Hoe betrouwbaar is de uitkomst van medisch onderzoek?

Betrouwbaar medisch onderzoekVooral medisch onderzoek kan verwachtingen bij mensen wekken die, achteraf gezien, niet waargemaakt kunnen worden of zelfs helemaal onterecht waren, omdat het niet deugde. Dan heb ik het niet eens over fraude. Het komt nogal eens voor dat de onderzoekers door de bomen het bos niet zien of dat ze verkeerde conclusies trekken omdat ze statistisch maar matig onderlegd zijn. Als ik zes keer zes gooi met een dobbelsteen, hoe groot is dat kans dat ik de zevende keer weer zes gooi? Volgens een artikel van de BBC stijgt het aantal teruggetrokken medische artikelen in wetenschappelijke bladen sterk: van 30 in 2000 naar 400 in 2010, terwijl het aantal geschreven artikelen in die periode maar met 44% steeg. De cijfers zouden van het wetenschapsblad Nature komen. Lees verder

Eén antilichaam blokkeert pijn en jeuk

Antilichaam tegen pijn en jeuk

Het antilichaam (eiwit) dat zowel pijn als jeuk bestrijdt

Onderzoekers van de Amerikaanse Duke-universiteit zouden hebben ontdekt dat één antilichaam bij muizen pijn en jeuk blokkeert. Het antilichaam, een eiwit aangemaakt door het eigen afweersysteem, richt zich daarbij op de spanningsgevoelige natriumionkanalen in de de membranen van zenuwcellen. Lees verder

Uitzaaiingen van borstkanker wat beter begrepen

Uitzaaiing

Een plaatje om de wisselwerking in de cel te verbeelden van PKCλ met diverse eiwitten. Het is de laatste regelstap van het enzym MT1-MMP (rood) bij de reactie tussen het eiwit cortactine (groen) en dynamine 2 (blauw). Deze reacties zijn nodig om cellen te ‘bevrijden’ uit het weefsel om te kunnen migreren naar andere delen van het lichaam (afb: Curie-instituut)

Kanker is op zich al een, mild gezegd, vervelend fenomeen, maar de ziekte heeft ook nog eens de neiging zich door het hele lichaam te verspreiden. Franse onderzoekers onderzochten hoe dat proces verloopt. Dat inzicht zou aan de basis kunnen leggen voor therapieën om uitzaaiing tegen te gaan.
Lees verder

Middel tegen botontkalking verhindert celherstel

Botontkalking

Links gezond bot, rechts bot aangetast door botontkalking

Een groep medicijnen die wordt gebruikt om botontkalking te bestrijden, difosfonaten (ook bisfosfonaten genoemd), verstoort het herstel van het celmembraan, zo ontdekte Caroline Lewis van de Regents-universiteit in Georgia (VS), tweedejaars op de medische faculteit. Lewis zag dat gebeuren bij twee typen cellen: nierepitheelcellen van apen en spiercellen van muizen. Lewis, winnaar van de nationale studentencompetite 2014 van de Amerikaanse artsenvereniging ACP, vertelde haar verhaal onlangs op een bijeenkomst van internisten in Orlando. Lees verder

Proeven met muizen zeggen lang niet alles

Dierproeven vaak 'misbruikt'

Het ALS-instituut vond grote verschillen tussen de gepubliceerde onderzoeksgegevens (blauw) en de eigen gereproduceerde gegevens (zwart) (afb: Nature)

Hebben we net (weer eens) het schandaal aan de orde gesteld dat farma-ceutische bedrijven de boel vaak belazeren, komt het Franse dagblad Le Monde op zijn webstek met het verhaal dat er veel geld wordt weggesmeten aan klinische proeven van (gedachte) medicijnen of behandelmethoden die bij muizen werken, maar bij mensen niks uit halen. Le Monde spreekt over de honderden miljoenen die er gemoeid zijn met dit ‘schandaal’, die er verspild worden met de klinische proeven met deze voor de mens nuttelozen geneesmiddelen of -wijzen. Le Monde schrijft het  naar aanleiding van een artikel in het wetenschapsblad Nature van Steve Perrin, verbonden aan het ALS-instituut in het Amerikaanse Cambridge (ALS is een verwoestende spierziekte) . Perrin constateert dat veel van die dierproeven methodologisch niet deugen.
Lees verder

Tamiflu werkt nauwelijks

Tamiflu-capsules

Ooit werd Tamiflu geïntroduceerd als wondermiddel.

