Nog een bron voor nieuwe hersencellen ontdekt? Nee dus

Jongetje met hersensWelles, nietes. Het is inmiddels al een lange discussie of onze hersens nieuwe hersencellen kunnen aanmaken. De laatste berichten zijn dat dat inderdaad mogelijk is, op bescheiden schaal in een deel van de hersens. Er zou een ander type cel zijn dat zich ook zou kunnen ontwikkelen tot neuronen, maar nu blijkt daar geen sprake van te zijn of er een nieuwe bron van nieuwe hersencellen is gevonden. W hebben het dan over ependymcellen, gliacellen die, onder meer de bekleding van de hersens vormen. Lees verder

Het immuungeheugen van het brein kan ontsporen

Het immuungeheugen van microgliacellen

De epigenetische ’toestand’ van microgliacellen maakt of ze plaques opruimen of juist bevorderen

Hersencellen hebben een eigen afweersysteem met een eigen immuungeheugen. Als dat goed werk hebben we daar alleen voordeel van, maar dat geheugen kan ook verkeerd uitpakken, waardoor dat afweersysteem neurologische aandoeningen bevordert/kan bevorderen, een factor waar tot nu toe geen rekening mee is gehouden. Lees verder

Meer dan de helft van de cellen in ons lichaam zijn vreemd

Relatie tussen darmflora en hersens

Er is een relatie tussen de darmflora en de myelinevorming rond zenuwen, maar hoe? (afb: Nature)

Je weet het natuurlijk wel, maar het is toch indrukwekkend als je daar cijfers bij hoort: minder dan de helft (43%) van de cellen in (op?) ons lichaam zijn eigen cellen. De rest is van microbiële gasten. Die spelen een wezenlijke rol bij het vermijden maar ook krijgen van ziektes en hebben zelfs invloed op onze hersens, zo lijkt het. Lees verder

Onze hersens zouden wél nieuwe cellen aanmaken

Hippocampuscel van een rat

Een gekweekte hippocampuscel van een rat (afb: WikiMedia Commons)

Het begint een beetje een welles/nietes-spelletje te worden. Worden er u wel of geen nieuwe cellen in onze hersens aangemaakt tijdens ons volwassen leven? Lang is gedacht dat we het moesten doen met de cellen die we bij onze geboorte kregen, maar gaandeweg leek duidelijk te worden dat er toch in bepaalde delen van onze hersens nieuwe cellen werden gevormd. Tot voor kort: Shawn Sorell van de universiteit van Californië kwam onlangs tot de conclusie dat daar geen sprake van kan zijn. Nu beweren onderzoekers van de Amerikaanse Columbia-universiteit weer dat in een deel van de hippocampus ook nog op hogere leeftijd nieuwe hersencellen worden aangemaakt. Lees verder

Vormen ‘langlevende’ eiwitten de crux van ons lange geheugen?

Siignaaloverdracht

A – presynaptisch neuron
B – postsynaptisch neuron
1 – mitochondrion
2 – blaasje vol met neurotransmitter
3 – autoreceptor
4 – synaptische spleet
5 – neurotransmitterreceptor
6 – calciumkanaal
7 – blaasje staat neurotransmitter af
8 – neurotransmitter heropnamepomp

In de synaptische ruimtes waar twee hersencellen elkaar ontmoeten is er een constant druk verkeer van chemische en elektrische signalen. Ligt daar misschien het geheim van het geheugen, het leren? De meeste eiwitten in die synapsen worden rap weer vervangen. Onderzoekers in de VS ontdekten echter bij muizen dat sommige eiwitten weken, zo niet maanden of zelfs jaren oud kunnen worden in die synaptische ruimtes. Ligt daarin de kern van geheugen leervermogen? Lees verder

Geheugenprothese op mensen uitgeprobeerd

Geheugenprothese

De hersenprothese verbeterde het kortegeheugen van epilepsiepatiënten (afb: univ, van Zuid-Californië)

Onderzoekers van de universiteit van Zuid-Californië zouden met succes een geheugenprothese op mensen hebben uitgeprobeerd. De prothese zou gebruik maken van de ‘geheugenpatronen’ van de hersens om die te steunen bij het vormen van en het ontlenen aan het geheugen. Het kortetermijngeheugen van de proefpersonen zou door die prothese met ruim eenderde zijn verbeterd. Lees verder

Hersens leren anders dan we dachten

Leerproces hersens zou anders werken dan tot nu toe aangenomen

Niet de synapsen maar de dendrieten zijn wezenlijk voor het leerproces (afb: Iso Kanter)

Al honderden jaren staren we ons, of althans wetenschappers, blind op dat machtige orgaan dat ons doen en laten stuurt en er voor zorgt dat we onze omgeving op verschillende manieren kunnen waarnemen en nog steeds snappen we (de wetenschappers) er niet veel van. Sedert ongeveer midden vorige eeuw gaan we (wetenschappers) er van uit dat leren een proces is waarbij verbindingen tussen hersencellen , de synapsen, een gewicht mee krijgen. Israëlische onderzoekers denken dat dat beeld niet klopt. De dendrieten, de uitlopers van hersencellen, zijn de bepalende ‘factoren’ in het leerproces, denken ze. Lees verder

Zweden maken het mogelijk brein met bits te laten communiceren

Elektronica met 'hersens'

Elektronica met ‘hersens’

Steeds vaker hoor je wetenschappers praten over een ‘verbond’ tussen elektronica en de hersens. Elektronica zou verloren gegane functies kunnen overnemen of de bestaande functies verbeteren en/of vergroten, een beetje die gedachte moet daar achter zitten. Nu schijnen onderzoekers van de universiteit van Lund een manier ontwikkeld te hebben om de gegevens van miljoenen hersencellen direct op te slaan en die signalen om te zetten in een code waar de computer mee uit de voeten kan, zodat die daar vrijwel onmiddellijk op kan reageren. We hebben het dan overigens nog maar over een klein stukje van onze hersens. Ons brein wordt geschat bijna 90 miljard cellen groot te zijn.. Lees verder

Is de enige, echte ‘celmicroscoop’ er nu echt?

levende hersencellen in beeld gebracht

Met de ‘oude’ technieken zouden alleen de gemerkte celle (geel) te zien zijn geweest (afb: Jan Tønnesen et. al.)

De laatste komen er steeds vaker berichten dat er miscroscooptechnieken zijn ontwikkeld waarmee het leven in een cel direct zou zijn te volgen, maar het kan kennelijk nog beter. Onder zoekers van de universiteit van Baskenland (Sp) hebben een nieuwe microscooptechniek bedacht, SUSHI gedoopt, waarmee (hersen)cellen in doen en laten in levende weefsels zouden zijn te volgen. In feite is hun SUSHI-techniek, superresolutieschaduwbeeldtechniek, een combinatie van een driedimensionale STED-microscopie en en het gebruik van fluorescente merkers om de extracellulaire vloeistoffen in levend hersenweefsel in beeld te brengen. Lees verder

Maakt volwassen hippocampus toch geen nieuwe cellen aan?

Verbindingen in muizenhersens

Een ruimtelijk beeld van de (hoofd)verbindingen in muizenhersens

Ik heb ooit op school geleerd dat je je hele leven moest doen met de hersencellen die je bij je geboorte had. Later werd bekend dat in bepaalde delen van de hersenen die te maken hebben met geheugen en leren, met name de hippocampus, zich steeds weer nieuwe hersencellen vormen, ook in je volwassen leven. Daar schijnt nu weer erg aan getwijfeld te moeten worden. Lees verder