Fusie-energie dreigt onbereikbaar te worden door gebrek aan ‘brandstof’

MAST-reactor

Opname van de relatief kleine MAST-fusiereactor van het tokamak-type uit het Verenigd Koninkrijk

Tritium is een belangrijke (wezenlijke?) component voor het fusieproces tussen twee waterstofisotopen (deuterium en tritium). Bij fusie van twee kernen ontstaan heliumkernen (4He) en een hoop energie: zon op aarde spelen. En die energie zou schoon zijn. Die levert (haast) geen radioactieve producten zoals broer kernsplitsing, de ‘normale’ vorm van kernenergie. Klein probleempje: tritium is vreselijk schaars. ITER, de fusiereactor in aanbouw in Frankrijk, nog steeds een proefreactor, zou in zijn eentje bijna alle tritiumvoorraden opslokken. Wordt kernfusie een doodgeboren kind? Lees verder

Perovskiet met ‘vijand’ water leveren veelzijdige materialen op

WaterPerovskieten worden alom geroemd vanwege hun geweldige eigenschappen als materiaal voor zonnecellen, maar deze materialen kampen met nogal wat productieproblemen. Vooral water is een boosdoener die ervoor zorgt dat de perovskietcellen snel aan hun einde komen en dat is geen voordeel voor een ‘duurzame’ toepassing. Nu  blijkt dat water ook een positief effect kan hebben op perovskieten als materiaal voor niet alleen zonnecellen, maar ook voor lichtdiodes, lasers en zelfs halfgeleiders. Lees verder

Zonne-energie op verzoek (?)

Zonnecollector MOST

Het opvangen van zonne-energie die later in stroom kan worden omgezet (afb: Chalmers)

Waarschijnlijk een van de grootste problemen waarmee duurzame energie heeft te  kampen is de onzekere productie. Windenergie levert als het waait en zonne-energie is er als de zon aan het firmament staat. Nu kun je de overmaat opslaan, maar dat vergt gigantische opslagcapaciteit. Onderzoekers in Zweden denken een oplossing te hebben gevonden om zonne-energie voor langere tijd op te slaan. Met behulp van een thermoelektrische generator (die warmte omzet in elektriciteit) kan dan tot achttien jaar later die energie worden omgezet in stroom. Voorlopig lijkt het systeem alleen nog maar in staat energie te leveren voor elektronische speeltjes… Lees verder

Wordt het nog met die veelbelovende perovskietcellen?

Stabielere perovskietzonnecellen?

Stabielere perovskietcellen (afb: UCLA/Shaun Tan)

Al heel wat tijden wordt aangekondigd dat de perovskiet-zonnecellen nu echt de wereld gaan veroveren, maar tot nu toe is dat er  nog steeds niet van gekomen. Er staan wat praktische probleempjes in de weg zoals de giftigheid van de benodigde stoffen of de instabiliteit van die cellen. Nu schijnt weer een groep naar eigen zeggen een belangrijke horde te hebben overwonnen om die cellen marktrijp te maken door ze meer stabiliteit te geven. Dat zou zijn verwezenlijkt door het productieproces aan te passen. Lees verder

Weer groot fusienieuws nu van de JET

Binnenwerk JET-reactor

Binnenwerk van de JET-reactor

Nog maar net hebben uit de VS het nieuws verwerkt dat daar, eindelijk, in een fusiereactor enige tijd energie is opgewekt of van de oude JET uit Groot-Brittannië (Culham) komt heuglijk nieuws voor fusiefans. Daar zou vijf seconden 59 MJ aan warmte zijn opgewekt,daarmee  het vorige record uit 1997 van 21,7 MJ verpletterend. Hoera. Daarmee zou, zo begrijp ik, je een fusiereactie aan de gang kunnen houden. Lees verder

Weer een stapje richting praktijk voor kernfusie

NIF

Het idee van de lasercompressie bij de NIF (afb: Stanforduniversiteit)

