Veel zeldzame aarden te winnen uit kolenas

Steenkoolwinning VS

De verschillende winplaatsen en soorten steenkool in de VS (afb: Bridget Scanlon et al./Coal Science & Technology)

Kolenas, de kalkachtige resten van verbrande steenkool, zou volgens onderzoeksters van de universiteit van Texas in Austin grote hoeveelheden zeldzame aarden bevatten. Zeldzame aarden staan heftig in de belangstelling als, onder meer, essentiële elementen voor digitale apparatuur. Lees verder

Worden grafeen-‘spijkermatjes’ de grote bacteriedoders?

Bacteriedodend grafeenoppervlak

Zo zou het grafeenoppervlak er uitzien na de Halbachbehandeling (afb: Yen Sandquist/Chalmers TU)Het is werkelijk wonderbaarlijk hoeveel goede eigenschappen en toepassingen relatief nieuwe (?) koolstofvariant grafeen zou hebben. Het is een geleider, maar ook een halfgeleider (waarvan transistoren kunnen worden gemaakt) je kunt er DNA mee uitlezen en nog zo wat zaken. Zo zou grafeen ook bacteriedodend zijn. Het probleem scheen alleen te zijn dat die eigenschappen moeilijk te sturen zouden zijn zodat een medisch toepassing er niet in zat.

Nu schijnen onderzoekers van de Chalmers-TU in Zweden de oplossing te hebben gevonden in een simpele ‘koelkastmag-neetjes’. Het resultaat is een ultradun stekeloppervlak dat op katheters of implantaten kan worden aangebracht en nagenoeg alle bacteriën (99,99%) daarop doodt. Dat zou een welkome vinding zijn nu de groeiende bacterieresistentie tegen antibiotica een steeds groter probleem wordt. Lees verder

“Satelliet- en raketpuin taste de fragiele bescherming rond aarde aan”

Blik op de aarde

Ruimtepuin is fnuikend voor fragiele beschermlaag rond de aarde

Zijn we met al die satellieten rond de aarde en de raketten die ze daarheen vervoeren en vooral met het ‘wissen’ van de uitgewerkte satellieten niet bezig de beschermlaag rond de aarde en daarmee de leefbaarheid op die onze planeet te vernielen, vraagt plasmafysicus Sierra Solter zich in the Guardian af. Hij vindt dat ruimtevaartbedrijven geen satellieten meer in een baan rond de aarde mogen brengen als ze niet kunnen aantonen dat die de stratosfeer en magnetosfeer rond de aarde, de beschermingslaag van alle leven op deze planeet, niet vernielen. Lees verder

Kwantumeffecten waargenomen bij kamertemperatuur

Magnetisering strontiumtitanaat met gepolariseerde terahertzgolven

Magnetisering strontiumtitanaat met circulair gepolariseerde terahertzgolven (afb: Stefano Bonetti et. al/Nature)

Die magische kwantumcompu-ter lijkt maar niet echt dichterbij te komen. Een van de vele problemen van de kwantumtechniek is dat die effecten alleen te beïnvloeden lijken bij extreem lage temperaturen (dan hebben we het niet eens over de grote foutgevoeligheid van die techniek). Nu schijnt voor het eerst een kwantumeffect te zijn waargenomen dat doenlijk is bij kamertemperatuur. Onderzoekers konden met behulp van laserlicht niet-magnetisch materiaal magnetiseren. Lees verder

Magneetzweeftrein over gewone rails

Magneetzweeftreintje

Het magneetzweeftreintje van IronLev op een proefbaan (afb: IronLev)

Magneetverheffing of -levitatie is wel eens voorgesteld als systeem om treinen los van rails of welke materiaal dan ook met grote snelheid voort te bewegen. Dat MagLev-idee heeft nooit veel voet aan de grond gekregen, want de infrastructuur voor zo’n ‘gewichtsloze’ magneetzweeftrein is nogal groot. Nu heeft het Italiaanse bedrijf IronLev een systeem ontwikkeld om met permanente magneten zo’n magneettrein op bestaande rails te laten rijden (vliegen?). Lees verder

Magneetveld rond planeet van YZ Ceti ontdekt

Aardmagneetveld

Het aardmagneetveld vervormt door de kracht van de zonnewinden (afb: WikiMedia Commons)

YZ Ceti b is een planeet op zo’n twaalf lichtjaren van de zon/aarde verwijderd zou mogelijk een beschermend magneetveld hebben. Zo’n beschermend magneetveld en het hebben van een atmosfeer op een planeet zijn cruciale voorwaarden voor het bestaan van leven op een planeet. Lees verder

Onderzoekers koppelen atoomdunne magneten en licht

Magneet/lichtkoppeling

Atoomdunne magneetjes vertonen een sterke wisselwerking met licht (afb: CCNY)

Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van New York hebben een nieuw magnetische quasideeltje (exiton-pariton oftewel een ongepaard exiton) gevormd door stapeling van ultradunne (’tweedimensionale’) magneetjes (Van der Waalsmagneetjes) te koppelen aan licht. Die ontwikkeling zou de basis kunnen leggen voor materialen die reageren op licht, stellen de onderzoekers (maar die waren er toch al lang?; as). Lees verder

Fonon en elektron kunnen hecht paar vormen

Elektron/fonon

Een hybride deeltje van een elektron en een fonon, waarmee magnetisme regelbaar lijkt te zijn geworden (afb: MIT)

Natuurkundigen van het MIT in Cambridge (VS) hebben een hybride deeltje ontdekt dat een hecht ‘huwelijk’ blijkt te zijn tussen een elektron en een fonon (in feite een trilling, maar gezien als quasideeltje). Dan wordt er onmiddellijk gedacht aan al mooie dingen die je daarmee kunt doen zoals de het veranderen van magnetische en elektrische eigenschappen met behulp van spanning of licht. Lees verder

De nieuwe harde schijf werkt met magnetisme én licht (?)

Perovskitische harde schijf

Sneller, goedkoper en energiezuiniger zijn de beloftes (afb: EPFL)

Het is al een tijdje vrij rustig aan het harde-schijffront. Mijn vorige MacBook had een harde schijf van 500 gieg, mijn nieuwe 250 gieg ( wel effectiever want SSD), terwijl bij eerdere aankopen de capaciteit vaak verdubbelde van de ene op de volgende aankoop. Toch wordt er wel degelijk aan de opslagcapaciteit van harde schijven gewerkt, waarbij magnetisme terrein lijkt te gaan verliezen. Onderzoekers van de polytechnische school in Lausanne (Zwi) denken de de harde schijven van de toekomst werken met magnetisme én licht. Lees verder

Maakt kunstmatige intelligentie wetenschapper overbodig?

pyrochloorkristallen

Pyrochloorkristallen (afb: natuurtijdschriften.nl)

Kunstmatige intelligentie (ki) is tegenwoordig hoog mode. Ki kost een hoop energie, maar wereldwijd wordt er stevig gewerkt aan verdere ontwikkeling. Die lijn doortrekkend zou je je kunnen afvragen waarom kinderen nog naar school zouden moeten. Wat moeten ze daar leren dat ki (op den duur) beter niet beter kan? Ook wetenschappers moeten vrezen voor hun baan. Onderzoekers van het Japanse instituut voor wetenschap en technologie in Okinawa (OIST), de universiteit van München en van Bordeaux hebben aangetoond dat ki theoretisch-fysici op hun eigen terrein kan verslaan door ingewikkelde problemen net zo goed op te lossen als die menselijke tegenhangers, alleen een stuk sneller…. Lees verder