De slingeringen van de doemdagklok (afb: WikiMedia Commons)
De doemsdag is sinds vorig jaar weer een seconde dichter bij de rand van de ravijn gekomen en ligt nog maar 89 s van de pikzwarte middernacht. Die klok ooit ingesteld door atoomonderzoekers wordt nu vooral gedreven door klimaatverandering, verschillende oorlogen en kernwapendreiging, onder meer, door Vladimir Poetin. Lees verder
Links de nanoroostergeometrieën na pyrolyse. Rechts zo’n structuur op een zeepbel (afb: Pter Serles/Advanced Materials)
Ach ja, en weer lijkt kunstmatige intelligentie nodig te zijn om een ‘nieuw’ materiaal te bedenken. Resultaat van dat denkwerk is een poreuze koolstofstructuur die gelijk sterk en licht is als piepschuim. Lees verder
Fijnstofconcentraties in India in 2009 (afb: Suganthi Jaganathan et al./The Lancet-Planetary Health)
India wordt veelvuldig geteisterd door periodes met extreme luchtverontreiniging. Nu hebben onderzoekers becijferd dat luchtvervuiling, vooral door fijnstof, van 2009 tot en met 2019 zo’n 16 miljoen doden zou hebben veroorzaakt. Lees verder
Er zit een fraudeonderzoeker bij, een atoomklokmaker en een virusjager. Dit zijn de tien opmerkelijkste wetenschappers van het jaar 2024 volgens Nature (ja ja, het is weer lijstjestijd). De lijst is opgesteld door Natureredacteuren op het gebied van wetenschap en technologie die de wereld dit jaar vorm zouden hebben gegeven
Ekkehard Peik: Vadertje tijd
De (atoom)klokkenmaker aller atoomklokkenmakers.
Ekkehard Peiks profiel
Kaitlin Kharas: Kampioen eerlijk loon
Een promovenda leidde een campagne die resulteerde in de grootste loonsverhoging van promovendi en postdocs in Canada in twintig jaar.
Kaitlin Kharas’ profiel
Li Chunlai: Maanrotsspecialist
De geoloog bestudeerde de rotsmonsters die waren verzameld tijdens de Chinese Chang’e-6 missie op de ‘achterkant’ van de maan.
Li Chunlai’s profiel
Anna Abalkina: Fraudebestrijder
De Russische onderzoekster is voortdurend op zoek naar misleiding, nep en ‘gekaapte’ tijdschriften in de wetenschap.
Anna Abalkina’s profiel
Huji Xu: Durfarts
Een arts en onderzoeker die een opmerkelijk aanpak van een autoimmuunziekte voorstond en toepaste.
Huji Xu’s profiel
Wendy Freedman: Kosmisch wonder
Een jarenlange strijd over het uitdijende heelal lijkt voorlopig in rustig vaarwater terecht te zijn gekomen dankzij haar.
Read Wendy Freedmans profiel
Muhammad Yunus: Natiebouwer
Econoom en Nobelprijswinnaar die nu interimleider is van Bangladesh op de schouders van de studenten van dit land.
Read Muhammad Yunus’ profiel
Placide Mbala: Virusjager
Hij luidde de alarmklok over de mpox-uitbraak. Wanneer luistert de wereld echt?
Read Placide Mbala’s profiel
Cordelia Bähr: Klimaatstrijder
Een advocaat en een heleboel oude vrouwen in Zwitserland wonnen een historisch proces tegen de regering van een land met een falend klimaatbeleid.
Read Cordelia Bährs profiel
Rémi Lam: Ki-weerverbeteraar
Zij ontwikkelde algoritmes om de weersvoorspelling aanzienlijk te verbeteren.
Read Rémi Lams profiel
Bron: Nature
Inmiddels zijn al zes van de zeven aardse grenzen die voor de bodem gelden overschreden, aldus PIK-onderzoekers (afb: PIK-rapport)
We hebben de 29ste klimaatconferentie en de 16de biodiversiteitsbijeenkomst onder auspiciën van de VN achter de rug of de veel minder bekend COP (staat voor Conference of Parties) verwoestijning (UNCCD) is als weer voor de 16de keer van start gegaan. Nooit van gehoord, maar op dat gebied is er (ook) een hoop mis zo blijkt. Het bekende klimaatinstituut PIK in Potsdam (D) luidt (ook daar) de alarmbel: voor de bodem (want daar hebben we het over) zouden al zes (van de zeven) grenzen zijn overschreden die de aarde stelt/kent. Lees verder
Mijnbouwschade in de Rajmahalheuvels in Barharwa in India (afb: Avinash Kumar Ranjan)
Aan de hand van satellietbeelden hebben Avinash Kumar Ranjan en Amit Kumar Gorai van het Indiase technologische instituut Rourkela onderzocht welke schade de mijnbouw in de natuur heeft veroorzaakt. Het blijkt dat tussen 2000 en 2019 door mijnbouw een stuk bos is verdwenen bijna ter grootte van Koeweit (net geen 18 000 km2). Daarmee is niet allen een aanzienlijke hoeveelheid broeikasgas veroorzaakt, maar is ook de opnamecapaciteit van kooldioxide door vegetatie sterk verminderd, stellen de onderzoekers. Lees verder
Het bescheiden citroenzuurprocédé (onder) vergeleken met twee andere opwerkingsprocessen (afb: Guangmin Zhou et al./Angewandte Chemie)
We moeten naar een kringloop-samenleving. Als we de aarde (en onszelf) niet willen ontrieven, dan is afval in de nabije toekomst verboden. Net zo min als er onkruid is, is er afval. Nu schijnen onderzoekers een simpel idee te hebben gekregen om de elementen van opgebruikte batterijen weer voor hergebruik klaar te ‘stomen’ met maar een ‘hulpmiddel’: citroenzuur. Dan zou 99% van de in de batterij gebruikte stoffen zoals lithium, nikkel, kobalt en mangaan weer ‘als nieuw’ te gebruiken zijn. Lees verder
Ontbossing.
Meer dan eenderde (38%) van de (bekende) boomsoorten op aarde zou op het punt staan te verdwijnen, stelt de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN. Op de rode lijst van de organisatie staan nu 166 061 planten en dieren, waarvan 46 337 bedreigd zijn met uitsterven. Het blijkt trouwens ook dat de egel op de rode lijst is terechtgekomen (maar dat wist je waarschijnlijk al (dit het persbericht was al op 28 oktober verspreid maar mij=as ontgaan). Lees verder
Opsluiting zou de oorzaak zijn dat een kwantumprobleem makkelijk is op te lossen met een digitale computer (afb: Flatironinstituut)
De COP16 biodiversiteit in Cali was een schrijnende mislukking
Tussen 1975 en nu is de wereldbevolking verdubbeld van viermiljard naar achtmiljard mensen. Vandaag leeft 45% van die achtmiljoen in grotere steden en 35% in kleinere plaatsen en minder dicht bevolkte gebieden en 20% op het platteland. Dat zijn zo wat gegevens uit de nieuwe atlas van de mensplaneet van de Europese Unie met ontwikkelingen van de wereldbevolking mede op basis van gegevens van het Copernicusprogramma GHSL van de Europese Unie. Lees verder