Sommige virussen maken subtiel misbruik van gastheer

Cytomegalovirus

Het cytomegalovirus

Virussen worden door veel biologen niet als levende organismen beschouwd. Desalniettemin kunnen die niet-beestjes het ons aardig lastig maken. Virussen stellen ook weinig voor. Ze bestaan uit een omhulling, genetisch materiaal en een paar voorzieningen om bij cellen in te breken. Daarbinnen in die cellen kapen ze de ‘genetische machine’ om duizenden kopieën van zichzelf te laten maken. Veel virussen onderdrukken boodschappen van de cel die de activiteiten aansturen die ze niet nodig hebben en versterken andere.
Sommige virussen bespelen hun gastheer subtieler, ontdekten onderzoekers van de universiteit van Californië in San Diego onlangs. Die blokkeren geen boodschappen van cellen, maar veranderen ze. Lees verder

Een bacterie als levend antibioticum

Bdellovibrio bacteriovorus als levend antibioticum

De Bdellovibrio bacteriovorus (onder) valt een bacterie aan (afb: Nature)

Door buitensporig gebruik van antibiotica, niet in de laatste plaats in de veehouderij, zijn steeds meer bacteriestammen ongevoelig voor antibiotica. Er is inmiddels een lichte paniek ontstaan in de geneeskunde. Er wordt gezocht naar alternatieven. Serge Mostowy van het Imperial College in Londen en medeonderzoekers hebben hun heil gezocht bij een bacterie: de bacterievretende Bdellovibrio bacteriovorus. Die kan de ziekmakende Shigella-bacterie wel opvreten, maar is dit een oplossing voor de antibioticaresistentie? Lees verder

Zijn onderzoekers bang voor formules?

Bang voor formules?

Zijn onderzoekers bang voor formules?

In 2012 maakten Tim Fawcett en Andrew Higginson van de universiteit van Exeter (GB) aannemelijk dat artikelen in de ecologie en evolutionaire biologie minder worden aangehaald als ze meer formules bevatten In 2012. In 2015 publiceerde natuurkundige Jonathan Kollmer van de Friedrich-Alexander-universiteit in Erlangen (D) een artikel in Physical Review Letters, waarbij hij, op basis van de citaties van duizend artikelen, geen verband had gevonden. Ook trokken Kollmer en zijn medeauteurs de resultaten van het Exetertweetal in twijfel. Die slaan nu hard terug. Kollmer en medeauteurs hadden geen statistische analyse toegepast. Als je dat wel doet, dan gelden de resultaten voor de biologie ook voor de natuurkunde, stellen ze. Het zou wel eens een probleem van de hele wetenschap kunnen zijn, veronderstellen de twee. Lees verder

Jong bloed helpt niet tegen veroudering bij muizen

Irina Conby, jong bloed en veroudering

Irina Conboy; “Veroudering is omkeerbaar…” (afb: UCB)

De weefselconditie neemt aanzienlijk af als bij jonge muizen de helft van hun bloed wordt vervangen door dat van oude muizen. Dat zou een bewijs zijn dat niet jong bloed oudere muizen verjongt, zoals eerder onderzoek zou hebben uitgewezen, maar dat er iets in het bloed van oude muizen zit dat de veroudering aandrijft. Lees verder

SiRNA zou kanker de nekslag geven (bij muisjes)

siRNA lijkt effectief tegen kanker

Een van de onderzoekers met een buisje met de met siRNA gevulde hydrogeldeeltjes (afb: Georgia Tech)

EGFR is een receptor op een celmembraan, dat bij kankercellen wat al te actief is en tevens zou voorkomen dat kankercellen kunnen worden aangepakt door chemo. De overproductie van die receptor, en daarmee de kwalijke gevolgen daarvan, zou kunnen worden bestreden door klein interfererend RNA (in Engelse afko siRNA), dat invloed heeft op de genactiviteit. SiRNA, ter plekke van de tumor afgeleverd in nanohydrogeldeeltjes, in combinatie met chemotherapie (cisplatine) zou bij muisjes met eierstokkanker het gezwel helemaal teniet hebben gedaan of sterk hebben doen krimpen. De methode zou ook geschikt zijn voor andere kankersoorten. Lees verder

Wijzen zebravisjes weg naar herstel schade ruggenmerg?

Herstel ruggenmerg bij zebravisjes

Herstel van het ruggenmerg in beeld. De gliacellen (rood gekleurd) vormen een brug, waarna zenuwcellen (groen) volgen (afb: Duke-univ.)