Ik dacht eerlijk gezegd dat er op zijn minst al grote twijfels waren aan de werking van het griep’medicijn’ Tamiflu, maar moet vandaag uit the Guardian vernemen dat het nu kennelijk ‘officieel’ is. De Cochrane Collaboration, een wereldwijde organisatie van 14 000 wetenschappers, schijnt het voor elkaar gekregen te hebben om alle uitkomsten van klinische proeven met Tamiflu bijeen te garen. Alles optellend en aftrekkend zijn de academische speurneuzen tot de conclusie gekomen dat Tamiflu weinig of geen invloed heeft op griep of longontsteking. Lees verder

Tabak tegen kanker

Membraanverwoesters

Zo stellen de Australische onderzoekers de verwoesting van het celmembraan voor (afb: eLife)

Het klinkt natuurlijk een tikje ironisch dat tabaksplanten iets TEGEN kanker zouden kunnen uitrichten, maar de Australische onderzoeker Mark Hulett en zijn collega’s zijn serieus: “Dit is een welkome ontdekking, wat de oorsprong ook is.” De Australiërs vonden de verbinding NaD1 in de bloem van siertabak (Nicotiana alata) die in staat is kankercellen aan stukken te prikken. Voor hun proeven gebruikten de onderzoekers diverse typen menselijke kankercellen. Lees verder

Veel geknoeid met uitkomsten klinische proeven

Klinische proevenOm toegelaten te worden tot de markt moeten geneesmiddelen en geneeswijzen een proeftraject afleggen, waarin de werkzaamheid en onverdachtheid ervan worden getoetst. Doet het aspirantmedicijn wat het moet doen en welke bijwerkingen en contraindicaties heeft het?, zijn de vragen waar klinische proeven uitsluitsel over moeten geven. Dat daarmee gesjoemeld wordt ligt voor de hand. Farmaceutische bedrijven besteden veel geld aan de ontwikkeling er van en willen daar natuurlijk wat voor terugzien. Onderzoek van Jessica Becker van de Amerikaanse Yale-universiteit toont aan dat dat ook daadwerkelijk zo is. Van de 96 bestudeerde gevallen zat er bij tenminste 93 ‘ruimte’ tussen de gepubliceerde gegevens en de aan de Amerikaanse gezondheidsautoriteiten verstrekte gegevens. Het ging daarbij om belangrijke zaken zoals de dosering en de werking van de beproefde aspirantmedicijnen. Lees verder

‘Orgaanchips’ zouden proefdieren kunnen sparen

Longchip

Een longchip

Bij het Duitse biotechbedrijf NeuroProof bouwen ze elektronische hersens of beter gezegd, koppelen ze elektronica aan hersencellen. Ook van andere organen als lever, nieren en hart zijn elektronische ‘dubbelgangers’ te maken. Dat spaart proefdieren, is de gedachte, maar de vraag komt natuurlijk meteen op of een medicijn dat geaccepteerd wordt door een elektronische lever ook bruikbaar is voor de mens.  Lees verder

Vissenschubben sparen proefdieren

ZebravisjeSchubben van zebravisjes zijn prima geschikt om kandidaatstoffen voor medicijnen voor botziekten mee te identificeren, zo blijkt uit promotie-onderzoek van medisch bioloog Erik de Vrieze aan de Radboud-universiteit. Dat zou betekenen dat voor de ontwikkeling van die medicijnen minder proefdieren als muizen en ratten nodig zijn. De visjes schijnen er ook weinig last van te hebben. De schubben groeien gewoon weer aan.En bij het verwijderen van de schubben gaat de zebravis niet dood; de schubben groeien gewoon weer aan. Lees verder