Was het licht sneller tijdens de oerknal?

Oerknal en de onbegrensde lichtsnelheid

Vlak na de oerknal moeten de omstandigheden zo extreem zijn geweest dat de lichtsnelheid geen grens kende, is een theorie

Een dikke eeuw geleden achten de natuurkundigen af, op een paar dingetjes na. Nu lijkt de natuurkunde klap op klap te moeten incasseren. Is net de zwaartekracht-theorie op scherp gezet of er wordt gemorreld aan de grenzen van de lichtsnelheid. De inflatietheorie is niet de enig mogelijke verklaring voor de opmerkelijke gelijkmatige temperatuur van de kosmische achtergrondstraling. Een niet eens zo nieuwe theorie gaat uit van een veel grotere lichtsnelheid dan nu op het moment van de oerknal. Nu geven de bedenkers daarvan ook aan hoe die theorie te toetsen is. Het moet toch niet gekker worden? Lees verder

Kan de oude zwaartekrachttheorie op de schroothoop?

Theoretisch natuurkundige Erik Verlinde bedenkt nieuwe zwaartekrachttheorie

Erik Verlinde

Als de Amsterdamse theoretisch natuurkundige Erik Verlinde gelijk heeft dan kan de bestaande zwaartekrachttheorie met zijn donkere materie en en donkere energie op de schroothoop. In het op het web gepubliceerde artikel van Verlinde waarin hij zijn denkbeelden ontvouwt schetst hij een theorie die niet afhankelijk is van stoplappen als de nog nooit waargenomen donkere energie, die viervijfde van de massa van het heelal zou uitmaken. Het lijkt er nu op dat Leidse sterrenkundigen een bevestiging van Verlindes theorie hebben waargenomen. Onderzoekers rond Margot Brouwer van de Leidse sterrenwacht zouden zijn formules hebben ’teruggevonden’ in verre sterrenstelsels.  Lees verder

In een keer vijf grote natuurkundeproblemen opgelost (?)

Natuurkundeproblemen opgelost met uitgebreid StandaardmodelDat is niet slecht. Vijf grote, fundamentele natuurkundeproblemen lijken in een keer opgelost (pdf-bestand) met een uitgebreid standaardmodel. Dat model van Guillermo Ballesteros van de universiteit van Parijs-Saclay en medemodelleurs zou een verklaring hebben hoe donkere materie, neutrino-oscillaties, baryogenese (het ontstaan van materie), kosmologische inflatie en het CP-probleemat in sterke wisselwerking in elkaar zitten. Ik ben een leek op vele terreinen, maar van de meeste van deze fundamentele natuurkundeproblemen had ik nog nooit gehoord. Tot vandaag. Lees verder

Raken Marsreizigers hun hersens kwijt?

Marssporen

Sporen op Mars

Toen de eerste treinen zouden gaan rijden met gigantische snelheden van wel 40 km per uur, vreesden sommige geleerden dat de hersens van de passagiers zouden verweken. Het bleek onzin. Nu willen ‘we’ naar Mars. Ook de vrolijke fluiter Obama ziet dat wel zitten. De reis is geen pretje en het verblijf hoogstwaarschijnlijk ook niet, maar wat gebeurt er met de Marsreizigers? De mens is niet op ruimtereizen ingesteld. De Marsreizigers krijgen problemen met hun spieren, hun gestel, maar ook met kosmische straling. Wat doe die kosmische straling met de hersens van de marsonauten? Weinig goeds, denken Amerikaanse onderzoekers. Naar Mars ga je niet voor je gezondheid. Of het klopt? Lees verder

Waarom Charon een rode ‘pool’ heeft

Plutomaan Charon met rode kap

Plutomaan Charon met rode kap (afb: NASA)

De Plutomaan Charon is op zijn noordpool opvallend rood gekleurd. Met gegevens van de NASA-satelliet New Horizons is nu duidelijk geworden waar die kleur vandaan komt: van Pluto. Een winter van 100 jaar en enige energierijke straling zorgen er dat uit deze bestanddelen van de Pluto-atmosfeer rode organische polymere verbindingen ontstaan: tholines. Lees verder

Zwaartekrachtgolven waargenomen: wat nu?