Schade aan het ruggenmerg bij mensen herstelt slecht. Een breuk in die ‘hoofdleiding’ , een dwarslaesie, van het zenuwstelsel is defintief, met verlamming als gevolg. Dat is niet bij alle dieren zo. Zebravisjes hebben het vermogen schade aan het ruggenmerg te herstellen. Onderzoekers van de Duke-universiteit (VS) proberen er achter te komen hoe dat herstelproces verloopt en daarbij trekt vooral het eiwit CTGF hun aandacht, een groeifactor. Ook mensen bezitten zo’n groeifactor die het in zebravisjes wonderbaarlijk goed doet.. Gliacellen spelen bij die zebravisjes een belangrijke rol bij dat herstel, terwijl bij zoogdieren die juist verantwoordelijk zijn voor de blijvende barrière. Je vraagt je dan wel af: Wat ging er mis in de evolutie (maar daarover een andere keer)? Lees verder

Blauwe bladeren begonia’s staaltje ‘nanotechnologie’

Blauwbladige begoniaSommige begonia’s hebben een blauwe waas over hun bladeren. Britse onderzoekers waren nieuwsgierig waar dat goed voor was. Ze ontdekten dat de schaduwplanten bepaalde nanostructuren op in hun chloroplasten hebben, waardoor ze voldoende licht (=energie) kunnen opvangen voor de fotosynthese. De mens bedenkt dan meteen weer dat dat ook handig zou zijn bij planten die niet in de schaduw staan, zodat hun energieomzetting wordt vergroot. Ook technisch zou er iets mee te doen zijn. Lees verder

In twee jaar synthetisch neushoornhoorn

De neushoorn is een belangrijk gespreksonderwerp op de Cites-bijeenkomst in Johannesburg

De neushoorn is een belangrijk gespreksonderwerp op de Cites-bijeenkomst in Johannesburg (Zd-Afr)

Het is net of je een fiets jat als je een bel nodig hebt, neushoorns doodschieten voor hun hoorn. Toch gebeurt het zo vaak dat de neushoorn inmiddels een bedreigde diersoort is. Nu heeft ene Matthew Markus, directeur van het bedrijf Pembient, beloofd binnen twee jaar met synthetische rinohoorns te komen die biologisch gelijkwaardig zouden zijn aan de echte neushoornhoorn. Dat zal ze leren, die stropers/moordenaars (is waarschijnlijk de gedachte. Natuurbeschermers denken dat Markus’ plannen te ‘riskant’ zijn. Lees verder

Nobelprijs scheikunde voor molmachines

De nanoauto van Nobelprijswinnaar Ben Feringa

De nanoauto van Feringa. Leuk zo’n ding, maar wat moet je er mee?

Een hoera, er is weer eens een Nederlander die de Nobelprijs krijgt: Ben Feringa van de universiteit van Groningen. Hij moet die prijs wel delen met de Brit Fraser Stoddard en de Fransman Jean-Pierre Chauvage. Hun gemeenschappe-lijke thema is de ontwikkeling van moleculaire machines, molmachines. Daar wordt al jaren aan gewerkt en sommigen, inclusief de drie prijswinnaars, zien een grote toekomst voor molmachines weggelegd in, onder meer, gerichte medicijnafgifte maar ook in de elektronica en op energiegebied. Er zijn nog steeds sceptici die molmachines wel leuke dingetjes vinden, maar waar niet zo veel mee te doen valt. Lees verder

Bacterie breekt houtstof lignine ‘open’

Biomassa, lignine en cellulose, als chemische grondstofJe zou kunnen zeggen dat lignine het duurzame bestand van hout is. Bovendien zit die stof vol met energie, is niet schaars en vult zich voortdurend aan. Scheikundigen hebben nooit vat kunnen krijgen op die hardnekkige verbinding, maar de natuur kan dat natuurlijk wel. Onderzoekers hebben nu een ongewone bodembacterie gevonden, Sphingobium sp. of ook SYK-6 genoemd, die er geen  probleem mee hebben om lignine open te breken. Daarmee zou lignine wel eens de nieuwe  ‘aardolie’, de uitgangsstof voor een heel scala aan chemicaliën, materialen, brandstoffen en andere dingen die de mens denkt nodig te hebben. Overigens is op dit terrein al vaker een ‘doorbraak’ aangekondigd. Lees verder