Lab van Fausti (afb: univ. v. Triëst)
Onderzoekers uit Duitsland, Slovenië en Italië hebben aangetoond dat een stroomgeleidend materiaal, tantaalsulfide, onder invloed van licht zich ontpopt als isolator. Dat proces is omkeerbaar. Dat biedt mogelijkheden op tal van terreinen zoals energieopslag en kwantumrekenen, stelt het persbericht. Lees verder
Een (oudere) analoge chip (midden) van IBM (afb: ibm.com)
Een groot probleem bij kunstmatige intelligentie is dat die technologie aanzienlijke hoeveelheden energie vergt. Dat heeft vooral te maken met de ‘leerperiode’ van die ki-systemen, waarin ze gevoed worden met een hoop informatie, beelden e.d. (afhankelijk van het onderwerp). Analoge chips, die de opslag en het ‘rekenwerk’ combineren, zouden dat met aanzienlijk minder energie en veel sneller (zo’n veertien keer) kunnen doen, is de gedachte van onder meer IBM. Daarmee zouden veel beter de neurale netwerken te maken zijn die meestal bij ki worden gebruikt, waarbij ze geen last hebben van het Von Neumannknelpunt van systemen waar gegevensopslag en rekeneenheden zijn gescheiden (anders dan in onze hersens, zo stellen we ons voor). Lees verder
Per- en polyfluorverbindingen worden in verband gebracht met vele aandoeningen, maar PFAS bestaat uit een grote verzameling stoffen die lang niet altijd gezondheids- en/of milieuschadelijk zijn (afb: ~WikiMedia Commons)
Afgelopen februari heeft het Europees ChemicaliënAgentschap (EChA) een voorstel gepubliceerd om een grote schoonmaak te maken met de stoffen die worden aangeduid met PFAS, ook wel, althans deels, voor-altijdmaterialen genoemd omdat ze nauwelijks afbreken. Het voorstel is opgesteld door milieuinstituten van Denemarken, Duitsland, Nederland, Noorwegen en Zweden. Die fluorverbindingen – het zijn er zeker vele duizenden (want naar believen uit te breiden), waaronder PTFE (polytetrafluoretheen oftewel teflon) wel de bekendste is – hebben zich stevig die in de samenleving gevestigd. Het probleem lijkt een beetje op dat van de cfk’s (chloorfluorlkoolwaterstoffen) die de ozonlaag aantastten en die inmiddels vrij effectief in de ban zijn gedaan. Hoe vervangbaar zijn ze? Lees verder
Apple lijkt zijn producten niet repareerbaar te willen maken
Apple is zeer waarschijnlijk niet de enige, maar ik (=as) gebruik zijn producten al tientallen jaren en heb gemerkt dat hun producten steeds minder repareerbaar zijn. Ooit kon je een aantal zaken in een MacBook vrij simpel vervangen, zoals harde schijf, RAM-geheugen en batterij, maar tegenwoordig is alles praktisch onrepareerbaar verlijmd. Het bedrijf zegt zijn leven te beteren, zodat ook derden Appleproducten kunnen repareren, maar ervaringen in Australië leren dat dat nieuwe beleid niet werkt door trage reactie van Apple en hoge prijzen voor vervangonderdelen, stellen reparatiebedrijven. Lees verder
De programmatuur van producten zou niet de beperkende factor moeten zijn voor hun gebruiksduur (afb: Fraunhoferinstituut)
Steeds vaker hebben apparaten en gebruiksvoorwerpen een elektronische component en daarmee meestal ook programmatuur om die elektronica te laten functioneren. De mens maakt zich steeds afhankelijker van zogenaamd ‘slimme’ oplossingen, maar daarmee ook van de programmatuur die die dingen ‘slim’ maken. Die bepaalt dan mede de duurzaamheid, in de betekenis van gebruiksduur, van machines en apparaten. Onderzoekers in Duitsland waarschuwen ervoor daar bij het ontwerp al degelijk rekening mee te houden. De overheid zou ervoor moeten zorgen dat de programmatuur niet de beperkende factor wordt/is in de levensduur van producten, vinden ze.
Lees verder
Zebravisjes (afb: WikiMedia Commons)
Onderzoekers in Zweden hebben een geleidend polymeer ontwikkeld dat zich in levende vissen met hulp van lichaamseigen stoffen omvormt tot elektrodes. Het idee is dat deze techniek onder meer gebruikt kan worden om voor therapeutische doeleinden machine/hersencontacten te creëren (onder veel meer, schijnt het). Lees verder
De CdS-kwantumstippen ‘gezien’ door een elektronenmikroskoop (Afb: Princetonuniversiteit)
Kwantumstippen zijn halfgeleider-kristallen in nanoafmetingen die optisch en elektronisch kunnen worden toegepast zoals lichtdiodes (leds) en zonnecellen. Het kost nogal wat energie om ze te maken en daarbij zijn ook giftige en dure oplosmiddelen nodig. Nu hebben onderzoeksters van de Princetonuniversiteit in de VS een proces ontwikkeld waarbij schoon water als oplosmiddel wordt gebruikt en waarbij synthetische eiwitten worden gebruikt om bij kamertemperatuur nanostippen te vervaardigen: ‘groen’ en goedkoop, stellen de onderzoeksters, maar die kwantumstippen bestaan uit cadmiumsulfide. Cadmium is nogal giftig. Lees verder
Oxides van de zeldzame aarden praseodymium, cerium, lanthaan, neodymium, samarium en gadolinium (afb: WikiMedia Commons)
Zeldzame aarden vormt een groep elementen die voor diverse toepassingen wezenlijk is, voor in elektronische toepassingen. Onze steeds stijgende honger naar dergelijke producten maakt winning onvermijdelijk, maar daarbij worden nogal onaangename stoffen gebruikt. Nu hebben Chinese onderzoekers, de grootste voorraden van die elementen komen in China voor, een alternatieve, minder vieze winningsmethode voorgesteld om die overgangsmetalen van hun ‘omgeving’ (klei) te scheiden: elektra (maar aan het eind zijn alle voorraden uitputbaar). Volgens geologe Anouk Borst van de KU Leuven een grote vooruitgang. Lees verder
Techniek is een grote verspiller, vooral de elektronische techniek. Producten worden niet vervangen omdat ze kapot zijn, maar omdat ze ‘achterhaald’ zijn. Ik heb nog computers en telefoontjes van vijftien jaar geleden, die het nog prima doen, maar waarvan de enige ‘fout’ is dat ze technisch ‘achtergebleven’ zijn. Technische grootmachten als Apple en Google spelen daar gretig op in door jaarlijks nieuwe producten te presenteren met weer ‘vele nieuwe mogelijkheden’ en door oudere versies na een paar jaar niet meer te ‘onderhouden’. Weg met die ouwe rommel. Lees verder
USB-C
Het is na zo’n tien jaar gesteggel eindelijk gelukt om afspraken te maken over een standaardoplader voor elektronische apparaten in de EU. Onderhandelaars van het Europees Parlement en de lidstaten hebben een akkoord bereikt over de invoering van een universele oplader. Vanaf 2024 moeten al die oplaadbare apparaten voorzien zijn van een USB-C-poort. Lees verder