Ligo meet voor het eerst zwaartekrachtgolven

Beeld uit het Ligo-lab (foto: Reuters)

Het was niet echt een verrassing, de aankondiging dat er voor het eerst zwaartekrachtgolven zijn waargenomen. De geruchten gingen een maand geleden al rond. Ik las ergens dat die ontdekking geen mens onberoerd zou laten, maar ik voel niet echt iets en ik ben er zeker van dat dat voor miljarden mensen geldt. Kunnen we nu op zoek naar de kosmische snaren, donkere energie en nog meer on(be)grijpbaars zoals de schepping van het heelal? Lees verder

Hawking ziet einde van de aarde niet als eind van mensheid

Stephen Hawking

Stephen Hawking (foto: the Guardian)

De beroemdste invalide ter wereld, Stephen Hawking, blijft verbazen. Al verschillende malen heeft Hawking gewaarschuwd voor de gevaren van kunstmatige intelligentie en onlangs waarschuwde de sterrenkundige ons weer dat de kans op een vernietigende ramp voor de aarde toeneemt. Dat geeft niet, want we gaan hier toch weg (en elders in het heelal de boel versjteren, denk ik dan). Ik moet het nog zien. Miljarden mensen expediëren van de aarde naar waar? Is Hawking aan het malen? Hoe dan ook: zijn verhaal intrigeert. Hij is in wezen een optimist. De BBC zendt die lezing in twee delen uit: op 26 januari en op 2 februari.
Lees verder

Zonlicht weerspiegeld in koolwaterstofmeren Titan

Zonreflectie op koolwaterstofmeren op TitanVoor het eerst is er op foto’s die verstuurd door de satelliet Cassini een weerspiegeling van het zonlicht te zien op de meren met vloeibaar methaan en ethaan op de Saturnus-maan Titan. Cassini cirkelde voor de 104de keer rond deze maan. Vlak daarnaast zou te zien zijn (ik zie het niet) dat een deel van die meren is verdampt. De gemiddelde temperatuur op Titan, die met een diameter van 5149 km veel groter is dan ‘onze’ maan, bedraagt – 180°C, net boven het vriespunt/smeltpunt van methaan.

Bron: Futura-Sciences

‘Orgaanchips’ zouden proefdieren kunnen sparen

Longchip

Een longchip

Bij het Duitse biotechbedrijf NeuroProof bouwen ze elektronische hersens of beter gezegd, koppelen ze elektronica aan hersencellen. Ook van andere organen als lever, nieren en hart zijn elektronische ‘dubbelgangers’ te maken. Dat spaart proefdieren, is de gedachte, maar de vraag komt natuurlijk meteen op of een medicijn dat geaccepteerd wordt door een elektronische lever ook bruikbaar is voor de mens.  Lees verder

Eenpolige magneet gemaakt (en gefotografeerd)

Monopool

Een klompje van een miljard rubidium-atomen op een temperatuur van eentienmiljoenste graad boven het absolute nulpunt leverde een kunstmatige monopool op. De echte monopool is een deeltje, dat echter nog nooit is waargenomen (afb: Nature).

Een eenpolige magneet, wat moet ik me daar bij voorstellen? Een bol die alleen maar aantrekt of afstoot, zonder zijn eigen tegenpool te hebben? Toch heeft de Finse onderzoeker Mikko Möttönen van de Aalto-universiteit in Helsinki het mijn zijn onderzoeksgroep en onderzoekers van het Engels Amherst College voor elkaar gekregen een monopool te maken. Dat resultaat wordt als bewijs gezien dat monopolen ook daadwerkelijk in de natuur voorkomen. Die zijn echter nog nooit waargenomen. Zo’n natuurlijke monopool ontdekken zou iets zijn als de ontdekking van het elektron zo’n 120 jaar geleden, klinkt het. Lees verder