsjerrem fungeren.
De onderzoekers gingen op basis van rekenmodellen met het rekentuig aan de gang. “Slachtoffer’ was de gigantische Thwaites-gletsjer, die met een breedte van 80 tot 100 km de grootste ter wereld is en daarmee de belanrijkste ‘leverancier’ van de verwachte zeepspiegelstijging. Wolovick: “Thwaites kan makkelijk ‘op hol slaan’. Als die ‘instort’ dan stijgt de zeepspiegel met zo’n 3 m.”
Positief effect
Volgens de berekeningen van de onderzoekers zou zelfs het simpele concept het afsmelten van het gletsjerijs (en daarmee de zeespiegelstijging) kunnen afremmen. De heuvel heeft een kans van 30% om de ineenstorting van de west-Antarctische ijsplaat enige tijd tegen te houden. Interessant aan dit idee is dat het om relatief geringe hoeveelheid zand gaat. Dan hebben we het over de zandmassa die voor het Suezkanaal moest worden uitgegraven (1 km3) of de hoeveelheid die is gebruikt bij de aanleg van het palmeiland in Dubai (0,3 km3).
De damwand is van een andere orde. Zo’n constructie heeft de mens nog nergens neergezet, maar de cijfers die uit het rekentuig rollen zijn beter dan die voor de heuvel. Volgens de berekeningen heeft een kleine onderwaterdam een kans van 70% om de ineenstorting van het ijssysteem te vertragen en die kans stijgt met de afmeting van de dam.
Reductie primair
De onderzoekers benadrukken dat deze technieken niet in plaats van de reductie van de broeikasgasuitstoot komt. De onderwaterdammen en -heuvel skunnen de afsmelt van het ijs alleen maar vertragen. Het echte werk moet worden gedaan door de reductie (tot de nul er op volgt). Wolovick: “Hoe meer koolstof we uitstoten, hoe onwaarschijnlijker het wordt dat de ijsmassa zijn omvang houdt.”
Bron: bdw