Categorie archieven: biologie

Soms werkt de evolutie razendsnel

Geplaatst op door
Beantwoorden
Zelandopera

De licht- en donkergekleurde Zelandoperla (afb: Jon Waters et al./Science)

Al in 1848 werd in de buurt van Manchester waargenomen dat berkenspanners (Biston betularia) een donkerder kleur kregen. Dat had met hun schutkleur en de verandering van het uiterlijk van de berkenbast te maken. Die was door vervuiling door de plaatselijke industrie donkerder geworden en daardoor voldeed de kleuring van de mot niet meer om zich ‘onzichtbaar’ te maken voor roofdieren, maar was er werkelijk een oorzakelijk verband? Nu lijken Nieuw-Zeelandse onderzoekers rond Jonathan Waters van de universiteit van Otago het ‘harde’ bewijs te hebben geleverd aan de hand van de kleurverandering van de Zelandoperla, een steenvlieg. Lees verder →

Chloroplasten produceren in hamstercellen (even) energie

Geplaatst op door
Beantwoorden
Chloroplasten in hamstercellen

De chloroplasten (paars) in hamstercellen (afb: Matsunaga Sachihiro et al. univ. van Tokio)

Waarom zou je chloroplasten (bladgroen), de energiepoducenten van plantencellen, in hamstercellen zetten. Het is mij(=as) niet erg duidelijk, maar die chloroplasten bleven tot verbazing van de onderzoekers nog zo’n twee dagen licht omzetten in chemische energie. Op weg naar de mens die niet meer hoeft te eten? Lees verder →

Ki maakt ook de blitz bij Nobelprijs scheikunde

Geplaatst op door
Beantwoorden
RoseTTAFold

Niet alleen de structuur van de eiwitten is belangrijk maar ook de wisselwerking met andere biomoleculen (afb: github.com/baker-laboratory)

De Nobelprijs voor natuurkunde werd dit jaar toegekend aan twee pioniers op het gebied van kunstmatige intelligentie. Die voor scheikunde gaat naar de grondleggers van ki-systemen die de vorm van eiwitten voorspellen, een belangrijk gegeven voor de werking van de ‘werkpaarden’ van het leven. John Jumper en Demis Hassabis van Google Deepmind (AlphaFold) delen de helft van de prijs, de andere helft gaat naar de Amerikaan David Baker van de universiteit van (de staat) Washington in Seattle. Lees verder →

Hersens veranderen tijdens zwangerschap

Geplaatst op door
Beantwoorden
Het hersenonderzoekprogramma van een zwangere vrouw en moeder

Het hersenonderzoekprogramma. MTL staat voor mediale temporale kwab. Diffusie-mri registreert kleine, structuurveranderingen in de hersens (afb: Laura Pritchet et al./Nature Neuroscience)

Tijdens de zwangerschap veranderen ook de hersenen. Dat blijkt uit een onderzoek op basis van herhaalde hersenscans van één (aanstaande of nieuwe) moeder voor, tijdens en na de zwangerschap. Daaruit blijkt dat de grijze stof (de hersencellen) vanaf de negende week van de zwangerschap krimpt, terwijl het volume van de witte stof, de verbindingen tussen de zenuwcellen, toeneemt. Sommige veranderingen verdwijnen enkele maanden na het einde van de zwangerschap, terwijl andere bij het laatste onderzoek twee jaar na de geboorte nog steeds waarneembaar waren. Lees verder →

Een cel is dood of levend, toch? Nee, er schijnt nog er tussenin te zijn

Geplaatst op door
Beantwoorden
Nieuwe reproductievorm

Stamcellen van een klauwkikkerfoetus (A) worden behandeld (B) en vormen vervolgens ‘Pac-~Mannetjes’ (C) waarna ze zichzelf spontaan repliceren (blauwe pijltjes)(afb: Michael Levin et al./ PNAS)

Een cel leeft of is dood, toch? Peter Noble van de universiteit van Alabama en Alex Pozhitkov van het Beckmaninstituut (?) stellen dat er in een meercellig organisme nog een derde toestand zou zijn en die niet-dode cellen zouden weer nieuwe weefsels kunnen vormen. Lees verder →

