Wat maakt ons mens? Ons DNA (?)

Chimpanseemannetje Titan

Titan, een chimpanseemannetje (foto: Ian Gilby)

Mensen hebben zich lang zo bijzonder gevonden, en nog steeds, dat ze zich een aparte status in de natuur (het leven ) hebben toegemeten. Waar dat toe kan leiden toont ons tijdsgewricht met zijn klimaatverandering en zijn grote verlies aan biodiversiteit. Toch kun je er niet om heen dat de diersoort mens heel wat meer (wan?)presteert als elke andere diersoort, ook de mensapen.  Als ons leven en onze mogelijkheden liggen opgeslagen in ons DNA, zoals nogal eens wordt beweerd, dan kan dat niet kloppen want dat lijkt heel sterk op dat van chimpansees, onze naaste ‘verwanten’. Of juist wel en dan te vinden in het ‘ongeliefde’ deel dat vroeger troep-DNA werd genoemd (maar dat allerminst is)? Lees verder

De Neanderthalers konden waarschijnlijk ook spreken

Neanderthalerschedel

Een Neanderthalerschedel

Als je iemand voor Neanderthaler uitmaakt is dat niet vleiend bedoeld. Toch lijkt het er op dat Neanderthalers toch meer mens waren dan ze altijd zijn afgeschilderd. Het lijkt er zelfs op dat ze ook konden spreken, althans dat doet modellering van hun gehoorsysteem vermoeden. Net zoals het gehoorsysteem van de moderne mens zou dat ook op het waarnemen van typische spraakfrequenties zijn ingesteld. Daarin zou dat anders zijn geweest als het gehoorsysteem van andere mensachtigen. Lees verder

Beestje ontdekt dat geen zuurstof nodig heeft

Beestje kan zonder zuurstof

Het minuscule zuurstofloze beestje (afb: univ. van Tel Aviv)

Israëlische onderzoekers hebben een parasitisch beestje ontdekt, familie van de kwal, dat bij zijn ademhaling geen zuurstof gebruikt. De ontdekking verandert wel het een en ander aan de opvattingen van de wetenschap over de dierenwereld. Lees verder

Eerst kwamen de embryo’s toen pas de meercellige organismen

Embryonale ontwikkeling van Caveasphaera

De embryonale ontwikkeling volgens de onderzoekers (afb: Philip Donoghue en Zongjun Yin)

Meercellige organismen ontwikkelden zich uit eencelligen tot zo’n 30, 40 verschillende organismevormen. De discussie wanneer die overstap is gemaakt duurt nog steeds voort. Tot nu toe was er alleen maar een kans op een antwoord te vinden door moderne dieren te onderzoeken en verwante soorten. Onderzoekers denken nu in gesteenten het  bewijs gevonden te hebben voor die evolutionaire reuzenstap. In dat gesteente bevinden zich afdrukken van van embryo’s die lijken op de meercellige fasen in de levenscyclus van eencellige verwanten. Lees verder

Het landt slecht op zebrastrepen

Steppezebra (equus quagga)

Vliegen houden niet van strepen (afb: Wiki Commons)

Ooit heb ik een boek gelezen Waarom hebben zebra’s strepen? van Desmond Morris (ook bekend van De naakte aap). In dat boek werd van alles aan de orde gesteld, maar geen antwoord gegeven op de vraag uit de titel. Er is meer onderzoek gedaan naar het antwoord op die vraag, maar kennelijk was dat nooit bevredigend want nu schijnen er toch weer wetenschappers geweest te zijn die zich hebben vastgebeten in deze prangende kwestie. Vliegen zouden niet graag op een strepenpatroon landen, denken de onderzoekers, die ook paarden een zebrapak hadden aangetrokken. Waarom hebben paarden dan geen strepen, vraag ik me dan af? Lees verder

Het ’taalcentrum’ zit in relatief oude hersendelen

Ons 'taalcentrum' zit in relatief oude hersendelen

Sommige hersendelen zouden specifieke taken hebben, maar die zijn allesbehalve nagelvast.

Er is altijd aangenomen dat dat deel van hersens dat verantwoordelijk is voor het leren van taal daar speciaal voor bedoeld is, maar waarom zou het? Zouden de hersens vooraf hebben geweten dat mensen een ingewikkeld communicatiemiddel nodig zouden hebben? Het schijnt dan ook niet waar te zijn. Dat deel van de hersens werd ‘voorheen’ voor allerlei andere zaken gebruikt en ook dieren hebben die en zitten dus in, evolutionair gezien, oude hersendelen

. Lees verder

De evolutie is helemaal niet zo traag (blijkt)

De Grote Vogel, een nieuwe soort

De Grote Vogel (afb: fam. Grant)

De evolutie zou een eindeloos traag proces zijn, waar vele generaties mee gemoeid zijn. In tijd gemeten kan dat best meevallen, want bij, bijvoorbeeld, micro-organismen volgen de generaties elkaar snel op. Echter ook bij de gewervelde dieren kan het snel gaan. Op de Gapagos-eilanden werd 36 jaar geleden een vreemde vogel waargenomen, die paarde met een autochtone vogel, het begin van een nieuwe soort : de Grote Vogel. Die nieuwe soort zou in twee generaties zijn ontstaan. Bij vogels hebben we het dan over, zeg, tien jaar. Lees verder

6500 genen met andere expressie bij mannen dan bij vrouwen

Genexpressie 6500 genen anders bij mannen dan bij vrouwen

Mannen en vrouwen evolueren samen apart (afb: Weizmanninstituut)

Onderzoekers van het Israëlische Weizmanninstituut hebben uitgevogeld dat zo’n 6500 genen bij vrouwen een andere expressie (activiteit) hebben dan bij mannen. Dat verschil zou een belangrijke rol in de evolutionaire ontwikkeling en de gezondheid van de mensen spelen/ gespeeld hebben, denken de onderzoekers. Lees verder

Inktvissen ‘bewerken’ hun eigen RNA-moleculen veelvuldig

RNA-bewerking bij inktvissen ten koste van evolutionaire ontwikkeling

Het lijkt er op dat sommige inktvissoorten hun evolutionaire ontwikkeling vertragen om een grotere flexibiliteit in de eiwitaanmaak te krijgen (afb: C

Inktvissen zouden bekend staan om hun ‘eigenzinnige’ gedrag zoals het ontsnappen uit afgesloten aquaria en het razendsnel aannemen van camouflagekleuren om aanvallers te misleiden. Nieuw onderzoek zou aanleiding geven om ten minste nog een eigenaardigheid aan hun status toe te voegen: sommige inktvissen ‘redigeren’ hun RNA uitbundig. Dat gaat dan wel ten koste van hun evolutionaire ontwikkeling, denken de onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Tel Aviv. Lees verder

Mannen hebben soms meer last van virussen dan vrouwen

Virus-DNA in menselijk DNA beschermt de mens

Een virus

Je hebt vogelgriep, maar komt er binnenkort ook mannengriep? Het ziet er naar uit dat sommige virussen fikser huishouden bij mannen dan bij vrouwen. Daardoor zouden de overlevingskansen van de virussen wel eens groter kunnen zijn, aangezien het virus dan beter verspreid raakt, speculeren de onderzoekers. Lees verder