Ooit dertig jaar geleden maakte ik de grap dat kernfusie een techniek voor de toekomst is, maar dat die toekomst steeds vijftig jaar verderop zal liggen. In Frankrijk wordt voor ettelijke (minstens twintig) miljarden een proefreactor gebouwd, de ITER, die als alles goed verloopt pas in 2025 actief wordt, maar het grote kernfusienieuws komt uit Amerika. Bij NIF zou de kernfusiereactor enige tijd energie hebben opgeleverd (hier een tweede artikel). Dat schijnen ze het te hebben over een ‘brandend plasma’. Lees verder

Reservoirrekenen kun je met een bak water

Reservoirrekenen

Het elektrochemische systeem (m) en het reactiesignaal (r) afhankelijk van het invoersignaal (l) `(afb: univ. van Osaka)

Ik kan me voorstellen dat je met transistoren kunt rekenen, zelfs, met moeite, ook nog dat dat met kwantumbits mogelijk is, maar met een bak water? Onderzoeksters van de universiteit van Osaka schijnen daarin geslaagd te zijn door gebruik te maken van elektrochemische reacties. Als dat zo is moet dat een heel traag rekentuig zijn (maar ja, ik (=as) heb nergens verstand van…)…. Lees verder

Rechtopstaande transistors zijn sneller en zuiniger

Verticale transistor

Verticale transistor (afb: IBM)

Al wat jaren geleden bracht de wetenschapsredacteur van het ANP een bericht dat ze in Amsterdam de driedimensionale chip hadden ontwikkeld. Dat leek me sensationeel nieuws, maar het verhaal bleek een tikje anders te liggen. Dit verhaal lijkt er een beetje op. (maar lijkt wel waar te zijn) Als je transistoren nu rechtop zet, dan kan je er meer kwijt op een chip, dachten IBM en Samsung. Bovendien zouden rechtopstaande transistoren chips sneller en energiezuiniger maken. Lees verder

Geheugen en verwerking gecombineerd voor ‘hersencomputer’

Memristor/oscillator

De drie gekleurde lagen onderin stellen de oscillator voor. De halfdoorzichtige laag daarboven is de isolatielaag. Rood en zwart zijn contacten waarmee ionen (grijze bolletjes) de weerstand van die laag kunnen regelen. Dat is de memristor en zorgt voor geheugen. Die memristor zou overigens ook zelf kunnen rekenen (afb: univ. van Gothenburg)

Wat mensen maken moet het vrijwel altijd afleggen tegen wat de natuur ‘bedacht’ heeft. Een rekentuig heeft een geheugen en een aparte verwerker van gegevens (processor), terwijl de hersens die functies hebben gecombineerd. Hoe dat werkt is nog nauwelijks bekend, maar wat hersens doen kost heel wat minder energie dan de computers gebruiken (zeker de ki-systemen). In Zweden schijnen ze nu elementen gemaakt te hebben die zowel opslaan als verwerken en dus wat meer gaan lijken op onze hersens (of althans zoals we denken dat die werken). Lees verder

WInd en zon meestal voldoende voor energievoorziening

Wind- en zonenergrie

Schone technologie zal veel sneller moeten worden ingezet, willen we de Parijse doelstelling waarmaken maat is niet het enige wapen (afb: Wiki Commons)

Wind en zon kunnen grotendeels aan de energievraag in geïndustrialiseerde landen voldoen, denken onderzoekers uit China en de VS. In de aanloop naar de COP26 in Glasgow is daar sterk aan getwijfeld en wordt weer eens het heilloze idee van kernenergie van stal gehaald door, onder meer, oud-minister Plasterk (niet bepaald een energiedeskundige). Overigens zullen er volgens de onderzoekers dan wel maatregelen moeten worden getroffen om niet zonder te komen zitten. Nergens hebben de onderzoekers het over energiebesparing. Lees verder