‘Eeuwige’ haai heeft springende genen en een een ‘feilloos’ DNA-herstel

Geplaatst op door
Beantwoorden

Groenlandse haai

Groenlandse haai (Somniosus microcephalus) is een bedreigde diersoort (afb: WikiMedia Commons)

De mens is al eeuwen lang op zoek naar het eeuwige leven. Dan is het ‘geheim’ van de Groenlandse haai (Somniosus microcephalus), met een gemiddelde leeftijd van zo’n vierhonderd jaar (volgens de Wikipedia zelfs vijfhonderd) natuurlijk het ontsleutelen waard. Het genoom van de grote vis blijkt enorm te zijn en uitgerust met bijzondere reparatiemechanismen voor het DNA, zagen onderzoekersters rond Arne Sahm van de Ruhruniversiteit in Bochum. Volgens de hoogleraar heeft die lange levensduur veel te maken met de verbeterde DNA-reparatiemechanismen van de haai. Lees verder →

Oude eicellen in jong eierstokweefsel ‘verjongen’

Geplaatst op door
Beantwoorden

Groei en afbraak van de eiblaasjes bij de mens:
1-Menstruatie; 2-Rijpende follikel; 3-Rijpe follikel; 4-Ovulatie of eisprong; 5-Gele lichaam of Corpus luteum; 6-Afbraak van het corpus luteum (afb: WikiMedia Commons)

Het lijkt er op dat onrijpe eicellen van oude muizen (veertien maanden) in eierstokweefsel (eiblaasjes of follikels) van jonge muizen (twee maanden oud) een verjongingskuur ondergaan. Die zullen vier keer vaker gezonde nakomelingen opleveren dan de ‘onbehandelde’ oude eicellen. Althans dat was zo bij muisjes. Lees verder →

Achteruitgang vleermuisbestand leidt tot meer kindersterfte

Geplaatst op door
Beantwoorden
Vleermuis met witteneussyndroom

Vleermuis met witteneussyndroom (afb: asu.edu)

In 2006 stierven in Nieuw Engeland in de VS (het noordwesten) veel vleermuizen door de schimmelziekte (het witte-neuzensyndroom). Het gevolg was dat boeren 31% meer bestrijdingsmiddelen gingen gebruiken (vleermuizen zijn insectenteters) met als gevolg dat in de getroffen gebieden de kindersterfte met 8% toenam. Volgens onderzoeker Eyal Frank van de universiteit van Chicago zou die oversterfte het gevolg zijn van toename van het pesticidegebruik. Als die aanname klopt dan toont dit voorval maar weer eens aan dat alles met alles samenhangt en we(=de mens) daar zeer degelijk rekening mee moeten bij onze, vaak desastreuze, beslissingen. Lees verder →

Ik kan door de muis heen kijken! Nou ja

Geplaatst op door
Beantwoorden

'Doorzichtige' muis

Met tartrazine ietwat doorzichtig gemaakte muis (afb: Zihao Ou et al./Science)

Veel kranten en (ook wetenschappelijke) tijdschriften hadden het over de muisjes die doorzichtig waren geworden door ze met de officieel voor mensen toelaatbare kleurstof tartrazine in te smeren. Mijn (=as) eerste reactie was toen ik nog niet wist dat om het insmeren met een kleurstof ging: het moet niet gekker worden. Het bleek echter dat de muisjes weer ondoorzichtig kunnen worden als je de doorzichtigmaker verwijdert. In Science heeft bioloog Phillipp Keller van het Howard Hughesinstituut het over een belangrijke doorbraak, maar als ik lees dat de truc maar tot zo’n 3 mm diep werkt heb ik daar zo mijn twijfels over.

Bron: Science

Herstel ruggenmerg zebravisjes in kaart gebracht

Geplaatst op door
Beantwoorden
Zebravisjes

Zebravisjes (afb: WikiMedia Commons)

Een nieuwe studie moet meer duidelijkheid brengen welke cellen betrokken zijn bij het herstel van het ruggenmerg van het zebravisje. In een onverwachte bevinding toonden de onderzoeksters aan dat overleving en aanpassingsvermogen van de afgesneden neuronen zelf vereist zijn voor volledige regeneratie van het ruggenmerg. Verrassend genoeg spelen stamcellen die in staat zijn nieuwe neuronen te vormen daarbij een aanvullende rol. Lees verder →